بررسی جاذبه های توریستی و موانع جذب جهانگردان به منطقه كلیبر ازدیدگاه مسؤلان شهری منطقه كلیبر در سال 86

توضیحات پروژه

 بررسی جاذبه های توریستی و موانع جذب جهانگردان به منطقه كلیبر ازدیدگاه مسؤلان شهری منطقه كلیبر در سال 86 دارای 266 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد بررسی جاذبه های توریستی و موانع جذب جهانگردان به منطقه كلیبر ازدیدگاه مسؤلان شهری منطقه كلیبر در سال 86  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه و مقالات ارائه میگردد

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ريختگي احتمالي در متون زير ،دليل ان کپي کردن اين مطالب از داخل فایل ورد مي باشد و در فايل اصلي بررسی جاذبه های توریستی و موانع جذب جهانگردان به منطقه كلیبر ازدیدگاه مسؤلان شهری منطقه كلیبر در سال 86،به هيچ وجه بهم ريختگي وجود ندارد

بخشی از متن بررسی جاذبه های توریستی و موانع جذب جهانگردان به منطقه كلیبر ازدیدگاه مسؤلان شهری منطقه كلیبر در سال 86 :

« بررسی جاذبه های توریستی و موانع جذب جهانگردان به منطقه كلیبر ازدیدگاه مسؤلان شهری منطقه كلیبر در سال 86
فهرست مطالب »

عنوان صفحه

مقدمه ......................................... 1

فصل اول : کلیات

(1-1)-عنوان پژوهش.............................. 4

(1-2)-بیان مسئله .............................. 4

(1-3)-اهمیت و ضرورت تحقیق ..................... 6

(1-4)-اهداف پژوهش.............................. 7

فصل دوم : چارچوب نظری ومفاهیم کلیدی

(2-1)- تعریف مفاهیم............................ 9

(2-1-1)-تعریف لغوی جاذبه ...................... 9

(2-1-2)-تعریف لغوی موانع ...................... 9

(2-1-3)-تعریف لغوی جهانگرد (توریست)............ 10

(2-1-4)-تعریف جهانگرد دیدگاههای مختلف.............. 11

(2-2-1)-تعریف لغوی جهانگردی ................... 12

(2-2-2)-تعریف جهانگردی ازدیدگاههای مختلف ...... 12

(2-2-3)-تعریف انواع مختلف جهانگردی ............ 13

(2-2-4)-اشکال عمده جهانگردی ................... 14

(2-2-5)-انواع مسافرت .......................... 15

(2-2-6)-انواع کلی جهانگردی .................... 16

(2-3)-آثار فرهنگی و اجتماعی جهانگردی .......... 17

(2-4)-چهارچوب تئوریکی پژوهش ................... 23

(2-4-1)-فرضیه های پژوهش ....................... 26

(2-4-3)-تعاریف واژه ها و اصطلاحات .............. 27

مدل تحلیلی پژوهش .............................. 27

(2-5)-پیشینه تحقیق ............................ 30

(2-5-1)-پیشینه تاریخی صنعت توریسم ............. 30

(2-5-2)-عهد باستان ............................ 30

(2-5-3)-قرون وسطی ............................. 31

(2-5-4)-رنسانس................................. 32

(2-5-6)-انقلاب صنعتی ........................... 32

(2-5-7)-جهانگردی در زمان کنونی ................ 33

(2-5-8)-تاریخچه جهانگردی در ایران ............. 34

(2-5-9)-تحقیقات انجام شده در خارج از کشور ..... 36

)2-5-10)-تحقیقات انجام شده در داخل کشور ........ 49

(2-6)-توریسم و جهانی شدن ...................... 59

(2-6-1)-ویژگیهای جهانی شدن .................... 61

(2-6-2)-عوامل مؤثر بر جهانی شدن ............... 62

(2-6-3)-پیامدها وابزارهای جهانی شدن ........... 62

(2-6-4)-ابعاد جهانی شدن ....................... 63

(2-6-5)-واژه گردشگری الکترونیکی ............... 64

(2-7)-مفهوم جامعه شناسی جهانگردی .............. 67

(2-7-1)-شیوه های شناخت جهانگردی ............... 69

(2-7-2)-شناخت چند رشته ای جهانگردی ............ 73

(2-8)-سیاستگزاری و برنامه ریزی گردشگری ........ 73

(2-8-1)-تعیین استراتژیکی و سیاستهای گردشگری ... 73

(2-8-2)-سیاستگزاری ............................ 75

(2-8-3)-برنامه ریزی ........................... 78

(2-8-4)-اهمیت برنامه ریزی جهانگردی ............ 81

(2-8-5)-مدیریت ................................ 84

فصل سوم : بررسی وضعیت جغرافیایی ، تاریخی ، سیاسی ، فرهنگی و جاذبه های توریستی شهرستان کلیبر

(3-1) -موقعیت جغرافیایی شهرستان کلیبر.......... 87

(3-2)-بررسی پیشینه تاریخی شهرستان کلیبر........ 87

(3-3)-بخش اول : جاذبه های طبیعی شهرستان کلیبر.. 90

(3-3-1)-آب و هوا ............................. 90

(3-3-2) -ناهمواریها............................ 91

(3-3-3)-رودها.................................. 91

(3-3-4)-رودخانه ارس............................ 91

(3-3-5)-کلیبرچای .............................. 92

(3-3-6)-ایلنگه چای ............................ 92

(3-4)-جنگلها و مراتع شهرستان کلیبر............. 92

(3-4-1)-منطقه حفاظت شده ارسباران .............. 93

(3-4-2)-آب های معدنی .......................... 94

(3-4-3)-مخازن و معادن زیرزمینی ................ 95

(3-5)-بخش دوم : جاذبه های تاریخی و فرهنگی شهرستان کلیبر... 95

قلعه های تاریخی ............................... 96

(3-5-1)-قلعه بابک ............................. 96

(3-5-2)-قلعه آوارسین........................... 97

(3-5-3)-قلعه پیغام............................. 98

(3-5-4)-قلغه اغی .............................. 98

(3-5-5)-قلعه قلعه کندی ........................ 98

(3-6)-برجهای تاریخی شهرستان کلیبر .................. 99

(3-6-1)-برج کلیبر ............................. 99

(3-6-2)-برج خانباغی ........................... 99

(3-6-4)-برج قارلوجا............................ 99

(3-7)-اماکن مقدّس و مذهبی....................... 100

(3-7-1)-بقعه شاه قاسم ......................... 100

(3-7-2)-بقعه شاه حیدر.......................... 100

(3-7-3)-بقعه شیخ محمد انصاری .................. 100

(3-9)-قصرهای (کانتور) تاریخی ................. 100

(3-9-1)-قصر آینالو............................ 100

(3-9-2)-کانتور وینق............................ 100

(3-10)-پلهای تاریخی............................ 101

(3-10-1)-پلهای تاریخی خدآفرین................. 101

(3-11)-گورستان اسکو............................ 101

(3-11-1)-مسجد کلاسور............................ 102

(3-11-2)-مسجد جامع کلیبر ...................... 103

(3-11-3 )- حمام خزنه کلیبر .................... 103

(3-12)-مکانهای ورزشی .......................... 103

(3-12-1)-مکان سوارکار قرقیه ................... 103

(3-12-2)-کوهستان بذ (کوهنوردی)................. 104

(3-13)-صنایع دستی.............................. 104

(3-13-1)-قالیبافی ............................. 105

(3-13-2)-گلیم و جاجیم بافی..................... 105

(3-13-3)-فرشبافی............................... 105

(3-13-4)-خورجین ............................... 105

(3-13-5)-ورنی بافی ............................ 106

فصل چهارم : روش تحقیق

(4-1)-نوع روش تحقیق ........................... 108

(4-2)-ابزار جمع آوری داده ها .................. 108

(4-3)-نحوه استخراج داده ها .................... 109

(4-4)-اعتبار و روایی تحقیق .................... 109

(4-5)-شیوه های تجزیه و تحلیل .................. 111

(4-5)-نمونه گیری............................... 111

(4-6)-واحد آماری .............................. 112

(4-7)-محدودیتهای تحقیق ........................ 112

فصل پنجم : یافته های پژوهش و تحلیل اطلاعات

(5-1)-آمار توصیفی ............................. 115

(5-2)-آمار تحلیلی ............................. 184

فصل ششم:نتیجه گیری

(6-1)-خلاصه تحقیق............................... 227

(6-2)-نتیجه گیرى............................... 228

(6-3)-ارائه پیشنهادات ......................... 229

(6-4)-منابع وماخذ.............................. 233

(6-5)-بررسی جاذبه های توریستی و موانع جذب جهانگردان به منطقه كلیبر ازدیدگاه مسؤلان شهری منطقه كلیبر در سال 86
فهرست پایان نامه ها...................... 239

(6-6)-ضمایم.................................... 197

نمونه پرسش نامه................................ 256

بررسی برخی ازعوامل موثر بر عدم جذب جهانگردان به كشور

مقدمه

مسافرت و صنعت جهانگردی به عنوان بزرگترین و متنوع ترین صنعت در دنیا به حساب می آید. بسیاری از كشورها این صنعت پویا را به عنوان منبع اصلی درآمد، اشتغال، رشد بخش خصوصی و توسعه ساختار زیربنایی می دانند. بویژه در كشورهای در حال توسعه كه شكل های دیگر توسعه اقتصادی مثل تولید یا استخراج منابع طبیعی، از نظر اقتصادی به صرفه نیست، یا نقش چندان مهمی در صحنه تجارت و بازرگانی ندارد. به توسعه صنعت گردشگری توجه زیادی می شود. بنابراین تردیدی نیست كه همه كشورهای جهان تلاش می كنند تا در رقابتی تنگاتنگ در پی بهره گیری از مزایای اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی برآمده و سهم بیشتری از درآمد و بالا بردن سطح اشتغال ناشی از بهینه سازی این صنعت خدماتی در كشور خود داشته باشند.

صنعت گردشگری امروز در اغلب كشورهای جهان، به ویژه جهان سوم، كلید اقتصادی به شمار می رود تا جای که در كشورها گردشگری بیش از سایر برنامه های توسعه در اولویت قرار گرفته است. و تلاش می شود كه عواملی را كه در گسترش و رونق صنعت گردشگری مؤثرند شناسایی شوند. طرفداران صنعت جهانگردی بر این باوردند كه این صنعت می تواند تنشهای سیاسی را كاهش دهد و برای صلح جهانی عامل تعدیل كنده به حساب آ ید. در حالی که مرزهای خارجی كشورها كم رنگ می شود. پدیده ای به نام «دهكده جهانی» معنا و مفهوم پیدا می كند و بدین گونه دنیا روز به روز كوچكتر و افراد به هم نزدیكتر و صمیمی تر می شوند.

در كشور ما كه عنایت به درآمدهای غیرنفتی از سیاستهای ا قتصادی دولت محسوب می شود. توسعه جهانگردی می تواند به عنوان منبع درآمدزا و پربهره تلقی شود، كه در صورت برنامه ریزی صحیح قادر خواهد بود منبع ارزی قابل توجهی را در اختیار متولیان اقتصادی كشور قرار دهد. عواملی كه جهانگردان را وادار به انتخاب مكانی برای سیاحت در كشورهای خاورمیانه از جمله ایران می نماید. می توان به چند دسته تقسیم نمود كه از بین آنها مهمترین، وجود ویژگیهای خاص بناها و مجموعه های تاریخی است. چرا كه اینگونه مكانهای ویژه، مفاهیم واقعی زندگی و فرهنگ گذشتگان مردمان این مرز و بوم را برای آنها بیان و یا ترجمه می كند. جهانگردان برای رسیدن به چنین هدفی هرگونه هزینه و رنج سفری را از جان دل می پذیرند. ولی آنچه حركت آنها را در این راستا تسریع می نماید. وجود انگیزه های جنبی، سرگرمیها، و وسایل راحتی جهانگرد است كه در مرحله دوم اهمیت قرار می گیرد. در اینجا چنانچه این امر مورد توجه ویژه قرار نگیرد. و عملاً با فقدان یا كمبود آن روبرو باشیم یقیناً تأثیر شدیدی در ایجاد انصراف برای نیل به چنین حركتی خواهد داشت. بنابراین باید نقاط ضعف این صنعت در ایران شناسایی شود. تا شاهد رشد این صنعت باشیم. هنگامی كه با عینك جامعه شناسی به صنعت جهانگردی می نگریم. در می یابیم كه جهانگردی یك ابزار گفتگوی فرهنگی و ایجاد تفاهم است كه در تمام طول تاریخ بشر تا عصر صنعت چنین بوده است. ولی چگونگی جلوه های جهانگردی از عصر صنعت تا به امروز این اصل را از صورت عام و فراگیر خود دور كرده است. صنعت با تمام جلوه های فنی و اجتماعی خود بر جهانگردی هم مانند هر چیز دیگر اثرهای آشكار به جا نهاده است. یكی از اثرهای عمده ای كه صنعت جدید و پیامدهای اجتماعی آن بر پدیده جهانگردی فرو نهاده از معناهای فرهنگی آن است. جهانگردی در عصر صنعت و ماشین بیش از آنكه یك حركت فرهنگی باشد یك حركت روانشناختی اجتماعی شده است. «دیبایی، 1371: 40»

(1-1)-عنوان پژوهش:

بررسی جاذبه های توریستی و موانع جذب جهانگردان به منطقه كلیبر

ازدیدگاه مسؤلان شهری منطقه كلیبر در سال 86

(1-2)-بیان مسأله:

امروزه صنعت توریسم در دنیا یكی از منابع مهم درآمدزایی و در عین حال از جمله پارامترهای مؤثر در تبادلات فرهنگی بین كشورها می باشد. در این میان كشور ایران با یك قدمت تاریخی چندین هزارساله و وجود جاذبه های سیاحتی و زیارتی از جمله مراكز مهم توریستی جهان می باشد. در این راستا استان آذربایجان شرقی دارای جاذبه های طبیعی، تاریخ، فرهنگی و هنری می باشد كه شامل: كوهها، دشتها، دریاچه ها، قلعه ها، بناهای قدیمی و مذهبی همراه با شبكه ارتباطی شوسه، راه آهن و هوائی اهمیت توریستی این استان را نشان می دهد. و در این میان منطقه كلیبر دارای جاذبه های مطلوب و كم نظیر در جهت جذب جهانگردان می باشد كه تا به حال با این همه استعداد و پتانسیل در این زمینه مورد بی توجهی قرار گرفته است و به صورت یك ضرورت برای تحقیق می باشد.

ورود جهانگردان به منطقه كلیبر می تواند منافع زیادی در برداشته باشد. و منطقه را متحول سازد. چه از بعد اقتصادی و چه از بعد فرهنگی و اجتماعی، از لحاظ بعد اقتصادی باعث افزایش درآمدهای ارزی، افزایش تحرك در صنعت جهانگردی و ایجاد زمینه های اشتغال،گسترش مبادلات با خارج از كشور كمك به گسترش بخشهای اقتصادی وابسته به جهانگردی تسریع در روند عمرانی شهر خواهد شد. از لحاظ بعد فرهنگی باعث تسریع در تعالی فرهنگی شهر، معرفی فرهنگ و تمدن و جلوه های طبیعی منطقه و استان حفظ میراث فرهنگی و تاریخی شهرستان نقش به سزائی دارد. از لحاظ بعد اجتماعی باعث توسعه متعادل اجتماعی شهر، در هم شكستن فاصله های اجتماعی، رفاه فراگیر و همه جانبه در شهر، بهسازی سلامت روانی شهر، و با توجه به ارتباطات سریع اجتماعی و جغرافیایی ضمن افزایش آگاهی های ملی در مورد نحوه زندگی، باورها، آداب و رسوم و سنتهای اقوام مختلف بستر مناسبی برای تحكیم و پیوند هر چه بیشتر مردم و همبستگی بیش از پیش ملی را فراهم می كند.

این پژوهش در دو سطح ا نجام می شود: یكی سطح توصیف و دیگری سطح تبیین آنچه به عنوان پرسش آغازین مطرح است اینكه چرا در شهرستان كلیبر صنعت جهانگردی رونق چندانی نداشته (چرا منطقه كلیبر با قدمت چندین هزار ساله و داشتن جاذبه های توریستی بی نظیر در جهت جذب جهانگردان به صورت ناشناخته باقی مانده است) و چه عواملی بر این مسأله تأثیرگذار بوده است و از طرف دیگر به معرفی توانها و پتانسیل های توریستی شهرستان كلیبر می پردازیم.

در واقع این پژوهش به دو قسمت اساسی تقسیم می شود:

1- قسمت اول پژوهش به معرفی توانها و پتانسیل های توریستی شهرستان كلیبر می پردازد. برای بدست آوردن اطلاعات در مورد جاذبه های توریستی از طریق روشهای توصیفی، كتابخانه ای، و مشاهده و عكسبرداری به معرفی جاذبه های توریستی شهرستان می پردازیم.

2- قسمت دوم پژوهش به دنبال یافتن موانع و عدم جذب جهانگردان (از طریق یافتن عوامل جذب و دفع جهانگردان) به شهرستان كلیبر می باشد. برای پاسخ به این پرسش جامعه آماری ما را مسؤلان شهری شهرستان كلیبر تشكیل می دهد.

(1-3)-اهمیت و ضرورت تحقیق:

قرن بیستم همراه با دگرگونیها و تحولات عمیق سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، علمی درون خود سده انقلاب جهانی توریسم است. انقلابی در صنعت تولید بازرگانی و تبلیغات توریسم كه این صنعت را از زمره بزرگترین و سودآورترین صنایع درآورده است.

افزایش عمومی درآمد كشورهای صنعتی و پذیرفتن قوانین اجتماعی، پیشرفت صنایع حمل و نقل و كاهش هزینه های سفر ازجمله عواملی است كه باعث گسترش سیرو سیاحت بین المللی می گردد. سفر به دیگر نقاط می تواند عامل مهم پیشرفت اجتماعی و فرهنگی تلقی شود. سفر عاملی است كه امكان برخورد تمدنها را فراهم می آورد، به بهتر شدن نهادهای آموزشی می انجامد و اندیشه های جدید و نو آوریها را پدید می آورد و یا آنها را به دیگر سرزمینها منتقل می كند. آذربایجان در شمالغربی فلات ایران از نظر موقعیت جغرافیایی (اقلیمی، طبیعی، انسانی، فرهنگی، اقتصادی، تاریخی) یكی از غنی ترین و جالب ترین استانهای ایران و در ردیف كلان استانهای مورد توجه و علاقه محققان و گردشگران و مسافران داخلی و خارجی می باشد و پیوسته ارزشها و پتانسیل های موجود در آذربایجان مورد نظر كسانی است كه به این دیار و سرزمین سفر می كنند.

در بررسی سابقه گردشگری و سیاحتی منطقه ارسباران در صدها سال پیش این منطقه بنا به گواهی و روایت تاریخ سیاحان و مطالب مندرج در سفرنامه های جهانگردان اسلامی و اروپایی بیش از سایر شهرهای ایران مورد توجه قرار گرفته است. حالا كه امكانات بالقوه در اختیار این منطقه است و طبیعتش بسیار زیبا و آثار تاریخی اش ارزشمند و در ردیف میراث جهانی قرار دارد و غذا و آداب و رسوم و سنت هایش دلپذیر است. باید این منطقه را بهتر از آ ن چه هست آماده پذیرش جهانگردان نمود. و در هر شرایطی امكانات لازم را فراهم ساخت. تا سود بیشتری در كنار شناخت واقعی منطقه عاید این شهرستان شود. پس با وجود این منابع غنی و توانمندی های منطقه توسعه صنعت جهانگردی در این منطقه امری ضروری به نظر می رسد و بررسی موانع موجود بر توسعه این صنعت اهمیت این تحقیق را بیشتر می كند.

از میان برداشتن موانع و مشكلات موجود، در واقع راه را برای دستیابی به اهداف و مقاصد هموار می كند. یك برنامه ریزی دقیق در این راستا به دنبال یافتن راه حلهای منطقی و قابل اجرا برای حل مشكلات و معضلات است. چرا كه محور اصلی اجرای برنامه های پیش بینی شده حذف موانع و مشكلات بازدارنده است . تنها از طریق رفع این دشواریها و معضلات است كه صنعت جهانگردی شهرستان كلیبر جایگاه خود را خواهد یافت و هدفها و ایده آلها قابل دسترسی خواهد شد.

پس چنانچه این صنعت در شهرستان كلیبر گسترش یابد مزایای زیادی را از قبیل: گسترش زمینه اشتغال، توسعه و گسترش امور زیر بنایی ، رونق وایجاد درآمد بیشتری برای مردم كسب درآمد ارزی، متعادل كردن توزیع درآمدها و.... به دنبال خواهد داشت.

(1-4)-اهداف پژوهش:

1- به كاربردن اطلاعات و تكنیك های بدست آورده در دوره كارشناسی ارشد پژوهش علوم اجتماعی

2- توجه و شناخت مشكلات و تنگناهای شهرستان كلیبر به عنوان یك منطقه از نظر توریستی ا عم از توریست گذری و توریست اقامتی

3- بررسی وضع موجود و شناخت توانها و پتانسیل های شهرستان كلیبر اعم از طبیعی، تاریخی، فرهنگی، مذهبی، اقتصادی و اجتماعی.

4- شناسایی عوامل مؤثر بر جذب و دفع جهانگردان به شهرستان كلیبر

5- دست یابی به علت هایی كه موجب شده است صنعت جهانگردی شهرستان كلیبر نسبت به سایر شهرهای ایران چندان رونقی نداشته باشد در حالیكه منطقه شهرستان كلیبر نسبت به اكثر شهرهای ایران دارای قدمت تاریخی و جاذبه های جهانگردی فراوانی است.

(2-1)-تعریف مفاهیم:

(2-1-1)- تعریف لغوی جاذبه: در فرهنگ عمید به معنی جذب كننده، به خودكشنده، نیرویی كه اجسام را به طرف خود می كشد (عمید، حسن، 1343، ص449)

در فرهنگ دهخدا به معنی محبت، كشش، قوه ای است كه ملكولها بوسیله آن به سوی یكدیگر كشیده می شوند (دهخدا، علی اكبر 1338، ص 6443)

(2-1-1)-تعریف لغوی موانع:

در فرهنگ عمید به معنی جمع مانع می باشد (عمید، حسن 1343، ص 1130)

در فرهنگ دهخدا به معنی چیزهایی كه بازدارنده و ممانعت كننده است. كسی را از كاری و هر آنچه مانع اجرای كاری گردد. بازدارنده از پیشرفت امور می باشد (دهخدا، علی اكبر 1338، ص 19207)

جذب در فرهنگ دهخدا به معنی ضد دفع ، كشیدن و به سوی خودكشیدن می باشد.

موانع جذب به معنی یك سری از عواملی كه باعث عدم جذب می شود (همان منبع ص 19207)

(2-1-3)-تعریف لغوی جهانگرد (توریست):

در فرهنگ عمید به معنی سیاح، جهان نورد، كسی كه در شهرها و كشورها بگردد و سیاحت كند (عمید، حسن 1343، ص 479)

در فرهنگ دهخدا به معنی سیاح، جهان گردنده، آن كه در اقطار عالم بسیار سفركند (دهخدا، علی اكبر 1338، ص 6961)

در فرهنگ معین به معنی جهانگردنده ، آن كه در شهرها و كشورها به سیاحت می پردازد. (معین، محمد 1371، ص 1258)

(2-4-1)-تعریف جهانگرد از دیدگاههای مختلف:

اریك كوهن جهانگرد یا گردشگر را چنین بیان می كند یك مسافر داوطلب و موقت كه امید لذت بردن از یك تجربه متنوع و تازه طی سفر دوسره نسبتاً طولانی و غیر تكراری به مسافرت می پردازد. (لی، جان 1378، ص 5)

در یكی از نخستین كتبی كه در مورد جهانگردی در سال 1933 (f.w. ogivie) انتشار یافت جهانگرد به كسی اطلاق شده است كه دو شرط در باره او مصداق داشته باشد: اول آنكه از محل اقامت خود برای مدتی كمتر از یك سال دور بوده دوم آنكه در محل جدید كسب درآمد ننماید. (الوانی، مهدی و همكاران 1373، ص 18)

در سال 1936 در كتاب صنعت گردشگری (A.j. norval) جهانگرد به عنوان فردی كه با هدف و كاری غیر از آنچه در موطن خود دارد به كشور دیگری وارد شده و در آنجا بخشی از درآمد خود را هزینه می كند تعریف شده است (همان منبع ص 18)

جهانگرد یا گردشگر مقصود كسی است كه دست كم یك شب در یك اقامتگاه عمومی یا خصوصی در محل مورد بازدید به سر برد. (گی چاك وای و همكاران 1997 ص 32)

در یكی از تعاریف كمیته متخصصین آمار جامعه ملل، جهانگرد به كسی اطلاق شده كه كشور محل اقامت خود را حداقل به مدت 24 ساعت ترك گفته و دركشور دیگری اقامت گزیند. در این تعریف افراد زیر جهانگرد محسوب می شوند.

1- اشخاصی كه برای تفریح، حفظ سلامتی یا به دلایل خانوادگی و از این قبیل سفر می كنند.

2- افرادیكه به منظور شركت در جلسات ویا به سمت نماینده (علمی، ا داری، سیاسی، مذهبی، ورزشی وغیره ) مسافرت می نماید.

3- كسانی كه برای امور بازرگانی مسافرت می نمایند.

4- افرادی كه با كشتی به كشوری وارد می شوند و لو آنكه مدت اقامتشان كمتر از 24 ساعت می باشد.

در تعریف مذكور افراد زیر جهانگرد به شمار نمی آیند:

1- اشخاصی كه با قرارداد كار و یا بدون آن برای گرفتن كار یا شغلی وارد كشور دیگری می شود.

2- اشخاصی كه به منظور اقامت دائمی وارد كشوری می شوند.

3- دانشجویان و جوانانی كه در مدارس یا دانشگاهها و پانسیون ها هستند.

4- ساكنین یك منطقه مرزی و اشخاصی كه در یك كشور ساكن بوده و در كشور مجاور به كار مشغولند.

5- مسافرانی كه به طور عبوری از كشوری می گذرند ولو آنكه مدت اقامتشان بیشتر از 24 ساعت باشد (الوانی، مهدی و دهشتی زهره 1373، ص 19 و 20)

سازمان جهانی جهانگردی (w.t.o) جهانگرد را چنین تعریف می كند: جهانگرد (توریست یا سیاح) شخصی است كه به كشور یا شهری غیر از محیط زیست عادی خود برای مدتی كمتر از 24 ساعت و بیشتر از یكسال نباشد، سفر كند و قصد او از سفر تفریح، استراحت، ورزش، دیدار اقوام، كسب و كار، مأموریت، شركت در سمینار یا كنفرانس، معالجه، مطالعه، تحقیق یا فعالیتهای مذهبی باشد. (شایان، سیاوش و... گروه مؤلفان 1377، ص 195)

كتاب سازمان جهانی جهانگردی 1997 ص 24 جهانگرد را چنین تعریف می كند: جهانگرد كسی است كه برای مدت زمانی دست كم یك شب و نه بیش از یكسال به كشوری غیر از وطن یا محل سكونت معمولی خود مسافرت می كند و هدف اوكاركردن و پول درآوردن در آن كشور نیست. این تعریف شامل كسانی می شودكه برای تفریح، گردش وگذراندن روزهای تعطیل، برای دیدار دوستان و بستگان، برای كارهای تجاری و حرفه ای، برای درمان، برای زیارت و یا برای تأمین هدفهای دیگر به مسافرت می روند. (گی چاك وای و همكاران 1997، ص 205)

(2-2-1)-تعریف لغوی جهانگردی:

در فرهنگ عمید به معنی سیاحت و گردش در كشورها و شهرهای دنیا می باشد. (عمید، حسن 1343، ص 479)

در فرهنگ دهخدا به معنی عمل و شغل جهانگرد، سیاحت می باشد. (دهخدا، علی اكبر 1338، ص 6961)

در فرهنگ معین به معنی در اقطار عالم سفركردن و شناخت می باشد. (معین، محمد 1371، ص 1258)

(2-2-2)-تعریف جهانگردی از دیدگاههای مختلف:

جهانگردی به سفری موقتی و كوتاه اطلاق شده كه ضمن آن جهانگرد به منطقه ای خارج از محل سكونت و كار خود به منظور سیرو سیاحت سفر می كند. (الوانی، مهدی و دهدشتی شاهرخ، زهره 1373، ص 19)

صنعت جهانگردی، گردشگری عبارت است از گروهی از فعالیتهای اقتصادی كه در مجموع بزرگترین صنعت جهانی را تشكیل می دهد و برای سرمایه گذاری و رشد یكی از عواملی است كه بیشترین انگیزه را بوجود می آورد. جهانگردی (Tourism) یا گردشگری كارهایی است كه فرد در مسافرت و در مكانی خارج از محیط عادی خود انجام می دهد. این مسافرت بیش از یكسال طول نمی كشد و هدف تفریح، تجارت یا فعالیتهای دیگر است. (گی، چاك وای و همكاران 1997، ص 32)

سازمان جهانی جهانگردی (w.t.o) جهانگردی را در قالب بازدید كننده ، جهانگرد و كسی كه به گشتهای كوتاه تفریحی می رود تعریف كرده است بازدیدكنندگان (Visitors) كسانی هستند كه به كشور دیگری غیر از كشور محل اقامت خود وارد می شوند و مقصودی به غیر از آنچه در كشور خود داشته اند پی گیری می نمایند. این گروه شامل جهانگردان و نیز كسانی كه به گشتهای كوتاه تفریحی می روند می شود. جهانگردان كسانی هستند. كه حداقل یك شب و بیش از یك شبانه روز را در كشور مقصد می گذرانند و هدفشان سرگرمی و تفریح، سلامتی و كسب آرامش، مطالعه، زیارت و غیره می باشد. مسافران گشت های تفریحی كوتاه نیز كسانی هستند كه كمتر از یك شبانه روز را با هدف سرگرمی و تفریح صرف سفر می نمایند. (الوانی،مهدی و دهدشتی شاهرخ،زهره1373،ص20)

جهانگردی مجموعه و منظومه ای متشكل از جهانگرد و عرضه كننده خدمات وكالا، دولت و جامعه، میزبان می باشد كه با یكدیگر در تعامل و ارتباط بوده و هدف جذب و جلب جهانگردان را دنبال می كند. جهانگردی، تركیبی از فعالیتها، خدمات، سیاستها، خط مشی ها، ضوابط، فرهنگها و كالایی است كه برای تحقق یك سفرسیاحتی ضرورت دارد. به عبارتی دیگر جهانگردی صنعتی چند بعدی است كه دربرگیرنده هتل ها، مهمانسراها، رستوران ها، مراكز تفریح، جاذبه های جهانگردی، سیستم حمل ونقل، واحدهای خدمات جهانگردی و واحدهای دیگر است كه مجموعاً جهانگردی را در یك كشور شكل می دهد. (همان منبع ص 21)

(2-2-3)-تعریف انواع مختلف جهانگردی:

1- جهانگردی یا گردشگری (Tourism) كارهایی است كه فرد در مسافرت و در مكانی خارج از محیط عادی خود انجام می دهد. این مسافرت بیش از یك سال طول نمی كشد و هدف تفریح، تجارت یا فعالیتهای دیگر است.

2- جهانگرد یا گردشگر (Tourist) مقصود كسی است كه دست كم یك شب در یك اقامتگاه عمومی یا خصوصی در محل مورد بازدید به سر می برد.

3- گردشگر یك روزه (Same pay visitor) مقصود كسی است كه یك روز به مكان دیگری می رود. ولی شب را در آنجا نمی گذراند.

4- دیداركننده (Visitor) كسی است كه به مكانی غیر از محیط معمولی خود مسافرت می كند كمتر از دوارده ماه متوالی در آنجا به سر می برد و هدف اصلی از این مسافرت این نیست كه در مكان مورد بازدید در ازای دریافت پول كار كند.

5- مسافر (Traveler) كسی است كه بین دو یا چند نقطه مسافرت كند.

(2-2-4)-اشكال عمده جهانگردی:

با توجه به طول مسافرت، نوع تأسیساتی كه به خدمت گرفته می شود. فصل و چگونگی سازماندهی مسافرت، همچنین انگیزه های گوناگون كه موجب پیدایش یك جریان توریستی
می شوند. می توان اشكال مختلفی از جهانگردی را از یكدیگر تمیز داد:

1- جهانگردی تفریحی واستفاده از تعطیلات: این نوع جهانگردی شامل افراد یا گروههای است كه در جهت استفاده از تعطیلات، تفریح، استراحت، استفاده از آب وهوای دلپذیر، گشت و گذار در طبیعت و.... از محل اقامت خود به مسافرت می روند.

2- جهانگردی اجتماعی: در این جهانگردی عمدتاً هدفهای اجتماعی، مردم شناسی، جامعه شناسی و امثال آن مورد نظر است. دیدار و آشنایان خویشاوندان نیز از نوع جهانگردی اجتماعی به شمار می آید.

3- جهانگردی فرهنگی و آموزشی: این نوع جهانگردی برای آشنائی با میراث های فرهنگی و هنری، آداب و رسوم، بناها و آثار تاریخی با هدفهای آموزشی، تحقیقاتی و پژوهشی صورت می گیرد. توریست هایی كه در این گروه قرار دارند توریست و جهانگرد كاوشگر نامیده می شود.

4- جهانگردی سیاسی: مسافرت به منظور شركت در اجلاس و مجامع بین المللی، كنگره ها و سمینارهای سیاسی، جنبش های ملی و مذهبی، مراسم ویژه مانند: تدفین رهبران و شخصیتهای سیاسی، پیروزی رهبران احزاب و به حكومت رسیدن آنها و نظایر آن جهانگردی سیاسی خوانده می شود.

5- جهانگردی بازرگانی: شركت در بازارهای مكاره،نمایشگاههای كالا،بازدید از كارخانه ها و.....

6- جهانگردی درمانی: معالجه پزشكی با تغییر آب و هوا، استفاده از آبهای گرم معدنی، گذراندن دوره نقاهت و....

7- جهانگردی مذهبی: این نوع از جهانگردی یكی از رایجترین اشكال جهانگردی در سراسر جهان است.جاذبه های مذهبی، زیارتگاهها واماكن مقدسه هر ساله تعداد زیادی از جهانگردان را به سوی خود جلب می كنند.

8- جهانگردی ورزشی: هر نوع مسافرتی كه به منظور فعالیتهای ورزشی باشد جهانگردی ورزشی نامیده می شود. مانند اسكی، پیاده روی، كوه پیمایی، شكار، كوهنوردی، دوچرخه سواری، شنا و شركت در مسابقات ورزشی و تماشای مسابقات و امثال آن.

(2-2-5)-انواع مسافرت:

1- مسافرت ها درون حوزه ای (Domestic tourism): یعنی افراد ساكن به عنوان دیدار كننده در درون یك حوزه انجام می دهند.

2- مسافرت های درون مرزی (In bound tourism): یعنی افراد غیرساكن به عنوان دیدار كننده در درون یك حوزه خاص مسافرت كنند.

3- مسافرت های برون مرزی (Out abound tourism) : یعنی افراد ساكن برای دیدار از نقاط مختلف حوزه ای غیر از حوزه خودشان مسافرت كنند.

پس می توان در یك كشور اصطلاحات (بومی)، (درون مرزی) و (برون مرزی) را به شیوه های مختلف در هم تركیب كرد و طبقه بندی زیر را به وجود آورد:

1- مسافرت های داخلی (Internal tourism) شامل مسافرت های درون حوزه ای و درون مرزی می شود.

2- مسافرت های ملی (National tourism) شامل مسافرت های درون حوزه ای و برون مرزی می شود.

3- مسافرت های بین المللی (International tourism) شامل مسافرت های درون مرزی و برون مرزی می شود.

(2-2-6)-انواع كلی جهانگردی:

1- جهانگردان خارجی، كسانی هستند كه از خارج وارد یك كشور می شوند.

2- جهانگردان داخلی: افرادی هستند كه در داخل كشور خودشان به مسافرت می روند. (شایان، سیاوش....گروه مؤلفان 1377، ص 195)

پرویز دیبائی در كتاب خود جهانگردی را به سه دسته تقسیم می كند:

1- جهانگردانی كه از خارج وارد كشور می شوند.

2- جهانگردانی كه اهل یا مقیم آن كشورند. و در داخل كشور مسافرت می كنند.

3- جهانگردانی كه اهل كشوری هستند. و به خارج از كشور خود سفر می كنند.

اثرات جهانگردی داخلی: 1- جلوگیری از خروج ارز وایجاد توازن در تراز پرداختهای كلی و پرداختهای جهانگردی 2- ایجاد ارتباط فرهنگی در سطح ملی برای تأمین وحدت ملی بیشتر.

جهانگردی داخلی به طور كلی یك ابزار مؤثر در دست برنامه ریزان اقتصاد ملی است. زیرا اولاً به طوری كه گفتیم با جلوگیری از خروج ارز بر ثروت كشور می افزاید و ثانیاً یك عامل مهم سیاست توزیع مجدد درآمدها و جریان بیشتر و سریع تر پول و ایجاد رونق و اشتغال بیشتر در بخش خدمات وكالاهاست. طبیعی است كه سفر به عنوان تفریح زمانی عمل می گردد كه موضوع حداقل تأمین ضرورتهای اساسی زندگی نباشد اگر فردی از افراد جامعه نیازهای اولیه زندگی خوش را در حد متعارف تأمین نكرده باشد اندیشه مسافرت به عنوان تفریح را نمی توان در سر بپروراند. بر این اساس تنها خانواده های مرفه كه دارای درآمد بیشتردارند. قاعدتاً اقدام به سفر می نمایند. و هزنیه هایی كه به عمل می آورند در حقیقت جزو وسایل مستقیم و مؤثر سیاست توزیع مجدد درآمدهاست. و چون این هزینه ها به مصرف خدمات وكالاهای داخلی می رسند ناچار در جریان بازار كالا و پول داخلی وارد شده و به همین ترتیب دست به دست می گردد و موجب سرعت جریان پول می شود.

موج سفرهای داخلی خدماتی تازه پدید می آورد. وخدمات موجود را رونق و تحرك می بخشد و خدمات حمل و نقل و كلیه خدمات وكالاهای وابسته به آن نظیر خدمات تعمیراتی، انرژی و سوخت و یا خدمات تأسیساتی و وابسته های آن مانند: هتل، متل، اردوگاه، رستوران، چایخانه، صنایع دستی وغیره .... توسعه خاصی می یابد.

آثار فرهنگی و اجتماعی جهانگردی:

آثار فرهنگی اجتماعی جهانگردی از سه زاویه قابل بررسی است.

1- آثار فرهنگی- اجتماعی جهانگردی بر مقصد: مقصد تا چه حد توانایی جذب تعداد معینی جهانگرد را داراست.

2- آثار فرهنگی- اجتماعی جهانگردی بر كسب زندگی: اثری كه دیداركنندگان بر ارزشها و سبك زندگی مردم محل می گذارند.

3- آثار فرهنگی- اجتماعی جهانگردی بر هنرها: نفوذ واثر دیداركنندگان بر هنرهایی نظیر نقاشی، مجسمه سازی، تئاتر، معماری، صنایع دستی و غیره.

این سه اثر پیامدهای مثبت زیر را به همراه دارند:

1- تعداد دیدار كنندگان باعث رونق اقتصاد محل می شود. دیداركنندگان ثروت و شغل ایجاد می كنند و موجب بهبود در تأسیسات زیربنایی محلی می شوند و تسهیلات و خدمات جدید را پایه ریزی می كنند و دیگر انواع سرمایه گذاری را برمی انگیزند.

2- جهانگردی تماس وارتباط بیشتری با دنیای بیرون ایجاد می كند. فرایند بین المللی شدن را تقویت و جریانهای دو طرفه اطلاعات را تشویق و تحریك می كند. تبادل فرهنگی را ارتقاء می دهد. منجر به واردات كالاها و خدمات بیشتر می شود و به طور كلی تمامی حیطه تجارت و ارتباطات را توسعه می دهد.

3- جهانگردی مخاطبان و شیفتگان جدیدی را برای هنرهای ملی (موسیقی، تئاتر، صنایع دستی) ایجاد می كند. جهانگردی همچنین اثر غیرمستقیم قابل توجهی بر همه تبلورها وتجلی های هنری دارد. (از جمله بر ادبیات، نقاشی، معماری)

برای دریافت پروژه اینجا کلیک کنید