دارای 26 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه و مقالات آماده و تنظیم شده است
توجه : در صورت مشاهده بهم ريختگي احتمالي در متون زير ،دليل ان کپي کردن اين مطالب از داخل فایل ورد مي باشد و در فايل اصلي ،به هيچ وجه بهم ريختگي وجود ندارد
منافع وجودی امام عصر(ع) در عصر غیبت
مهدی سلطانی رنانی
از زمانی كه امام عصر(ع) از دیدهها پنهان شده و در پس پرده غیبت زندگی خود را شروع كرده است، انبوهی از پرسشها، پیرامون مسائل غیبت مطرح شده است كه بسیاری از آنها از یك پیشینه دیرینهای برخوردار است، به گونهای كه بسیاری از این سؤالها در نوشتههای نویسندگان كتابهای مربوط به امام زمان(ع) در قرن چهارم و پنجم اسلامی مطرح گردیده و علما پاسخهای مناسبی به آن دادهاند.
از جمله پرسشهای رایج درباره امام زمان(ع) این است كه:
ـ به فرض قبول امامی كه فرزند بلافصل امام عسكری(ع) است چه خاصیتی بر وجود ایشان مترتب است؟
ـ اگر امام، پیشوای مردم است باید ظاهر باشد. بر وجود امام ناپیدا چه فایدهای میتوان یافت؟
ـ امامی كه صدها سال است، غایب است، نه دین را ترویج میكند، نه مشكلات جامعه را حل مینماید، نه پاسخ مخالفان را میدهد، نه امر به معروف و نهی از منكر میكند، نه از مظلومی حمایت میكند و نه حدود و احكام الهی را جاری میسازد، بود و نبودش با هم چه تفاوتی دارند؟
ـ در دوران غیبت كه آن جمال الهی از دیدگان ما ناپیداست نحوه استفاده ما از آن حضرت چگونه است؟
پیش از پاسخگویی به این پرسشها ذكر نكاتی چند در این باره ضروری است:
1 ظاهراً این اشكالات از زبان كسانی مطرح میگردد كه در واقع نه امام را شناختهاند و نه به معنای حقیقی امامت پی بردهاند. و امام را مانند رهبری عادی كه كارش مسئلهگویی و حداكثر، اجرای حدود و احكام است میدانند، در حالی كه مقام امامت و ولایت به مراتب از این مقامات ظاهری شامختر و والاتر است و باید دانست كه مفهوم غایب بودن امام مهدی(ع) این نیست كه وجودی نامرئی دارد و به یك وجود پنداری شبیهتر است، بلكه او نیز از یك زندگی طبیعی عینی خارجی برخوردار است و تنها استثنایی كه در زندگی او وجود دارد، عمر طولانی اوست و الاّ آن وجود نازنین، در جامعه انسانی بهطور ناشناس زندگی میكند.
2 باید گفت، اگر چه حضور شخصی امام غایب در بین مردم سبب میشود كه مسلمانان از بركات بیشتر و در سطح وسیعتری بهرهمند شوند، ولی این چنین نیست كه اگر شخص امام غایب بود هیچگونه فایده و ثمرهای برای امت اسلام و مردم نداشته باشد، بلكه مردم را تحت نفوذ شخصیتی خود میگیرد زیرا آثار امام ـ كه بقیهالله در زمین است ـ بر دو قسم میباشد:
1 آثار حضور؛
2 آثار ظهور؛
و غیبت امام به معنای عدم ظهور اوست، نه عدم حضور1
3 مسئله فوائد وجودی امام غایب از طرق ذیل قابل بررسی و محل بحث است:
1 از طریق محاسبات اجتماعی؛
2 از طریق قرآن و نهجالبلاغه؛
3 از طریق روایات متعدد معصومین(ع)
تا هر فردی به فراخور فكر خود، یكی از این طرق یا هر سه را بپذیرد؛ بهگونهای كه شخص غیر معتقد، به اصالت قرآن و نهجالبلاغه، از طریق اول میتواند فایده وجود امام غایب را به خوبی درك كند.
اینك؛ بیان این راهها و پاسخ به سؤال موردنظر به كمك آنها:
1 وجود رهبر مایه بقای مكتب است
محاسبات عقلی و اجتماعی ثابت میكند كه اعتقاد به وجود چنین امامی، در طول مدت، اثر عمیقی در اجتماع شیعه داشته است كه اكنون به آن اشاره میكنیم:
اصولاً هر جامعهای برای خود تشكیلات و سازمانی دارد، و برای بقا و ادامه كار سازمانها و به منظور تعقیب هدف، وجود رهبری لازم است. هرگاه این رهبر در دل اجتماع باشد، وجود و مداخلهاش در رهبری و گردش تشكیلات و سازمانها لازم و ضروری خواهد بود، ولی هرگاه كه رهبر به عللی محبوس، یا تبعید و دور افتاده، یا مریض و بیمار باشد، وجود او برای پیگیری امور اجتماع و افراد، كافی خواهد بود؛
زیرا باز مردم به امید آن رهبر، دست به دست هم داده، كارها را ادامه میدهند. در طول تاریخ، در میان ملل زنده كه قیام و نهضتهایی داشتند، برای این مطلب گواهیهای فراوانی وجود دارد كه نشان میدهد تا آن رهبر از حیات و زندگی برخوردار بوده، هر چند از نزدیك موفق به رهبری نمیشده، اما تشكیلات آن گروه، باقی و پایدار میماندهاست؛ اما لحظهای كه حیات و زندگی او به پایان میرسید، تفرقه و دو دستگی، تشتّت قوا و پراكندگی و نابسامانی در میان جمعیت حكمفرما میگردید.
بهترین شاهد بر اینكه وجود رهبر، حافظ نظام و نگاهدارنده مكتب و مایه تشكّل پیروان اوست، ماجرای نبرد احد است. در جنگ احد، بهطور اشتباه، و یا از روی غرضورزی، ندایی در قلب لشكر بلند شد:
ألا قد قُتل محمّد
محمد كشته شد.
این خبر ناگوار، زمانی در میان مسلمانان منتشر شد كه آنان مشغول دفاع از تجاوز و تعدّی مهاجمان بودند. وقتی شایعه مرگ رهبر قوت گرفت، نظام و پیوستگی آنان چنان گسسته گردید كه هر كدام به گوشهای فرار كرده و دست از نبرد كشیدند و گروهی به فكر پیوستن به لشكر دشمن افتادند، اما هنگامی كه خبر قتل پیامبر تكذیب شد، لشكر از هم پاشیده، بار دیگر به دلگرمی وجود رهبر از نقاط مختلف دور پیامبر گرد آمده و نبرد و دفاع را از سر گرفتند. خداوند، در قرآن كریم، این حقیقت را به خوبی بیان فرموده:
و ما محمّد، الاّ رسول قد خلت من قبله الرّسل أفإن مات أو قتل انقلبتم. علی أعقابكم و من ینقلب علی عقبیه فلن یضرّالله شیئاً و سیجزی الله الشّاكرین.2
با این توضیح، درباره امام زمان(ع) باید گفت: آیا اعتقاد به وجود امام حی و حاضر، ناظر، مستعد و آماده برای نهضت، هر موقعی كه خدا بخواهد، در حفظ وحدت جمعیت و تشكیلات، بالأخص آماده كردن افراد برای نهضت و قیام بر ضدّ جور، استبداد و خودكامگی، و افسانهپرستی و تفرقهاندازی مؤثر نیست؟
هرگاه جمعیتی معتقد شود كه رهبر آنان در قید حیات و زندگی بوده و پیوسته مترقب فرمان الهی است كه از پس پرده غیبت بیرون آید، بهطور مسلم ناامید نمیشود، وحدت كلمه خود را از دست نمیدهد و در حفظ مكتب خویش میكوشد.
بنابراین اگر رهبر یك جنبش در میان مردم هم نباشد، وجود واقعی او میتواند الهامبخش معنوی و مایه امید، تحرّك و یادآوری گردد و اما در مورد اینكه چرا خداوند امام را در موقع ظهور خلق نكرد، باید گفت: اگر چنین بود، اصولاً عنوان انتظار ظهور مصلح، واقعیت خارجی پیدا نمیكرد، زیرا انسانها در انتظار فردی میتوانند باشند كه به زنده بودنش معتقدند والاّ نمیتوان بشریت را به این دلخوش داشت كه چند سال بعد ممكن است كسی به دنیا آید كه قرار است نقش منجی را ایفا كند. پس آدمیان در شناخت دقایق و ظرایف حیات و برای آنكه در مسیر تكاملی به پیكار برخیزند، لازم است كه از وجود رهبری، حتی اگر غایب باشد، الهام گرفته و بهرهمند گردند.
2 امیرمؤمنان(ع) در نهجالبلاغه برای خدا دو نوع حجت معرفی مینمایند: یكی حاضر و آشكار و دیگری غایب و ناپیدا. آنجا كه میفرماید:
اللّهمّ، لا تخلوا الأرض من قائم لله بحجّه إمّا ظاهراً مشهوراً أوخائفاً مغمورا لئلّاتبطل حججالله و بیّناته.3
پروردگارا، روی زمین هیچگاه از حجتهای تو خالی نمیماند، حجتهایی كه گاهی مرئی و آشكار، و گاهی از بیم مردم پنهان است، تا دلایل آئین الهی محو و نابود نشود.
مقصود امام علی(ع) از «حجت خائف و مغمور» كیست؟ آیا جز آن پیشوای معصوم است كه بر اثر نبودن شرایط مساعد، در پس پرده غیبت به سر میبرد تا روزی كه جهان برای قیام و نهضت او آماده گردد؟
پس از آگاهی از این دو نوع حجت به ذكر نام گروهی از اولیای الهی كه آنان یا غایب و پنهان بوده و با این حال هدایت میكردند یا به صورت مستتر به سازندگی افراد اشتغال داشتند و یا اینكه نبی و ولی بودند ولی منتظر آن بودند كه فرمان حق رسیده و سپس انجام وظیفه كنند، میپردازیم:
الف) معلم موسی كه در اخبار به نام «خضر» معرفی شده است؛
ب) پیامبر گرامی اسلام(ص) كه سه سال از طریق فردسازی هدایت میكرد؛
ج) حضرت موسی(ع) در مدت غیبت چهل روزه؛
د) حضرت یونس(ع) كه مدتها در شكم نهنگ، پنهان از دیدگان به سر میبرد.
3 پاسخ پرسش از طریق روایات متعدد معصومین(ع)
الف) جابربن عبدالله انصاری، از پیامبر اكرم(ص) پرسید:
آیا شیعه در زمان غیبت از فیوضات قائم آل محمد(ع) برخوردار میشوند؟
فرمود: آری! قسم به پروردگاری كه مرا به پیامبری برانگیخت، از وی نفع میبرند و از نور ولایتش كسب نور میكنند، همچنانكه از خورشید استفاده مینمایند، هنگامی كه در پشت ابرها پنهان میگردد.4
ب) از امام چهارم، حضرت سجاد(ع) پرسیدند:
شیعیان در زمان غیبت از وجود حضرت ولیعصر(ع) چگونه استفاده میكنند؟
فرمود: آنچنان كه از خورشید استفاده میشود هنگامی كه در پشت ابرها پنهان گردد.5
ج) حضرت امام صادق(ع) فرمود:
از روزی كه خداوند متعال، حضرت آدم را آفریده تا روز رستاخیز، زمین خالی از حجت نبوده و نخواهد بود، یا حجت ظاهر و روشن و یا غایب و پنهان.
راوی پرسید:
از امام غایب چگونه استفاده میشود؟
فرمود: آنچنانكه از خورشید استفاده میشود هنگامی كه در پشت ابر قرار گیرد.6
د) در توقیع مباركی كه از ناحیه مقدس امام عصر(ع) توسط دومین نایب خاص ایشان، محمدبن عثمان به اسحاق بن یعقوب صادر شده است، چنین آمده است:
اما چگونگی استفاده مردم از من، بهسان استفاده آنهاست از خورشید، هنگامی كه در پشت ابر پنهان شود.7
خورشید فروزان در پشت ابرهای تار
در پاسخ پیشوایان دین به منافع وجودی امام غایب(ع) در عصر غیبت و چگونگی استفاده از محضر او خواندیم كه همگی تصریح میكنند: در زمان غیبت از فیوضات بیكران ناموس دهر، امام عصر(ع)، همگان برخوردار هستند، بهسان استفاده آنان از خورشید، زمانی كه در پشت ابرها قرار گیرد. ولی نكته اینجاست كه چرا امام زمان(ع) در زمان غیبت به خورشید پنهان در پشت ابر تشبیه شده است؟
1 نور هستی و هدایت توسط آن حضرت میرسد؛ زیرا حضرات ائمه(ع)، علت غایی ایجاد مخلوقات عالماند و اگر آنها نبودند نور عالم به غیر ایشان نمیرسید و نیز به بركت آنهاست كه علوم و معارف حقّه بر مردم آشكار میگردد و گرفتاریها از امت اسلام برطرف میشود. اگر آنها نبودند، مردم به وسیله اعمال زشت خود مستحق انواع عذابهای الهی میشدند، چنانكه خداوند فرموده است:
و ما كان اللَّه لیعذّبهم و أنت فیهم;8
2 همانگونه كه مردم از آفتاب پشت ابر بهره میبرند و انتظار دارند كه ابر كنار رفته و دوباره قرص خورشید پیدا شود تا بیشتر از آن بهره بگیرند، در ایام غیبت نیز شیعیان با اخلاص، در همه وقت، منتظر ظهور امام عصر(ع) هستند و هیچگاه مأیوس نمیگردند.
3 كسانی كه وجود آن حضرت را با همه آثار و علائمی كه دارد انكار میكنند، مانند انكار كنندگان خورشید هنگام ناپدید شدن آن در پشت ابر میباشند.
4 گاهی برای بندگان خدا پنهان شدن خورشید در پشت ابر از روی مصلحت بهتر از آشكار بودن آن است. همچنین غیبت امام زمان(ع) از روی مصلحت برای مردم عصر غیبت، بهتر است. از این رو ایشان از نظرها غایب گردیدهاند.
5 نگاه كردن مستقیم به خورشید، بینایی انسان را به مخاطره میافكند و این به خاطر ضعف قوه دید و عدم احاطه به خورشید است. آفتاب ملكوتی وجود امام عصر(ع) نیز همینگونه است كه اگر همه او را ببینند ممكن است به حال مردم زیانبخش باشد و موجب كوردلی آنها از دیدن آفتاب حقیقت گردد. در صورتی كه در غیبت ایشان، چشم بصیرتشان موجب ایمان به او میگردد؛ همانطور كه انسان میتواند از میان ابر به خورشید بنگرد و ضرری نبیند.
6 گاهی آفتاب از میان ابر بیرون میآید اما یكی به آن مینگرد و دیگری توجهی ندارد. همینطور نیز ممكن است آن حضرت در ایام غیبت بر عدهای آشكار شود ولی دیگران او را نبینند.
7 وجود ملكوتی و نور مطلق الهی ائمه اطهار(ع) از لحاظ نفعی كه برای عالم وجود دارند، همانند خورشید است و تنها كسانی نمیتوانند از وجود مقدسشان بهرهمند گردند كه چشم دلشان كور باشد. در قرآن كریم نیز به این اشاره شده است:
و من كان فی هذه أعمی فهو فیالآخره أعمی و اضلّ سبیلاً.9
8 همانطور كه خورشید نورش فروزان است و به اندازه روزنههای خانهها وارد آن میشود و به اندازه ارتفاع آنها در آن میتابد، مردم نیز به اندازه روزنههای دلشان از انوار هدایتگر اهل بیت(ع) استفاده میكنند. اگر انسان، پردههای هواپرستی را از پیش روی خود كنار بزند، در زیر آسمان قرار میگیرد و نور آفتاب، بدون مانع، از هر سو او را احاطه میكند.10
برای دریافت پروژه اینجا کلیک کنید