تفسیر سوره اعلی در word

 }بِـسـمِ اللَّهِ الرَّحـْمـَنِ الـرَّحـِیـمِ {
سبِّح اسمَ رَبِّك الاَعْلى}1 {الَّذِى خَلَقَ فَسوَّى}2{ وَ الَّذِى قَدَّرَ فَهَدَى}3{ وَ الَّذِى أَخْرَجَ المَْرْعَى}4{  فَجَعَلَهُ غُثَاءً أَحْوَى}5 {سنُقْرِئُك فَلا
تَنسى}6 {إِلا مَا شاءَ اللَّهُ إِنَّهُ یَعْلَمُ الجَْهْرَ وَ مَا یخْفَى}7 {وَ نُیَسرُك
لِلْیُسرَى}8 {فَذَكِّرْ إِن نَّفَعَتِ الذِّكْرَى}9{ سیَذَّكَّرُ مَن یخْشى}10 {وَ یَتَجَنَّبهَا الاَشقَى}11{ الَّذِى یَصلى النَّارَ الْكُبرَى}12{ ثمَّ لا یَمُوت فِیهَا وَ لا یحْیى}13{ قَدْ أَفْلَحَ مَن تَزَكى}14 {وَ ذَكَرَ اسمَ رَبِّهِ فَصلى}15 {بَلْ تُؤْثِرُونَ الْحَیَوهَ الدُّنْیَا}16{ وَ الاَخِرَهُ خَیرٌ وَ أَبْقَى}17 {إِنَّ هَذَا لَفِى الصحُفِ الاُولى}18{ صحُفِ إِبْرَهِیمَ وَ مُوسى}19{
مقدمه   
این سوره در مكه نازل شده و دارای 19 آیه است.
محتوای سوره «اعلی» و فضیلت آن:
این سوره در حقیقت از دو بخش تشكیل یافته، بخشی كه در آن روی سخن به شخص پیامبر (صلی اللّه علیه و آله و سلّم) است و دستوراتی را در زمینه تسبیح پروردگار، و ادای رسالت، به او می دهد، و اوصاف هفتگانه‌ای از خداوند بزرگ در این رابطه می‌شمرد و بخش دیگری كه از مومنان خاشع و كافران شقی سخن به می‌آورد و عوامل سعادت و شقاوت این دو گروه را به طور فشرده در این بخش بیان می‌كند و در پایان سوره اعلام می‌دارد كه این مطالب تنها در قرآن مجید نیامده است‌، بلكه حقایقی است كه در كتب و صحف پیشین- صحف ابراهیم و موسی- نیز بر آن تاكید شده است.
در فضیلت تلاوت این سوره روایات فراوانی رسیده: از جمله در حدیثی از پیغمبر اكرم (صلی اللّه علیه و آله و سلّم) می‌خوانیم‌: « من قرئها اعطاه الله عشر حسنات بعدد كل حرف انزل الله علی ابراهیم و موسی و محمد (صلوات الله علیهم)» « هر كسی سوره اعلی را بخواند خداوند به عدد هر حرفی كه بر ابراهیم (علیه السلام ) و موسی (علیه السلام ) و محمد (صلی اللّه علیه و آله و سلّم) نازل كرده ده حسنه به او عطا می فرماید.»
و در حدیث دیگری از امام صادق (علیه السلام) می‌خوانیم: « من قراء سبح اسم ربك الاعلی فی فرائضه او نوافله قیل له یوم القیامه ادخل الجنه من ای ابواب الجنه شئت ان شاءالله!» « كسی كه سوره اعلی را در فرایض یا نوافل خود بخواند، روز قیامت به او گفته می‌شود: از هر یك از درهای بهشت می‌خواهی وارد شو ان شاء الله.
در روایات متعددی نیز آمده است هنگامی كه پیغمبر(صلی اللّه علیه و آله و سلّم) یا ائمه هدی (علیهم السلام) آیه« سبح اسم ربك الاعلی» را می خواندند بعد از آن به این دستور عمل كرده می‌فرمودند سبحان ربی الاعلی.
و در روایت دیگری آمده كه یكی از یاران علی (علیه السلام) می‌گوید: بیست شب پشت سر آن حضرت نماز خواندم جز سوره « سبح اسم ربك الاعلی» را در نماز نمی‌خواند و می‌فرمود: اگر می‌دانستید چه بركاتی در آن است هر یك از شما در هر روز ده بار آن را تلاوت می‌كردید و هر كس آن را بخواند گویی كتب و صحف موسی و ابراهیم را تلاوت كرده است.
 خلاصه از مجموعه روایاتی كه در این زمینه رسیده استفاده می‌شود كه این سوره از اهمیت خاصی برخوردار است، تا آنجا كه در حدیثی از علی (علیه السلام) می خوانیم: این سوره محبوب پیغمبر اكرم (صلی اللّه علیه و آله و سلّم) بود. «كان رسول الله (صلی اللّه علیه و آله و سلّم) یحب هذه السوره سبح اسم ربك الاعلی.»
در اینكه آیا این سوره در مكه نازل شده یا در مدینه، در میان مفسران گفتگو است مشهور آن است كه این سوره در مكه نازل شده است، در حالی كه بعضی معتقدند كه مدنی است.
علامه طباطبایی(رحمه الله علیه) ترجیح می‌دهد كه قسمت اول سوره مكی باشد، و ذیل سوره مدنی، چرا كه در آن سخن از نماز و زكات است و طبق تفسیری كه از ائمه اهل بیت (علیه السلام) رسیده منظور« نماز عید فطر و زكات فطره» است و می‌دانیم روزه ماه مبارك و نماز عید و زكات فطره در مدینه نازل شده است. ولی این احتمال وجود دارد كه دستور به نماز و زكات در بخش آخر این سوره یك دستور عام باشد هر چند نماز عید فطر و زكات فطره یكی از مصادیق روشن آن محسوب می‌شود و می‌دانیم تفسیر به مصداق روشن در روایات اهل بیت (علیه السلام) بسیار فراوان است.
بنابراین نظر مشهور كه می‌گویند تمام سوره مكی است بعید به نظر نمی‌رسد، به خصوص اینكه آیات آغاز و پایان سوره كاملا از نظر مقاطع حروف هماهنگ است و مشكل بتوان گفت قسمتی در مكه و قسمتی در مدینه نازل شده. در روایتی نیز آمده است كه هر گروهی از مسلمانان وارد مدینه می‌شدند این سوره را برای مردم مدینه می‌خواندند.
و این احتمال كه فقط صدر آن خوانده می‌شده و ذیل آن در مدینه نازل شده بسیار بعید است.
 
ترجمه
1- ترجمه پنج آیه اول سوره:
}بنام خداوند بخشنده مهربان{
}نام پروردگار بلند مرتبه‌ات را منزه دار. { }همان خداوندی كه آفرید و منظم
كرد. { }و همان كس كه تقدیر كرد و هدایت فرمود. { }و آن كس كه چراگاه را
بوجود آورد. { }سپس آن را خشك و سیاه قرار داد. {
2- ترجمه آیات ششم تا سیزدهم:
} ما به زودی (قرآن را) بر تو قرائت می كنیم و هرگز فراموش نخواهی كرد. { } مگر آنچه را خدا بخواهد، كه او آشكار و پنهان را می داند. { } و ما تو را برای انجام هر كار خیر
 آماده می كنیم.{ } پس تذكر ده اگر تذكر مفید باشد { } و به زودی آنها كه از خدا می‌ترسند متذكر می شوند. { } اما بدبخت‌ترین افراد از آن دوری می گزیند { } همان كسی كه در آتش بزرگ وارد می شود. { } سپس در آن آتش نه می میرد و نه زنده می شود {
3- ترجمه آیات چهاردهم تا آخر:
}مسلما رستگار می‌شود كسی كه خود را تزكیه كند. { }و نام پروردگارش را بیاد‌آورد و نماز بخواند. { }بلكه شما حیات دنیا را مقدم می دارید. { }در حالی كه آخرت بهتر و
پایدارتر است. { }این دستورات در كتب آسمانی پیشین آمده است. { }كتب ابراهیم
و موسی. {