توضیحات پروژه

توجه : این پروژه به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

  دارای 56 صفحه می باشد و دارای تنظیمات کامل در Power Point می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل پاور پوینت   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه و مقالات آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه

آب جایگاهی ویژه در آیین و اعتقادات بسیاری از ادیان دارد
آب در ادیان مقدس دینی
اسلام
یهودیت
مسیحیت
ارزش نمادین آب در مسیحیت
زرتشت
هندو
بودایی
شینتو
معنی و مفهوم عنصر آب در معماری
شکل گیری شهرها در ایران باستان
انعکاس آب
چگونگی ابداع قنات
ساختمان و مشخصات قنات
آغاز قنات ، همان دهانه قنات است که مظهر قنات نامیده میشود
حفر قنات
طول و عمق قنات
محاسن و مزایای قنات
معایب قنات
قنات قصبه گناباد
آبانبار
انواع آب انبارها
قسمتهای مختلف آب انبارها
منبع یا انبار
پوشش انبار
هواکش و بادگیر
راه پله و پاشیر
سردر
مواد و مصالح
دلایل جمعآوری و نگهداری آب در آبانبارها را میتوان به صورت زیر دسته بندی کرد
منابع

بخشی از منابع و مراجع پروژه

آب و معماری، چارلز.و.مور، ترجمه هدی علم‌الهدی

آشنایی با معماری اسلامی ایران، استاد محمد کریم پیرنیا، تدوین غلامحسین معماریان

پایگاه میراث فرهنگی و گردشگری بناهای آبی تاریخی

آب جایگاهی ویژه در آیین و اعتقادات بسیاری از ادیان دارد:

نخست آنکه آب پاک کننده است و آلودگی‌ها و ناپاکی‌ها را تطهیر می‌کند

دوم آنکه آب مایه اصلی حیات است و گرچه قدرت ویرانگری آن کمتر از هستی بخش بودنش نیست اما بدون آن حیات غیرممکن است

آب در ادیان و مذاهب مختلف نقشی کلیدی دارد، تمامی ادیان بر این نکته که آب مایه حیات و منشا آبادی و آبادانی و مایه تطهیر و پاکی است متفق القولند

آب در برخی ادیان به‌عنوان خدا یا الهه آسمانی پذیرفته شده است. رودخانه‌ها، باران، دریاچه‌ها، برف، طوفان‌ها، رگبارها و; اشکال مختلف آب هستند که در ادیان و فرهنگ‌های مختلف ستایش شده‌اند

آب در ادیان مقدس دینی:

اسلام

در اسلام اهمیت آب در تطهیر و پالایش است. مسلمانان باید هنگام نیایش و پیش از تقرب جستن به خدا پاک و منزه باشند. در میان حیاط بعضی از مساجد حوض آب پاکیزه‌ای وجود دارد. اما در بیشتر مسجدها، وضوخانه در پشت دیوارها واقع شده است. فواره‌ها که سمبل پاکی به شمار می‌روند از دیگر چیزهایی هستند که درمساجد یافت می‌شوند. در اسلام، طهارت پیش از بجای آوردن واجبات دینی مخصوصاً نماز، از اصول ضروری است

یهودیت:

در آیین یهود، مراسم تطهیر، نماد احیاء و حفظ پاکی و خلوص مذهبی است و ریشه‌های آنرا می‌توان در تورات یافت. این غسلها شامل شستشوی دستها، شستشوی دستها و پاها و یا فروبردن تمام بدن به زیر آب می‌شوند که باید با آب جاری که آب دریا، رودخانه و یا چشمه است، انجام گیرند

یهودیان در مناسک دینی خود از آب استفاده می‌کنند تا پاکی و طهارت خود را حفظ کنند. شستن دست‌ها قبل و بعد از خوردن غذا واجب است. گرچه آیین استحمام در گذشته در جامعه یهودیان بسیار حائز اهمیت بوده است، ولی در حال حاضر از اهمیت این مراسم کاسته شده است، با این حال این فریضه برای وارد شدن به دین یهود واجب و ضروری  است

مسیحیت:

آب ذاتا در دین مسیح با غسل تعمید پیوندخورده است (مراسمی که برای خوشامدگویی و پذیرش یک نفر در کلیسای مسیحیان برگزار می‌شود). در این مراسم، بخشی از بدن فرد یا کل بدن وی وارد آب می‌شود یا چند قطره آب بر سر او پاشیده می‌شود. این آیین دینی ریشه در انجیل دارد (از این مراسم مقدس در انجیل نیز یاد شده است(

    ارزش نمادین آب در مسیحیت

آب، آلودگی‌ها را می‌زداید و پاک می‌گرداند،  اهمیت دیگر آب در مسیحیت آن چیزی است که مسیح علیه‌السلام آنرا آب حیات نامیده است

زرتشت:

دین زرتشت بر پایه تقابل خوب و بد استوار است. براساس اعتقادات پیروان این آیین، در زمان خلقت جهان، روح شیطانی به زمین حمله ور شده و بخشی از آب‌های آن را شور کرده است. پاکی و آلودگی در باور زرتشتیان بسیار حائز اهمیت است. ایشان آلودگی را مظهر شیطان و بدی می‌دانند و تقدس و احترام فراوانی برای آب پاک قائلند. تف کردن و شستن دست‌ها در رودخانه‌ها مجاز نیست، چراکه این اعمال قداست و پاکی آب را از بین  می برد

 هندو:

آب نزد هندوها سرشار از قداست و پاکی روحانی است؛ برای این افراداستحمام صبحگاهی یکی از فرایض و واجبات روزانه است. معبدهای هندوها در نزدیکی آب احداث شده‌اند و پیروان این آیین قبل از ورود به معبد بایستی بدن خود را بشویند. تعداد زیادی از زیارتگاه‌های هندوها در حاشیه رودخانه قرار گرفته و مکان‌هایی که 2یا 3 رودخانه به هم می‌پیوندند از قداست بالایی برخوردار هستند

بودایی:

در آئین بودایی، آب در مراسم سوزاندن جنازه مردگان استفاده می‌شود. بودائیان در کاسه‌ای که بین راهب و جنازه مرده قرار گرفته، آب می‌ریزند تا لبریز شود؛ پس از لبریز شدن آب از کاسه، راهب می‌گوید: همان‌گونه که باران، رودخانه را جاری می‌سازد و در نهایت به اقیانوس می‌پیوندد، امیدواریم بخشش نصیب این درگذشته شود

شینتو:

آیین شینتو بر اساس پرستش این باور که خدایان بی‌شماری که در طبیعت ساکنند بنا شده است. پرستش همواره با آیین طهارت با آب آغاز می‌شود. از نگاه شینتوها، این عمل تعادل را در میان طبیعت بین،انسان و خدایان را حفظ می‌کند. در آیین شینتو، آبشارها مقدس بوده و دارای جایگاه رفیعی در این آیین هستند

معنی و مفهوم عنصر آب درمعماری:

نقش آب در شکل گیری نخستین زیستگاه های انسانی پاسخی است به یک نیاز زیستی. اما وقتی فراتر از یک نیاز، خانه سازی و بنای مجموعه های مسکونی بار فرهنگی می گیرد، معماری پدید می آید و آب در زندگی انسان جایگاه هنری پیدا می کند و از خلاقیت هنرمندان و معماران مایه می گیرد. درک مفهوم آب در معماری همان درک معماری آب است. درک قوانین فیزیکی رفتار آب، احساسات ما در مقابل کنش و واکنش آب و مهمتر از همه نقش و تمثیل و ارتباط آن با زندگی انسان ها است. آب استعاره ای متناقض است و به همراه خاک، آتش و هوا، عناصر چهارگانه تشکیل دهنده جهان هستی به شمار رفته است

شکل گیری شهرها در ایران باستان

پیش از ظهور اسلام، در ایران، معماری در کنار آب و دردامن طبیعت بدون آنکه آن را مخدوش سازد، حضور خودرا اعلام می کند ونقش آب بیشتر نقش تجردی است. نیایش گاه ها و معابد وآتشکده ها درکنار آب و درنهایت احترام به وجود آب شکل گرفت

آب نقش معنوی خود را در معماری ایران نشان داد، به گونه ای که گردش آب نمایش تجردی آب درطبیعت است

پس رودخانه ها وچشمه ها و دریاچه ها دارای جایگاه آیینی و اعتقادی بودند. این جایگاه به خودی خود شکل نمی گرفت. ساخت و وجود بنای مکان ها بود که باورها و افسانه ها و آداب و رسومات را متجلی می ساخت. آب هایی که از دهانه سراب های بزرگ از دل کوه و درون غار و ازمیان سنگ وخاک بیرون می زند و روی زمین جاری می شوند، چشمه های کوچک و بزرگی هستند که ازمیان سنگ وصخره می جوشند و درساخت بناهایی که در اطراف آنها ساخته می شود نقش مهمی دارند. و در اینجا می بینیم که دو عامل آب وصخره در امر احداث بناهای بوجود آمده نیز دخالت دارند

در ایران باستان، معماری به سوی آب حرکت می کند و درکنار آن آرام می گیرد. ولی در دوره اسلامی آب در معماری حالت کاربردی پیدا می کند و معماران آگاهانه سعی می کنند تا به طبیعت تسلط یافته و آن را به نظم بکشانند و باشناخت قوانین فیزیکی و رفتار آب و درک نقش و تمثیل و ارتباط آن با انسان آب را به درون معماری بکشانند. آب در شکل های هندسی در اکثر بناها متجلی می شود و به نوعی مرکزیت وحدت معماری در آب شکل می گیرد. به این ترتیب آن چنان در ساخت و ترکیب بناهای ما وارد می شود که عملانمی توان آن را ازشکل ساخته شده جدا دانست. آب در مرکز کوشک ها وباغها و غیره ظاهر می شود. در مناطق کویری، آب کمیاب و زندگی بخش سبب شکل گیری معماری آب انبار ها و پایاب ها و رباط ها و یخچال ها می شود

آب در باغ و کوشک، نهر ها و آب نماها و جویبار و حوض و استخر و فواره ها را به وجود می آورد و هرکلام از اینها نمایانگر تسلط انسان به طبیعت است. تا تمام اینها را درکنار خود به نمایش بگذارد

آب در معماری حوض ها به عنوان سمبل آب راکد استفاده می شود و به اشکال هندسی منظم، عامل تکمیل کننده بنا می شود

حوض های جلو بناها مکمل معماری شده و مانند آیینه آنها را در خود منعکس می کند. حوض هایی که در معماری مساجد شاهد هستیم نیز غیر از نقش تطهیر، جنبه نمادین پیدا کرده و آب هم نماد زندگی و هم نماد مرگ را به وجود آورده است. و انسان را هم از نظر جسمی پاک می کند و هم از نظر روحی و به طور کلی اینجاست که درک مفهوم آب در معماری همان درک معماری آب است

انعکاس آب

از همان آغاز بنای کاخ‌ها و باغ‌‌های واقع در پاسارگاد، طرح چهارباغ‌ها بر اساس آب و نقش آن شکل گرفت. آب در باغ‌های ایرانی، همان‌گونه که در باغ فین کاشان و شازده ماهان و ایل‌گلی تبریز و … شاهدش هستیم، تنها به منظور آب‌رسانی باغ نیست، بلکه از حرکت و سکون و صدا و کف آن بهره‌برداری‌های لذت‌بخش مادی و معنوی ‌شده است

کاخ شاهان در برخی از موارد در با‌غ‌هایی بنا شده که آب نقش مهمی در زیبایی آن‌ها دارد. کاخ چهلستون اصفهان و کاخ فتحعلی‌شاه در چشمه علی دامغان از این‌گو‌نه‌ا‌ند درانعکاس این کاخ‌ها در آب ، چیزی هست که قلب را تکان می‌دهد. این است که برای عظمت بخشیدن و دلپذیر نشان دادن بناهای مهم باید از انعکاس آن‌ها در آب استفاده می‌کنند

به طور مثال، “اگر آبگیر منعکس کننده‌ی تاج محل با چمن پوشیده می‌شد، بنای آن مقدار زیادی از بار جادویی خود را از دست می‌داد”. در واقع “طراحان با به کارگیری خاصیت انعکاس،عمق و بی کرانگی سطوح وسیع آب، حریم شخصی افراد را وسعت داده، حس خفقان در مکان‌ها بسته را از آن‌ها دور می‌کنند.”

در خانه‌های ایرانی، مساجد، معابد و کاروانسراها همیشه نقش آب پررنگ بوده است. بسیاری از بناهای زادبومی که در اقلیم و جغرافیای ایران شکل گرفته‌اند در پیوند با آب و در نتیجه ضرورت آن بوده‌اند. آب‌انبارها، یخچال‌ها، قنات‌ها و بادگیرها از این جمله‌اند

چگونگی ابداع قنات

قنات در عربی به معنای شبکه و در فارسی به معنای کاهریزو کاریز است

قنات، ابتدا یک فن آبیاری نبوده، بلکه به طور کامل از تکنیک معدن نشأت گرفته و منظور از احداث آن جمع‌آوری آبهای زیرزمینی مزاحم (زه آبها) به هنگام حفر معادن بوده است

ساختمان و مشخصات قنات

قنات ، تشکیل شده از یک دهانه که روباز است و یک مجرای تونل مانند زیرزمینی و چندین چاه عمودی که مجرا یا کوره زیر زمینی را در فواصل مشخص با سطح زمین مرتبط می‌سازد. چاهها که به آنها در موقع حفر ، میله هم گفته می‌شود، علاوه بر مجاری انتقال مواد حفاری شده به خارج ، عمل تهویه کانال زیرزمینی را نیز انجام می‌دهد و راه ارتباطی برای لای‌روبی ، تعمیر و بازدید از داخل قنات نیز به شمار می‌رود

  آغاز قنات ، همان دهانه قنات است که مظهر قنات نامیده می‌شود.

    مظهر قنات جایی است که آب از دل قنات بیرون می‌آید و ظاهر می شود و می‌تواند برای آبیاری و دیگر مصارف مورد استفاده قرار بگیرد. قسمت انتهایی قنات ، پیشکار قنات نامیده می‌شود که در آخرین قسمت آن ، مادر چاه قنات قرار گرفته است. قسمتهایی از قنات که با حفر آنها هنوز آب بیرون نمی‌آید “خشکه کار” و قسمتی که آبدار است (قسمت انتهایی) قسمت “آبده قنات” نامیده می‌شود

حفر قنات

برای دریافت پروژه اینجا کلیک کنید