فهرست مطالب

فصل اول: مقدمه و معرفی پژوهش
مقدمه     3
بیان مسئله    5
اهمیت و ضرورت پژوهش    7
هدف های پژوهش    7
فرضیه های پژوهش    8
پیش فرض های پژوهش    8
محدودیت های پزوهش    8
تعریف واژه ها و اصطلاحات پژوهش    9

                فصل دوم: پیشینه پژوهش
مقدمه     12
مبانی نظری پژوهش    12
فیزیولوژی بسکتبال    12
حداکثر اکسیژن مصرفی    14
اسید لاکتیک در تمرینات بسکتبال    15
میزان درک فشار    16
انباشتگی اسید لاکتیک    16
سرعت دفع اسید لاکتیک    17
کنترل اسید لاکتیک هنگام فعالیت    17
مفهوم خستگی و مفهوم غلظت لاکتات خون بالا    18
مفهوم ضربان قلب بالا    24
مفهوم فشار خون بالا    25
مفهوم دقت    26

                 فصل سوم: روش شناسی پژوهش
مقدمه     31
روش پژوهش    31
جامعه آماری پژوهش    31
متغیرهای پژوهش    31
متغیرها مستقل    31
متغیرهای وابسته    32
ابزار و وسایل اندازه گیری مورد استفاده در پژوهش     33
اندازه گیری ویژگی های بدنی    33
نحوه جمع آوری اطلاعات    34
افزایش غلظت لاکتات خون    35
افزایش ضربان قلب    35
افزایش فشار خون    35
روشهای آماری    35

فصل چهارم: تجزیه وتحلیل یافته های پژوهش
مقدمه    38
آمار توصیفی    39
تجزیه و تحلیل داده ها    39
بررسی توصیفی داده ها    41
آمار استنباطی    48
بررسی فرضیه ها    49
آزمون فرضیه ها    51

فصل پنجم بحث و نتیجه گیری
مقدمه    55
خلاصه پژوهش    55
بحث و نتیجه گیری    57
پیشنهاد برخاسته از پژوهش    60
پیشنهاد های پژوهش    61
منابع    62
فارسی    62
خارجی    63
پیوست ها

فهرست جداول

جدول 1-3 پژوهشهای انجام شده در خارج کشور    28
جدول 1-4 - میانگین، سن، قد، وزن، درصد چربی،VO2MAX،  EPI آزمودنی ها    39
جدول 2-4- پست بازیکنان بسکتبال     40
جدول 3-4- سابقه بازی بازیکنان بسکتبال    40
جدول 4-4 - مقایسه میانگین ضربان قلب پیش آزمون و پس آزمون گروه کنترل و تجربی    43
 جدول 5-4 - مقایسه میانگین فشار خون  پیش آزمون و پس آزمون گروه کنترل و تجربی    44
جدول 6-4 - مقایسه میانگین غلظت لاکتات خون پیش آزمون و پس آزمون گروه کنترل و تجربی    46
جدول 7-4 -  آزمون کلموگرو اسمیرنف پیش آزمون آزمودنی ها     48
جدول 8-4 -  آزمون کلموگرو اسمیرنف پس آزمون آزمودنی ها    49
جدول 9-4 -  آزمون کلموگرو اسمیرنف پرتاب آزاد موفق پیش و پس آزمون گروه کنترل و تجربی    50
جدول 10-4 - میانگین متغییر های وابسته پرتاب های آزاد موفق پس آزمون در گروه کنترل و تجربی    50
جدول 11-4 - آزمون برابری واریانس های پس آزمون پرتاب آزاد موفق در گروه کنترل و جربی    50
جدول 12-4 – الف: تاثبر تغییرات غلظت لاكتات خون بر دقت پرتاب آزاد بسكتبال    51
جدول 13-4-  ب: تاثبر تغییرات ضربان قلب بر دقت پرتاب آزاد بسكتبال    52
جدول 14-4-  ج: تاثبر تغییرات فشار خون بر دقت پرتاب آزاد بسكتبال    53

فهرست نمودارها

شکل 1-4 - مقایسه میانگین  سن آزمودنی در گروه کنترل و تجربی    41
شکل 2-4 - مقایسه میانگین  قد آزمودنی در گروه کنترل و تجربی    41
شکل 3-4 - مقایسه میانگین  وزن آزمودنی در گروه کنترل و تجربی    41
شکل 4-4 - مقایسه میانگین   VO2MAXآزمودنی در گروه کنترل و تجربی    42
شکل 5-4 - مقایسه میانگین  EPI آزمودنی در گروه کنترل و تجربی    42
شکل 6-4 - میانگین ضربان قلب پیش آزمون گروه کنترل و تجربی    43
 شکل 7-4 - میانگین ضربان قلب پس آزمون گروه کنترل و تجربی     44
شکل 8-4 - میانگین فشار خون پیش آزمون گروه کنترل و تجربی     45
شکل 9-4 - میانگین فشار خون پس آزمون گروه کنترل و تجربی     45
شکل 10-4 - میانگین غلظت لاکتات  خون پس آزمون گروه کنترل و تجربی    46
شکل 11-4 - میانگین غلظت لاکتات خون پیش آزمون گروه کنترل و تجربی    47

پیوست ها
پیوست شماره 1- پرسشنامه اطلاعات فردی- پزشکی، سوابق ورزشی
پیوست شماره 2- رضایت نامه گروه تجربی و کنترل
پیوست شماره 3- پروتکل نحوه اندازه گیری غلظت لاکتات خون در آزمایشگاه
پیوست شماره 4- پروتکل اندازه گیری تست شاتل ران
پیوست شماره 5- پروتکل اندازه گیری تست پله هاروارد
پیوست شماره 6- برآورد درصد چربی مردان از طریق جمع چربی زیر پوستی

مقدمه
در طول تاریخ مدون، همواره انسان تلاش کرده تا برتری خود را بر دیگر همنوعان نشان دهد و تا حدودی بر نیروها و عوامل طبیعی تسلط یابد و برای این منظور از اندیشه، خرد و نیروی بدنی استفاده کرده است. گستره تاریخ دیرینه بشر سرشار از منازعات و تلاش های طاقت فرسایی است که ضامن بقای وی در عرصه زندگی شده است. در گذشته انسان برای دفاع یا تهاجم، به نبردهای تن به تن با دیگران می پرداخت. بعدها که این شیوه در جدال های انسانی منسوخ شد، نبرد تن به تن انسانها، با پیروی از قوانین و مقررات، در قالب ورزشها جای گرفت (1).
بررسی سطح آمادگی ورزش کاران برای برنامه ریزی و ارتقای کمی و کیفی عملکرد ورزشی ضروری است. آنان همواره به دنبال به کار گیری بهترین شیوه تمرینی هستند که از پشتوانه علمی برخوردار باشد تا بتوانند به نتایج و پیروزی های ارزشمند و چشمگیر دست یابند (14).
از سال 2000 میلادی که تغییرات زیادی در قوانین بسکتبال روی داده است. سرعت بازی نیز افزایش یافته. تغییرات شامل چهار کوآرتر ده دقیقه ای بازی که قبلا در دو نیمه 20 دقیقه ای انجام می شد و تغییر در قانون نگه داری و حفظ توپ در نیمه زمین خودی که از 10 ثانیه به 8 ثانیه تنزل یافت و همچنین مالکیت توپ تا زمان قبل از پرتاب شوت به حلقه در زمان بازی از 30 ثانیه به 24 ثانیه تنزل یافت، این موارد باعث افزایش سرعت بازی و نهایتا خستگی بیشتر بازیکنان شده است، ضمنا نیازهای مشخص فیزیولوژیکی بسکتبال مدرن ضرورت رویکردی جدید را برای توسعه و پیشرفت در تخصیص برنامه تمرینات بدنی مناسب پیشنهاد می کند (14).
اگر چه در کشور ما نیز گام های مثبتی در زمینه ی بهبود ورزش ها برداشته شده است، اما کافی نیست و باعث عقب ماندن ورزش در کشور ما نسبت به جوامع دیگر شده است. یکی از جنبه های بارز پیشرفت و موفقیت در هر رشته ورزشی، شناخت عوامل موثر در قهرمانی و نیز آگاهی مربیان از ویژگی ها و خصوصیات بدنی و ظرفیت های عملکردی موثر در موفقیت های ورزشی است و عدم آگاهی مربیان از توانایی ها و قابلیت های ورزش کاران موجب شده است که انرژی و زمان هدر رفته،و هزینه های گزاف را به دنبال داشته باشد. امروزه افراد بیشماری از همه ی رده های سنی در انواع فعالیت های ورزشی شرکت می نمایند (14) و به تبع ان نیز تماشاچیان رو به فزونی می باشد. فروش تجهیزات ورزشی در حال پیشرفت است، اطلاع رسانی وقایع و رویداد های ورزشی در سطح جهان گسترش یافته، به گونه ای که در هر گوشه ای ازجهان، به سهولت و راحتی می توان تولیدات را پی گیری کرد.
همچنین، با پیدایش رایانه و استفاده همه جانبه از آن در علوم و صنایع گوناگون، سرعت پیشرفت در آنها به طور سرسام آوری فزونی یافته است. برای بالا بردن کمیت و کیفیت اجرای مهارت های ورزشی به خصوص در قهرمانان باید به قابلیت های جسمانی مورد نیاز آنها و میزان تقویت هر یک توجه خاصی مبذول داشت، چراکه، بهبود هریک از این قابلیت ها به نوبه ی خود اثر مثبتی بر اجرای مهارت های ورزشی خواهد داشت.
اغلب پژوهش ها نشان داده اند که سیستم های انرژی زایی از عوامل مهم و اساسی در توسعه مهارت ورزشی به شمار می رود و اهمیت این عوامل در بسکتبالیست ها به دلیل شرایط کاری آنها بر کسی پوشیده نیست لیکن آنچه نیاز به شناخت و درک بیشتر دارد چگونگی ارتباط این قابلیت ها و عوامل با مشخصات فیزیولوژیکی، ساختاری و نقشی است که هریک  از آنها به عهده دارد.    
برای ترقی و پیشبرد علوم، پژوهش های علمی-کاربردی ضروری است تربیت بدنی و علوم ورزشی هم از این قاعده مستثنی نیست. با توجه به اهمیت تربیت بدنی و تاثیرات آن در جامعه، توجه بیشتر به پژوهش ضروری به نظر می رسد. فعالیت های علمی با پشتوانه طرح های پژوهشی، حرکتی اساسی بوده و تاثیر بسیار مهمی در جهت تطبیق آن با نیاز واقعی جامعه دارد. بسکتبال از جمله ورزش هایی است که علی رغم پژوهش های متعدد، هنوز مشکلات علمی در آن وجود دارد.

بیان مسئله:
تکامل و تداوم رشته ای مثل بسکتبال در طول تاریخ با ویژگی هایی از جمله، دقت، قدرت و تمرکز جهت اجرای مهارتهای آن و همچنین کم خطر بودن آن نسبت به دیگر رشته های ورزشی موجب جلب و جذب ورزشکاران زیادی به این رشته ورزشی شده است. این جذابیت در طول سالها موجب تکامل این رشته ورزشی شده و به شکل امروزی با قانون های مدون قابل اجرا است. این دیدگاه که می شود از طریق بالا بردن مهارتهای ورزشی این رشته موجب افزایش و نتیجه بازی شد، موجب انگیزه و فکر جدید برای از بین بردن متغیرهای مزاحم این ورزش است. ما می خواهیم در مسابقات (بسکتبال) امتیاز بیشتری بگیریم بنابراین می توانیم از طریق حذف و تعدیل، متغیرهایی مثل خستگی به این نتیجه دلخواه برسیم. غلظت لاکتات خون، ضربان قلب بالا و فشار خون یکی از این متغیرهای مزاحم است که در این پژوهش می خواهیم اثر آن را بر روی یک مهارت بسکتبال مورد ارزیابی قرار دهیم.
بسکتبال ورزش ادامه داری است که نیاز به سرعت، شتاب، حرکات انفجاری نظیر حرکت ارتجاعی
(ریباند از حلقه)، دریبل و شوت پرشی، بلاک کردن، شوت، توقف های ناگهانی، سرعت بالا، حرکاتی منفجرانه و مکرر دارد (26).
هنگامی که بحث بسکتبال به میان می آید. موضوع شاخص خستگی (غلظت لاکتات خون) که یکی از عوامل کاهش عملکرد بسکتبالیست ها است مطرح می شود. همیشه بازیکنان سعی می کنند که با کمترین صرف انرژی و با حداکثر دقت مطلوب به کارآیی خود کمک کنند. این دقت موجب افزایش امتیازات نهایی بازیکنان و همچنین امتیازات تیمی می گردد. در حال حاضر با تغییر قوانین بسکتبال از دو نیمه بازی در وقت فعال به چهار کواتر وقت بازی، هم باعث افزایش سرعت بازیکنان شده و هم موجب توجه به عملکرد استقامتی است که آن نیز توجه به تاخیر انداختن خستگی شده است.
 در تمرینات غیر اصولی  و کاهش آب بدن که باعث کاهش رشد جسمانی، کاهش حجم پلاسما، کاهش برون ده قلبی، از دست دادن الکترولیتها دیده می شود و علاوه بر این تعادل جسمی بسکتبالیست ها را مختل می کند و درصد دقت در مهارتهایی مثل شوت، پاس،دریبل را کاهش دهد (6). از طرف دیگر آماده سازی ورزشکار برای حرکاتی که نیاز به دقت و کنترل حرکتی دارد به عواملی مانند آماده سازی، سازگاری محرک – پاسخ  بستگی دارد.
مربیان بسکتبال آزمایشات مهارت را برای ارزیابی سطح مهارت بازیکنان نشان وهمچنین برای پیش گویی موفقیت های آینده بکار می برند. پیش بینی سطح اسیدلاکتیک و بعبارتی غلظت لاکتات خون می تواند به سطح و مقدار خستگی عضلانی حاصل از کار سخت تمرین و اجراهای متوالی و تکراری حرکات بسکتبال مثل رفت و برگشت های سریع، اجرای شوت جفت، پاسها، ریباندهای تخته حلقه و غیره را تعیین کند.
این سطح از خستگی عضلانی که نتیجه تجمع لاکتات است ممکن است باعث عملکرد ضعیف در دقت مهارتها شود. مهارتهایی مثل پاس، شوت، پرتاب آزاد در جریان بازی بشود. بیشتر امتیازات حاصل از این بازی (بسکتبال) در شرایط حساس و دقایق پایانی کوآرترها بدست می آید. این امتیازات، فوق العاده حساس بوده و نتیجه بازی را که نتیجه ماهها و سالها تمرین و مهارت در این رشته است، تعیین می کند. اهمیت و ضرورت تعیین سطح اسیدلاکتیک بدن که نوعی خستگی جسمانی است می تواند تناسب موجود در تمرینات را توجیه کند. این تناسب یعنی درصد زمان تمرین که برای اجرای مهارتهای مختلف بسکتبال می تواند برنامه ریزی شود.

منابع
 فارسی
1-    معینی، ضیاء الدین -رساله دکترا – دانشگاه تربیت معلم تهران-1379.
2-    سید کاظم، واعظ موسوی و شجاعی، معصومه– یادگیری حرکتی – انتشارات پژوهشکده تربیت بدنی-چاپ سوم 1386.
3-    مک آردل وکچ، کچ – انرژی و تغذیه – انتشارات سمت- ترجمه دکتر اصغر خالدان –چاپ پنجم -1384.
4-    ویلمور و کاستیل– فیزیولوژی ورزش و فعالیت بدنی – ترجمه دکتر ضیاء معینی و همکاران – انتشارات مبتکران- 1382.
5-    گائینی عباسعلی - راهبردهای تغذیه ای در فعالیت ورزشی و کنترول وزن – انتشارات پژوهشکده تربیت بدنی- 1383.
6-    آقاعلی نژاد – حمید و همکاران– مفاهیم اساسی در آمادگی بی هوازی – انتشارات کمیته ملی المپیک- 1383.
7-    آرتور ولتمن– پاسخ غلظت لاکتات خون به فعالیت ورزشی – ترجمه دکتر عباسعلی گائینی – انتشارات پژوهشکده تربیت بدنی- 1383.
8-    فاکس و ماتیوس – فیزیولوژی ورزشی – ترجمه دکتر اصغر خالدان – انتشارات دانشگاه تهران- خرداد -1382.
9-    ند. ای. بوام گارتز– سنجش و اندازه گیری در تربیت بدنی، جلد دوم – ترجمه دکتر حسین سپاسی- 1381.
10-    رابرت.ا. رابر گر اسکات اّ رابرتس – فیزیولوژی ورزشی (1) ( انرژی، سازگاریها و عملکرد ورزشی ) ترجمه عباسعلی گائینی، ولی الله دبیدی روشن  انتشارات سازمان سمت – تابستان - 1385.
11-    رمضان پور، محمد رضا- اصول صحیح و عملی تمرین –انتشارات آستان ن قدس رضوی - 1385
12-    جان هربرگ گرین، (فیزیولوژی بالینی )، مترجم دکتر علی صادقی، چاپ چهاردهم، انتشارات استان سبحان- 1385.
13-    برونر و سودارث – قلب، عروق و خون – مترجم حلیمه امینی، صدیقه عاصمی، و ژاله محمدعلیها-جلد ششم – ویرایش دهم 2004 چاپ پیک فرهنگ.
14-    رواسی علی اصغر – (آمادگی جسمانی ) – دفترآموزش های فنی و حرفه ای- 1379.
خارجی
15-    Midhal Ben Abdelkrim , saloua E1 Fazaa , Jalila E1 Ati 2007 ; 41; 69-75. “Time – motion analysis and Physiological data of elite under – 19 – year – old basketball players during competition “ BJSM Online.
16-    Alexandre morenira and et all. Article. “The effect of different models of training and competition. load structuration in the acceleration of adalt male high level Basketball Players” efdesportes. Com / Feb 2008.
17-    Ali. A. Nov 2007. article. Pubmed.
18-    MCInnes et al. “Elite Basketball Players … “ Cis. Squirming. Net. 2007.
19-    Asker Jeukender. 2004 - ; 280-88. Sport nuratron and interdiction of energy production and performance. Humankenetics.
20-    Wilmor. J. H. and costill , D.L. 1994. P: 391 – 96. physiology of sport and exercise human kinetics.
21-    Houston , ME. 1983 ; 25 (1) 53 – 58 – Glycogen depletion and lactate responses in free style wrestling J.A.D.
22-    Wolinsky. I. H. 1990. 296 – 8 nutrition ergogenic aids nutrition. exercise and sport.
23-    Katz and sahlin – 1990 ; 28. Role of oxygen in regulation of glycolysis and lactate production in human skeletal muscle. Exe sport sci.
24-    Mark lyons , Yahya al – nakeeb and alan nevil 2006. The impact of moderate and high intensity total body fatigue on passing accuracy in export and novice Basketball players. Journal of sports science and medicine.
25-    E.boulel et al.heart rate and blood lactate responses during teakwando treining and competition.2006 Elsevier masson SAS all rights reserved.
26-    Konstantaki and et al.j sports sci.1998 apr: 16(3):251-6
27-    Rodriguez – alonsom and et al.j sports med 2003 phys Fitness.dec:43(4):432-6.   
28-    MCinnes at al ; jornal of sports science.The physiological load imposed on basketball players during competition. 1995
29-     Kylie A. et al ; The effects of fatigue on decision making and shooting skill Performance in water polo players. Journal of sports sciences, 2006.
“The effect of some physiological factor on accuray of free throw in Basketball. “

The main purpose of this research in studing the effect  of some physiological factors on accuray of free throw in Basketball on 20 Basketball’s men selection selective in Mazandaran region with mean = 21.4 ± 3.2 and the experiment of paying 7.6 ± 4.5 years. The group have been chosen as samples randomly and classified in 2 groups of controlled and experimental groups. The experimental group has performed the fatigue protocol training on HARWARD test. And blood lactate measured by laboratory. The pre test of batten free throw in two groups were measured and post test of batten  free throw was the same. Physiological factors such as: high blood lactate, high heart rate and high blood pressure. Two groups that were analyzed and high blood pressure. Two groups that were analyzed and compared by spss software univariate Analyzed of variance test procedure. The results research shown insignificant (?= 0.05) effect was observed on accuracy in batten free throw Basketball.

Key word: batten free throw, blood lactate concentration, high heart rate and high blood pressure.