توضیحات

توجه : به همراه فایل word این محصول فایل پاورپوینت (PowerPoint) و اسلاید های آن به صورت هدیه ارائه خواهد شد

  برنامه نوری در پرندگان در فایل ورد (word) دارای 44 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد برنامه نوری در پرندگان در فایل ورد (word)  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

فهرست
1- برنامه نوری و كاربرد آن    1
2- برنامه های نوری و كاربری    11
3- واكنش های نوری    16
4- مقاومت مطلق به نور    17
5- مقاومت نسبی به نور    18
6- برنامه های روشنایی    18
7- دوره روشنایی نامنظم    20
8- نور در سالن دارای و بهزیستی    24
9- تنظیم برنامه نوردهی در دوران تولید    28
10- تركیب برنامه نوردهی دوران رشد-تولید    32

 

1-    برنامه نوری
بیشـتر پرنده ها تولید مثل فصلی دارنـد و چرخه تولید مثلی آنها توسط تغییر در طول روز كنتـرل میشود. نور از طریق تأثیر بر هیپو تالاموس تولید هورمون محرك غدد جنسی توسط هیپوفیز را كنترل می كند و در نهایت مسئول كنترل تخمك گذاری در مرغ و اسپرم سازی در خروس می باشد . البته مرغ و خروس در تاریكی یا عدم تغییر محسوس در چرخه روشنایی / تاریكی روزانه نیز می توانند تولید مثل داشته باشند . به عنوان مثال مرغ هایی كه در تاریكی مطلق نگهداری شده اند و گله های مادر تجاری كه در مناطق استوایی بدون نور مصنوعی پرورش می یابند ، بالغ شده و تخمك گذاری می نمایند . بنا براین تأثیر روشنایی و برنامه نوری بر تولید مثل گله های مادر گوشتی مطلق نیست . متأسفانه تعدادی از مزارع دوره نوری طبیعی 12 ساعت روشنایی : 12 ساعت تاریكی ثابت دارند و تعداد اندكی از آشیانه ها به طور كامل نسبت به نور نفوذ ناپذیر اند . در نتیجه برای اغلب گله های تجاری می باید برنامه نوری تنظیم گردد بطوریكه با اجرای این برنامه نوری چرخه تولید قابل پیش بینی و سن بلوغ جنسی ، تداوم تولید تخم مرغ و باروری كنترل گردد .

الف) اصول پایه تحریك نوری
پرنده ها بدلیل تأثیر محرك نور بر هیپو تالاموس در مغز ، بین شب و روز تمایز قائل می شوند . انرژی نوری به واسطه های عصبی تبدیل می شود كه نهایتاً این واسطه های عصبی موجب ترشح كلیه هورمون های مهم محركه غدد جنسی از هیپو فیز می شوند .اما در واقع پرنده ها به وسیله كل دوره روشنایی تحریك نمی‌شوند بلكه به وسیله دو بخش مهم از این دوره تحریك می شوند . پرنده ها به زمان آغاز روشنایی و متعاقب آن به دوره 11 تا 13 ساعت بعد از روشنایی حساس هستند . دوره دوم ، مرحله حساس نوری نامیده می شود و برای ادراك بلند شدن یا كوتاه شدن طول روز توسط پرنده ضروری است . طول روز كوتاه تحریك كننده نیست در حالیكه طول روز بلند موجب آغاز و تداوم تولید و ترشح هورمون هایی می شود كه تخمك گذاری یا اسپرم سازی را كنترل می كنند . بنا براین اگر پرنده ها نور را در طی دوره حساس نوری كه 11 تا 13 ساعت بعد از شروع طلوع یا روشنایی رخ می دهد دریافت كنند تخمدان یا بیضه آنها فعال می شود . الگوی طلوع / غروب یا روشنایی / تاریكی تنظیم كننده چرخه درونی پرنده است كه این چرخه یك ساعت بیولوژیكی است. در شرایط تجاری مرحله حساس نوری تحت كنترل است و زمان مرحله حساس نوری نسبی است و بر طبق ساعت زمانی معمول نیست .                                              

اگر در مرحله حساس نوری ، روشنایی باشد ، در این حالت نور اثر تحریك كنندگی بر تولید مثل دارد . اگر چه روشنایی مداوم از زمان طلوع تا غروب به طور طبیعی وجود دارد اما ضروری نیست . بدنبال آغاز تحریك در زمان آغاز روشنایی ، می توان روشنایی را به وسیله دوره های خاموشی قطع كرد . این قضیه اساس برنامه های متناوب نوری است كه در مرغ های لگهورن بالغ در آشیانه های بسته مورد استفاده قرار می گیرد ، در این روش دوره روشنایی به جای 17 ساعت روشنایی مداوم ، شامل 17 دوره 45 دقیقه خاموشی 15 دقیقه روشنایی می باشد . هر دو نوع برنامه نوری به یك اندازه در تداوم فعالیت  تخمدان مؤثراند . این برنامه برای مرغ های مادر استفاده نمی شود و شاید این مسئله عدم فرصت كافی برای فعالیت جفتگیری باشد اما عاملی كه موجب توسعه این نظریه می شود صرفه جویی در مصرف خوراك و هزینه برق می باشد . تحقیقات انجام شده با بلدرچین ژاپنی نشان داد كه هورمون های هیپوفیز پلاسمای پرنده ها در طی 24 ساعت از آغاز تحریك نوری در طول روزهای بلند 2 تا 3 برابر تغییر می كند
اگر چه بدنبال این تحریك تا حدود 14 الی 21 روز تولید تخم مرغ یا منی صورت نگرفت اما تغییر عمده تحریك نوری بر روی نیمچه نابالغ شروع تغییر غیر قابل برگشت در سیستم درون ریز پرنده بود . برای اهداف كاربردی حداقل طول روز تحریك كننده حدود 12 ساعت است و روشنایی بیش از 16 تا 17 ساعت تأثیر چندانی ندارد . معمولاً اگر تحریك اولیه طولانی تر باشد تغییر در تعادل هورمونی بالاتر و بیشترین همزمانی بلوغ در گله را به همراه دارد .                                
بنابراین اگر نیمچه ها و خروس ها وزن ، شرایط و سن ایده آل داشته باشند ، تحریك اولیه طولانی تر ، مطلوب تر خواهد بود . اما اگر در سن خاص ، پرنده ها وزن پائین تر از حد استاندارد یا شرایط بدنی ضعیفی داشته باشند تحریك نوری باید به تأخیر بیافتد. اگر تحریك نوری اولیه بدلیل انتقال پرنده ها به آشیانه های تخمگذاری لازم باشد ، شدت تحریك نوری اولیه باید تا حدی كمتر باشد و تدریجاً متناسب با رشد پرنده افزایش یابد .
در حقیقت چرخه روشنایی / تاریكی تغییر در شدت نور است چرا كه تاریكی محرك هیپوتالاموس نیست . تغییر شدت نور نیز برای پرنده ها بسیار مهم است به خصوص برای نیمچه هایی كه دوره پرورش را در آشیانه های بسته و دوره تخمگذاری را در آشیانه های باز سپری می كنند . تحت این شرایط پرنده ها اغلب در معرض تغییرات شدت نور در طی مرحله روشنایی و خاموشی قرار می گیرند.  نكته قابل توجه این است كه شدت نور در دوره روشنایی می بایست 10 برابر بیشتر از شدت نور در دوره تاریكی باشد . معمولاً دستیابی به این هدف در آشیانه های باز آسان است زیرا شدت روشنایی نور طبیعی 5 تا 10 برابر بیشتر از نور مصنوعی و شدت نور ماه نیز در حدی است كه تمایز بین خاموشی و روشنایی به سادگی صورت می گیرد . اگر چه فرض بر این است كه در این آشیانه ها تفاوت شدت روشنایی و خاموشی 10 برابر است . در آشیانه ها ی بسته بندرت تاریكی مطلق حاصل می شود ، البته این مهم ضروری نیست ، مجدداً فرض را بر این می گذاریم كه شدت نور در ساعات روشنایی 10 برابر شدت نور در ساعات تاریكی است . با فرض اینكه اصل اولیه یعنی 10 برابر بودن شدت روشنایی نسبت به تاریكی حاصل باشد بنابر این شدت مطلق نور تأثیر اندكی بر روی تولید مثل دارد . در انتقال نیمچه های نابالغ از آشیانه پرورش به آشیانه تخمگذاری نباید شدت نور كاهش یابد . اگر شدت نور در دوره تولید كمتر از 5 لوكس باشد تولید تخم مرغ كاهش می یابد ، احتمالاً علت این است كه در دوره تاریكی دستیابی به نور كمتر از 5 لوكس مشكل می باشد .
با گذشت زمان مرغ های مادر نسبت به روشنایی سازش پیدا می كنند و این بدین معنی است كه فعالیت سیستم آندوكرین كم می شود و میزان ترشح هورمون های محرك غدد جنسی از هیپوتالاموس كاهش می یابد .
 
دلیل عمده كاهش تولید تخم مرغ با افزایش سن مرغ همین مسئله می باشد . گزارشات حاكی از این است كه اگر مدت روشنایی پرنده های مسن در سنین بالا افزایش یابد مثلاً 1 ساعت در سن 45 هفتگی به مدت روشنایی افزوده شود ، تداوم تولید آنها بهتر خواهد شد .
اكثر گله های مادر در آشیانه های باز نگهداری می شوند بنابر این الگوی طبیعی طول روز : شب ، میزان و دوام تولید تخم مرغ و منی را تحت تأثیر قرار می دهد . الگوی روشنایی تاریكی دو تأثیر عمده روی مرغ های مادر دارد تأثیر اول سن بلوغ جنسی و تأثیر دوم بر طول دوره تخمگذار است .      توافق عمومی بر این است كه طول روز طبیعی پرنده های نابالغ نباید افزایش یابد همچنانكه بعد از بلوغ مرغ ها و خروس ها نباید طول روز كاهش داده شود .                                                                      
هدف از تدوین برنامه های نوری ، دستیابی به این دو اصل پایه در آشیانه های بسته یا به وسیله نور مصنوعی جهت كنترل چرخه روشنایی / تاریكی در آشیانه های باز می باشد .

ب) عملكرد در شرایط نور طبیعی
الگوی طبیعی روشنایی / تاریكی بر اساس عرض جغرافیایی متغیر می باشد . در استوا دوره نوری در طول سال به طور ثابت 12 ساعت روشنایی : 12 ساعت تاریكی است و بر اساس این نور طبیعی پایه ، برنامه نوری طراحی می گردد . با افزایش عرض جغرافیایی در شمال یا جنوب الگوی تاریكی / روشنایی در طول سال نوسان پیدا می كند و در عرض جغرافیایی 10 درجه ، تفاوت بلند ترین و كوتاهترین طول روز 1 ساعت است . اما در عرض جغرافیایی 20 ، 30 ، 40 درجه تفاوت ها به ترتیب در حدود 2 ، 4 و 6 ساعت می باشد . با افزایش عرض جغرافیایی پتانسیل بر نامه های نوری مصنوعی جهت كنترل سن بلوغ جنسی افزایش می یابد. به عنوان مثال مرغ های نیوهمشایر در عرض جغرافیایی 30 درجه ،اگر در ماه ژانویه هچ شده باشند انتظار میرود كه در شرایط نور طبیعی نسبت به جوجه هایی كه در ماه ژوئن هچ شده اند زودتر بالغ شوند زیرا جوجه هایی كه در ماه ژوئن هچ شده اند تا زمان بلوغ جنسی با افزایش طول روز طبیعی مواجه هستند . به طور مشابه جوجه هایی كه در ماه ژوئن هچ شده اند انتظار می رود كه با تأخیر بالغ شوند . چنین تفاوت هایی در بلوغ ، مدیر را برای برنامه ریزی زمان انتقال مرغ های مادر به آشیانه تخمگذاری و همچنین تعیین مقدار خوراك مصرفی در ارتباط با شروع بلوغ جنسی دچار مشكل زیادی می كند . سؤالی كه در اینجا مطرح میشود این است كه آیا همه مرغ های مادر جدای از سن ، در زمان بلوغ باید وزن یكسانی داشته باشند یا خیر ؟ پاسخ این سؤال بلی است اما در حقیقت دستیابی به چنین وزن ثابتی برای پرنده هایی با سن بلوغ متفاوت در عمل مشكل می باشد . از دو حالت ذكر شده در بالا ، بلوغ مرغ های مادر هچ شده در ژانویه بسیار مسئله ساز است زیرا بلوغ زودتر آنها موجب كوچك بودن اندازه تخم مرغ ها به ویژه در 6 تا 8 هفته اول تولید می شود .
لوپز و لیسون ( 1992 ) داده هایی از عملكرد 900 هزار مرغ مادر تجاری منتشر نمودند كه این گله ها در مكزیك در عرض جغرافیایی 20 درجه نگهداری می شدند بطوریكه هیچگونه كنترلی بر روی نور نبود و نوسان نور طبیعی 11 تا 13 ساعت بود . بعد از سن 18 هفتگی نیمچه ها به آشیانه های تخمگذاری انتقال داده شدند و در ابتدا 14 ساعت روشنایی در روز و بعد در سن 22 هفتگی 16 ساعت روشنایی در روز دریافت كردند .
زمانی كه انتهای دوره پرورش با افزایش طول روز منطبق می شود بلوغ زودتر نسبت به استاندارد دیده می شود ، حالت شدید در جوجه های مرغ مادر هچ شده در ماه نوامبر كه در می ، بالغ می شوند دیده میشود ، این جوجه ها بعد از سن 8 هفتگی با افزایش طول روز مواجه می شوند دیده می شوند . حالت دیگر در جوجه های مادری كه در ماه می هچ می شوند دیده می شود بطوریكه قسمت اعظم دوره پرورش این نیمچه ها با كاهش طول روز مواجه شده و در نتیجه این نیمچه ها دیر تر از زمان مورد انتظار بالغ می شوند
سن در زمان 5 در صد تولید تخم مرغ در سر تا سر سال تا 22 روز تفاوت دارد . تأثیر نسبتاً كمی بر روی اوج و تداوم تولید مشاهده می شود كه به طور عمده بدلیل دانش مدیران از اثر نوسانات فصلی بر عملكرد و اجرای برنامه های مدیریتی متفاوت برای گله هایی كه در زمستان یا تابستان هچ شده اند می باشد . بنا براین مدیران مزرعه قادر به پیش بینی تغییرات فصلی در بلوغ و كاهش یا افزایش مقتضی در میزان رشد می باشند ، بطوریكه زمان تولید اولین تخم مرغ منطبق بر وزن بلوغ استاندارد گردد . 
با افزایش  عرض جغرافیایی و پتانسیل تولید تخم مرغ سویه های جدید مرغ مادر اجرای این روش های مدیریتی  بسیار مشكل می شود در نتیجه كاهش تولید تخم مرغ مشاهده خواهد شد . آگاهی از تغییرات بلوغ و ارتباط آن با تغییرات فصلی در طول روز ( اثر عرض جغرافیایی ) مزیتی برای مدیر مزرعه مرغ مادر در پرورش نیمچه ها و خروس های جوان می باشد . اما بدیهی است به روش مدیریتی كه چنین تغییراتی را در بلوغ جنسی كاهش دهد بسیار سودمند خواهد بود . این مهم با آشیانه بسته و یا بوسیله ثابت نگه داشتن طول روز در طی دوره پرورش پرنده ها در آشیانه های باز حاصل می شود . كنترل بلوغ در آشیانه بسته بسیار ساده است كه یكی از مزایای این روش مدیریتی پر هزینه است .
پس از سن 3 تا 5 روزگی پرنده ها می توانند تا زمان بلوغ به طور ثابت با 7 تا 10 ساعت نور در روز پرورش پیدا كنند و در نتیجه اثرات فصلی به كلی حذف می شوند .
این وضعیت در آشیانه های باز پیچیده تر است البته این شرایط با برنامه های مدیریتی قابل كنترل می باشد و این نظریه كه برنامه های نوری برای آشیانه های باز قابل اجرا نیست ناشی از عدم آگاهی این مدیران می باشد .
برنامه نوری برای پرورش در آشیانه های  باز متناسب با تغییرات فصلی در طول روز قابل تغییر می باشد .هدف از این برنامه ها اجرای طول روز ثابت حداقل از سن 10 تا 20 هفتگی می باشد به طوریكه پرنده ها پیش از سن 21 هفتگی ، یعنی زمان تحریك نوری در معرض افزایش طول روز قرار نگیرند .

ج) برنامه های  نوری برای نیمچه های در حال رشد
به طور كلی پاسخ نیمچه ها به روشنایی تنها با نزدیك شدن زمان بلوغ این پرنده ها اهمیت پیدا می كند . تأثیر عمده تغییر طول روز یا شدت روشنایی پس از 16 تا 18 هفتگی می باشد بی تردید برنامه های نوری برای پرنده های جوانتر تأثیری بر توسعه تولید مثل آنها ندارد .
دان و همكاران ( 1990 ) نیمچه های مادر گوشتی كوتوله را در زمانهای مختلف از سن 21 روزگی تحریك نوری كردند . این نیمچه ها جیره های متداول دریافت نمودند ، بدنبال تحریك نوری از سن 15 هفتگی ، افزایش در وزن تخمدان ، 14 روز پس از تحریك نوری ایجاد شد اما در نیمچه های جوان چنین افزایش وزنی در تخمدان دیده نشد . در صورتی كه انرژی جیره با 10 درصد روغن ذرت تغییر پیدا كرد ( انرژی جیره از  2770 به 3350 كیلو كالری در كیلوگرم رسید ) پاسخ تخمدانی در نیمچه ها در سن 7 و 11 هفتگی مشاهده شد . جالب توجه است كه نیمچه هایی كه وزن آنها 500 گرم بود و در سن 7 هفتگی تحریك نوری شده و خوراك حاوی روغن ذرت مصرف نمودند نسبت به نیمچه هایی كه وزن آنها 1380 گرم و در سن 19 هفتگی تحریك نوری شده بودند سطح هورمون  L   H   بالاتری داشتند .
این محققین نتیجه گرفتند كه افزایش در چربی بدن و با افزایش در لیپیدهای پلاسما ، مسیر عصبی ـ هورمونی را تحریك كرده و باعث می شود كه نیمچه ها در سن پایین تر به تحریك نوری پاسخ دهند . احتمالاً  وجود اسیدهای چرب ضروری مانند لینولئیك اسید در روغن ذرت اثر مستقیم روی آزاد شدن هورمون   L H  از هیپوفیز داشته باشد. تحقیق مشابه این محققین دلالت بر این دارد كه پرنده ها تحت برنامه محدودیت غذایی سطوح بالاتری از L H  پایه را نسبت به پرنده های همسن كه خوراك آزاد دریافت نمودند داشتند و پیشنهاد كردند كه این اثر عمومی علت بهبود عملكرد تولید مثل در نیمچه هایی كه محدودیت غذایی داشته اند نسبت به نیمچه هایی كه خوراك آزاد دریافت كرده بودند می باشد .
در حالیكه به نظر میرسد پاسخ نیمچه های بسیار جوان به نور تحت تأثیر تركیبات بدن آنها باشد، اما مهمترین تأثیر تجاری تحریك نوری نزدیك كردن زمان بلوغ جنسی به زمان مورد نظر می‌باشد .رابینسون و همكاران ( 1996 ) مشاهده كردند اگر برنامه نوری در نیمچه های مرغ مادر از 8 ساعت روشنایی و 16 ساعت تاریكی به 14 ساعت روشنایی و 10 ساعت تاریكی در سن 120 تا 160 روزگی تغییر كند نیمچه ها بالغ می شوند.
پرنده هایی كه زود تحریك نوری شدند زودتر بالغ شدند هر چند كه این رابطه خطی نیست . تحریك نوری بسیار زود هنگام ( 120 تا 130 روزگی ) تأثیر زیادی بر بلوغ زود رس نداشت اگر چه تحریك در سن بالاتر (160 روزگی ) موجب تأخیر در شروع تولید شد . به هر حال تحریك نوری زود هنگام (120 تا 130 روزگی ) تأثیر نا مطلوبی روی تولید جوجه ها در سراسر دوره تولید داشت . سایر محققین اذعان نمودند كه تحریك نوری در 15 تا 17 هفتگی موجب كاهش اوج تولید تخم مرغ و متعاقباً در كاهش تداوم تولید پس ار اوج تولید میشود . 
درك صحیح از تأثیر تحریك نوری در سنین مختلف بر روی پرنده ها غالباً به دلیل تفاوت در وزن بدن پیچیده است . بین وزن بلوغ و سن در زمان بلوغ همبستگی وجود دارد ، بطور ژنتیكی سویه های سنگین تر دیرتر بالغ می شوند . گر چه بیشتر نیمچه های سویه های تجارتی مرغ مادر وزن بلوغ مشابهی دارند ، اما این مسئله ارزش كاربردی كمی دارد . اهمیت كاربردی آن بیشتر در تصمیم برای تحریك نوری گله هایی است كه در سن مشخص به وزن مناسب نرسیده اند . لاین و یوآن (1994) عملكرد نیمچه هایی كه در مزان تحریك نوری در سن 20 هفتگی به وزن 2 یا 8/1 كیلوگرم بودند را بررسی نمودند . 
یك گروه از نیمچه ها كه دارای وزن 8/1 كیلوگرم و زیر حد استاندارد بودند تا سن 22 هفتگی و رسیدن به وزن 2 كیلوگرم پرورش یافته و سپس تحریك نوری شدند.
این داده ها مؤید این است كه صرفنظر از سن ، نیمچه هایی كه وزن آنها زیر حد استاندارد است تا زمان رسیدن به وزن مناسب (حدود 2 كیلوگرم ) نباید تحریك نوری شوند .  این بدین معنی است كه در عمل فقط نیمچه هایی باید تحریك نوری شوند كه به حداقل وزن و سن مناسب رسیده باشند . بدون شك بهترین نوع كنترل سن بلوغ جنسی در آشیانه های بسته انجام می شود چرا كه طول روز ثابت در سرتاسر دوره پرورش اجرا می شود . مزایای اقتصادی برای استفاده كردن از روزهای بسیار كوتاه فرضاً 8 ساعت روشنایی وجود دارد زیرا فعالیت پرنده ها كمتر است و نیاز به خوراك كمتری برای نگهداری دارند .
اگر نیمچه ها از آشیانه های بسته به آشیانه های باز منتقل می شوند چون مدیران از استاندارد آشیانه باز تبعیت می كنند نیمچه ها مقدار بیشتری خوراك دریافت خواهند نمود . اگر به نیمچه هایی كه در آشیانه های بسته پرورش پیدا می كنند مقدار خوراك مشابه آشیانه های باز داده شود وزن این نیمچه ها 5 درصد بالاتر خواهد بود زیرا نیاز نگهداری آنها پایینتر است . لذا سرعت رشد بالاتر ، سبب جلو افتادن بلوغ می شود . واضح است كه این وضعیت توسط تعدیل در مقدار خوراك مصرفی قابل تصحیح است .

د) برنامه های  نوری برای خروس ها
اگر خروس ها و نیمچه ها با هم پرورش پیدا كنند معمولاً برنامه های نوری بر اساس نیاز مرغ ها تنظیم خواهد شد . اما اگر جنسها جدا از هم پرورش پیدا كنند برنامه نوری مجزایی برای خروس ها اجرا می شود . به نظر می رسد زمانی كه خروس ها تحت 6 تا 8 ساعت روشنایی در روز پرورش یابند به عنوان خروس گله مادر عملكرد بهتری خواهند داشت . با دوره های نوری ثابت و بلند تر ، بلوغ تدریجاً به تأخیر می افتد به اندازه بیضه ها كاهش می یابد . اگر از دوره های نوری بلند مدت (16 تا 20 ساعت ) در دوره پرورش استفاده شود متعاقباً تولید اسپرم به صورت خطی كاهش می یابد . با استفاده از برنامه ها نوری مشابه ، معمولاً خروس ها نسبت به مرغ ها زودتر بالغ می شوند . در شرایط تجاری خروسها قبل از مرغ ها تحریك نوری می شوند زیرا اغلب به منظور عادت كردن خروس ها به سیستم دان خوری خروس 7 تا 10 روز زودتر از مرغ ها به آشیانه تخمگذاری منتقل می شوند .
در شرایطی كه از تلقیح مصنوعی استفاده می شود مرغ ها و خروس ها در جایگاههای جدا از هم نگهداری می شوند . بنابر این 10 تا 12 ساعت روشنایی برای تولید منی خروس ها كافی است .
اگر خروس ها بعد از بلوغ بصورت گله های تمام خروس نگهداری شوند ، مدت روشنایی لازم بین 8 تا 10 ساعت كفایت می كند . همچنین می توان از نور آبی برای گله های تمام خروس كه بعنوان خروس جوان برای اضافه كردن به سایر گله ها نگهداری می شوند استفاده نمود چون نور آبی اثر آرام بخش دارد و در غیر اینصورت خروس ها نا آرام هستند .
2-برنامه های  نوری كاربردی
به دلایلی كه تاكنون به خوبی مشخص نشده است به نظر می رسد كه مرغ مادر زمانی بهترین عملكرد را دارد كه به سن و وزن معین و یا شرایط لازم قبل از تحریك نوری رسیده باشد . بعنوان یك اصل كلی در پرورش مرغ مادر گوشتی رسیدن به وزن  1/2 كیلوگرم در سن 20 هفتگی قبل از تحریك نوری ضروری می باشد . این بدین معنی است كه اگر متوسط وزن گله در سن 19 هفتگی 3/2 كیلوگرم باشد این گله نباید تحریك نوری شود همچنین اگر وزن گله در سن 20 هفتگی 2 كیلوگرم باشد ، باید تحریك به تعویق بیفتد . تحریك نوری زود هنگام بدون توجه به سن و وزن منجر به تولید تخم مرغ های كوچك و تداوم تولید ضعیف بعد از اوج تولید می شود .
بنابر این می توان گفت كه نیمچه ها باید حداقل به سن 20 هفتگی رسیده سپس تحریك نوری شوند اما در این سن می بایست وزن آنها حداقل  1/2 كیلوگرم باشد . اگر وزن و شرایط پرنده مناسب نباشد اثر تحریك نوری كاهش خواهد یافت . بعنوان مثال افزایش نور به میزان 2 ساعت در سن 19 هفتگی برای پرنده هایی كه متوسط وزن آنها 9/1 كیلوگرم است تأثیر اندكی بر روی بلوغ جنسی آنها خواهد داشت . بلوغ جنسی این نیمچه ها در نتیجه افزایش جزئی نور طبیعی یا مصنوعی كه پس از آن در آشیانه تخمگذاری صورت می گیرد ایجاد می شود . همانطوریكه قبلاً ذكر شد این افزایش جزئی اثر بسیار كمی در همزمان كردن شروع تولید تخم مرغ دارد . این قضیه به ویژه برای مرغ های با سرعت رشد بالا كه معمولاً نیاز بیشتری برای حداكثر شدن اندازه تخم مرغ های اولیه ، وزن جوجه و متعاقب آن گوشت تولیدی دارند حائز اهمیت است.  
كنترل برنا مه های نوری در آشیا نه های بسته بسیار آسان است زیرا مدیر مزرعه كنترل كاملی بر مدت روشنایی دارد. نیمچه ها و جوجه خروس ها با نور دائم برای 2 تا 3 روز اول پرورش می یابند و سپس طول روز به 8 تا 12 ساعت كاهش یافته و تا سن 20 هفتگی ثابت باقی می ماند .
طول روشنایی كوتاهتر موجب صرفه جویی بیشتر در هزینه خوراك میشود كه دلیل این امر فعالیت كمتر و گذراندن مدت  زمان بیشتری در تاریكی می باشد . اما باید بر این نكته تأكید كرد كه هزینه احداث آشیانه بسته با این صرفه جویی در هزینه خوراك جبران نمی شود . مهمترین مزیت اقتصادی آشیانه های بسته كنترل بلوغ جنسی و تداوم بیشتر عملكرد گله مادر می باشد. مزیت دیگر این آشیانه ها ایجاد طول روز كوتاه و ایجاد زمینه ای برای تحریك نوری قوی تر در زمان بلوغ می باشد . از طرف دیگر یكی از معایب طول روز كوتاه از 8 تا 10 ساعت افزایش احتمال نفوذ نور از طریق هوا كش ها است . اگر نفوذ نور با شدت زیاد باشد بسته به فصل به مدت زمان دوره روشنایی افزوده و یا از آن كاسته می شود . نفوذ نور به آشیانه های بسته از مزایای این آشیانه ها می كاهد . اگر تفاوت شدت نور ورودی بیشتر یا مساوی 10 برابر شدت تاریكی آشیانه باشد  میتواند باعث بروز مشكلاتی شود. بطوریكه قبلاً تشریح شد پرنده ها در برنامه های نوری مختلف به تغییرات شدت نور به میزان 10 برابر حساس هستند و پرنده به طور مؤثر در معرض 3 مرحله نوری مختلف تحت عنوان تاریكی ، روشنایی و نیمه تاریكی كه در نتیجه نفوذ نور ایجاد می شود قرار می گیرد . این 3 مرحله مختلف تاریكی – روشنایی باعث ایجاد اختلال در روند تخمك گذاری طبیعی می شوند .در آشیانه های بسته تاریكی مطلق (100%) وجود ندارد . دستیابی به چنین كنترلی هزینه بالایی داشته و بر روش تهویه نیز تأثیر میگذارد . اگر در شرایط نیمه تاریكی شدت نور موجود ، بیشتر از 10 برابر شدت تاریكی پس از غروب در شب بدون نور ماه نباشد قابل قبول است.
 در آشیانه های باز كنترل زمان بلوغ جنسی كمی مشكل تر است اما با نصب ساعت خودكار كنترل كننده روشنایی – خاموشی تا حدی این امر امكان پذیر است . به منظور حذف اثر افزایش یا كاهش طول روز در دوره می بایست با توجه به الگوی طول روز طبیبعی از نور مصنوعی استفاده كرد .
به منظور همزمان كردن بلوغ جنسی بهتر است كه طول دوره روشنایی حد اقل یك ساعت و ترجیحاً 2 ساعت یا بیشتر در زمان تحریك نوری افزایش یابد . اگر پرنده ها در آشیانه های بسته پرورش می یابند آغاز تحریك نوری ، بسته به مدت زمان روشنایی در دوره پرورش می تواند با 3 یا 4 ساعت افزایش روشنایی همراه باشد. برای پرنده هایی كه در آشیانه های باز پرورش می یابند مدت زمان روشنایی در زمان بلوغ تحت تأثیر فصل سال می باشد . برای نیمچه ها و خروس ها ی كه تحت شرایط طبیعی افزایش طول روز قرار دارند  ( به عنوان مثال جوجه هایی كه در نیمكره شمالی و در زمستان هچ شده اند ) می بایست با استفاده از نور مازاد اثر افزایش طول روز طبیعی را خنثی نمود. در این صورت به دلیل اینكه در دوره پرورش از طول روشنایی نسبتاً بلند استفاده می شود امكان افزایش زیاد مدت روشنایی در زمان تحریك نوری وجود ندارد . برای حفظ روند بلوغ لازم است كه به دنبال اولین تحریك نوری هر هفته یا هر دو هفته یك بار ساعات روشنایی افزایش یابد . بنابراین حد اكثر دوره روشنایی تا حدود زیادی تحت تأثیر مدت روشنایی در دوره پرورش است . اگر دوره پرورش در آشیانه باز سپری شود و تا زمان بلوغ از طول روشنایی بلند استفاده شود در آشیانه تخمگذاری به منظور تحریك مناسب می بایست 16 الی 17 ساعت روشنایی تأمین شود . اما پرنده هایی كه دوره پرورش را در آشیانه های بسته با طول مدت روشنایی كوتاهتر طی نموده اند حد اكثر 14 تا 15 ساعت روشنایی در آشیانه تخمگذار با سیستم بسته كفایت میكند . اگر طول مدت روشنایی كوتاهتر باشد واضح است كه در هزینه برق صرفه جویی می شود و مشخص شده است كه با 14 الی 15 ساعت روشنایی نسبت به 16 الی 17 ساعت روشنایی تداوم تولید بهتر خواهد بود . از این رو بسیاری از مدیران طول دوره روشنایی را محدود می كنند زیرا افزایش طول دوره روشنایی به مدت یك ساعت پس از اوج تولید در جلوگیری از كاهش تولید در اثر بیماری با مسائل مدیریتی ( یا پرنده هایی كه دچار سازش نوری شده اند كه در پایان بخش 1-1 شرح داده شد ) مفید است .
اگر خروس ها به همراه مرغ ها پرورش یابند برنامه نوری آنها معمولاً به وسیله زمان بلوغ و شرایط نیمچه ها تنظیم می شود . اگر خروس و مرغ به صورت مجزا پرورش یابند تحریك نوری همزمان خروس ها و مرغ ها بسیار حائز اهمیت است زیرا هر دو جنس در زمان یكسانی بالغ و آشیانه تخمگذاری مخلوط می شوند .
خروس ها سریعتر از مرغ ها بالغ می شوند كه اغلب موجب افزایش خصوصیت تهاجمی آنها می شود ، در شرایط برعكس خروس ها از لحاظ روانی عقیم شده كه در نتیجه موجب كاهش مدت زمان باروری آنها میشود . طول دوره روشنایی تأثیر اندكی بر اندازه تخم مرغ ، باروری یا جوجه در آوری دارد . اما سن در زمان تحریك نوری بر اندازه تخم مرغ تأثیر گذار است زیرا تحریك نوری زود هنگام اندازه تخم مرغ را در طول دوره تولید كاهش می دهد . از طرف دیگر   تأخیر در تحریك نوری معمولاً موجب افزایش اندازه تخم مرغ در طول دوره تولید می شود .
پرورش دهندگان می توانند با اعمال نور با شدت كمتر از 10 لوكس به خوبی مرحله تاریكی را كنترل كنند . اغلب پرورش دهندگان نور بالاتری كه معمولاً حدود 200 تا 400 لوكس می باشد در آشیانه های پرورش تأمین می كنند در حالیكه برای پرنده هایی كه در آشیانه های تخمگذاری باز پرورش می یابند شدت نور 800 تا 1200 لوكس است . یكی از مهمترین مسائل قابل توجه در زمان انتقال پرنده ها به آشیانه های تخمگذاری عدم كاهش شدت نور می باشد . این عمل گاهاً زمانی كه نیهچه ها از آشیانه های باز به آشیانه های تخمگذاری بسته انتقال می یابند اتفاق می افتد . اگر نیمچه ها با كاهش شدت نور به میزان 10 برابر مواجه شوند بلوغ جنسی آنها به تأخیز افتاده و غالباً بیش از حد چاق می شوند .
با وجود اینكه برنامه نوری خوب بخـشی انحصاری و مهمترین راهكار مدیریتی است اما عملكرد پائین پرورش دهندگان غالباً به علت طراحی غلط یا اجرای غلط برنامه نوری می باشد . مرغ مادر به دامنه ای از برنامه های نوری كه به خوبی طراحی شده باشد پاسخ می دهد اما برنامه های نوری غیر طبیعی یا ناقص تأثیر منفی بر عملكرد آنها می گذارد .
در تشریح برنامه های نوری برای مرغ های مادر مجموعه ساعات در چرخه روشنایی / تاریكی ، 24 ساعت فرض می شود .در آشیانه های بسته امكان استفاده از برنامه های همزمامن كه مجموعه روشنایی / تاریكی كمتر یا بیشتر از 24 ساعت می شود وجود دارد . به عنوان مثال چرخه 14 ساعت روشنایی : 14 ساعت تاریكی یك چرخه همزمان است بنا براین روزهای 28 ساعته ایجاد شده كه در یك هفته 6 مرتبه تكرار می شوند . مزایای این چرخه بهبود كیفیت پوسته، بهبود بازده غذایی و افزایش اندازه تخم مرغ می باشد و معمولاً چنین برنامه هایی برای گله های تخمگذار تجارتی استفاده می شوند . 
بهبود كیفیت پوسته برای مرغ های مادر مسن یك مزیت می باشد ، گر چه در این سن افزایش اندازه تخم مرغ مطلوب نمی باشد . تحقیقات اندكی در زمینه استفاده از چرخه های اهمرال برای مرغ های مادر صورت گرفته است گر چه مشخص شده است كه این برنامه موجب بهبود باروری می شود . شان وی ( 1993 ) بیان كرد كه با چرخه های 28 ساعته اهمرال باروری 2 تا 5 در صد و جوجه در آوری از تخم مرغ های بارور 5 تا 6 در صد بهبود می یابد .بهبود باروری بر پایه طولانی شدن دوره كلاچ و پائین بودن باروری اولین تخم مرغ هر كلاچ قابل توجیه است .
بهبود جوجه در آوری تخم مرغ های بارور با افزایش مدت زمان سپری شده در داخل مجرای تخمدان به مدت 4 ساعت ( پوسته قوی تر تخم مرغ ) و در نتیجه رشد ابتدایی جنین كه موجب افزایش قابلیت بقای آن در زمان انبار كردن و حمل و نقل می شود قابل توجیه است . متأسفانه برنامه های نوری اهمرال مطابق با برنامه زمانی مدیریت نیست زیرا برنامه های كاری روزانه با ساعت نوری گله همزمان نمی شود .
  مشكلات عملی استفاده از برنامه های نوری اهمرال بعضاً با مكانیزه كردن سیستم خوراك دهی و جمع آوری تخم مرغ كاهش می یابند ، با این وجود ساعتهای غیر معمول به نیروی كار تحمیل می شود . پیشنهاد شده است كه جهت رفع مشكل اخیر به جای استفاده از چرخه اهمرال روشنایی : تاریكی از چرخه های اهمرال روشنایی : نیمه تاریكی استفاده شود تا كارگرها در دوره نیمه تاریكی وظایف خود را انجام دهند . تحت چنین شرایطی به نظر می رسد كه استفاده از شدت نوری حد اقل 1 : 30 مرحله نیمه تاریكی : روشنایی ضروری می باشد .
3- واكنش های  نوری
تأثیرتغییرات فصلی در تولید تخم طیور به خوبی شناخته شده اند . طول روز و تغییراتی كه در طول روز ایجاد می شود توسط طیور به عنوان یك عامل اصلی كه باعث همزمان شدن الگوهای جفتگیری فصلی آنها می شود ، مورد استفاده قرار می گیرند . افزایش طول روز باعث تحریك تولید تخم در طیور می شود .
وقتی طول روز كمتر از طول روز حیاتی یا بحرانی آن گونه ها باشد غلظت L H   پلاسمای آنها كم می شود .
بنابراین اگر طول روز كمتر از این حد باشد تولید تخم متوقف می شود یا شروع نمی شود . افزایش طول روز به بالاتر از طول روز بحرانی باعث تحریك آزاد شدن بیشتر     LH می شود ، بنا براین تخمگذاری هم تحریك می شود . تا جایی كه ، به نقطه ای می رسد كه هر گونه افزایش بیشتر در طول روز باعث افزایش بیشتر غلظت L H   پلاسما نخواهد شد . به این نقطه طول روز اشباع می گویند . پرنده فقط وقتی به تغییرات طول روز واكنش نشان می دهد كه طول روز از حد بحرانی بیشتر و طول روز اشباع كمتر باشد . به این دامنه حد واسط ، طول روزهای حاشیه ای می گویند .
طول روز های بحرانی و اشباع برای طیور اهلی به ترتیب 10 ساعت و 14 ساعت می باشد . وقتی برای مدت طولانی در معرض روزهای بلند قرار گیرند ، طول روزهای بحرانی و اشباع به حد بالاتری جا به جا می شود كه  به آن مقاومت نسبی به نور می گویند . بوقلمونها از این لحاظ متفاوت هستند . طول روزهای حیاتی و اشباع برای آنها ثابت است كه به آن مقاومت مطلق به نور می گویند.
درك تأثیرات مقاومت به نور برای مدیریت گله های طیور تخمگذار صنعتی ، بسیار مهم است .
برنامه های صحیص روشنایی ، برای به حداكثر رساندن تعداد تخمهای قابل فروش تولید شده را توسط یك گله ، ضروری می باشند . برنامه روشنایی به این كه گونه مقاومت نسبی یا مطلق به نور داشته باشد ، بستگی دارد . طول روز را می توان به وسیله سالنهای پرورش طیور ضد نور ( بسته ) یا به وسیله تكمیل نور طبیعی روز را كنترل نمود .

4-  مقاومت مطلق به نور
بوقلمونهای نا بالغ اگر به طول روز بحرانی خود نرسند هرگز به بلوغ جنسی كامل نخواهند رسید . بنابراین تولید كنندگان بوقلمون می توانند طول روز را كوتاه نگه دارند تا آنها به سنی برسند كه تخم هایشان برای جوجه كشی موفق به حد كافی بزرگ باشد .
گله های تولیدی بوقلمون ، با افزایش ناگهانی طول روز تا حد طول روز اشباع آنها ، می توانند یه سرعت شروع به تولید نمایند . تولید تخم حدود 10 روز بعد شروع خواهد شد . 14 ساعت روشنایی در هر روز یك طول روز مناسب است، افزایش طول روز بیش از این سودی نخواهد داشت چون طول روز اشباع ثابت است .

5- مقاومت نسبی به نور
مرغان اهلی نمونه ای از گونه هایی با مقاومت نسبی به نور هستند . طیور نا بالغ ، حتی اگر در طول روزهای كوتاه هم نگهداری شوند ، بالاخره به بلوغ جنسی خواهند رسید . گله های نا بالغ را نمی توانند به وسیله نور در حد بدون تولید نگه داشت . معمولاً یك محدودیت غذایی طولانی مدت به همراه طول روز كوتاه ، بلوغ جنسی را به تأخیر می اندارد . جوجه هایی كه تحت طول روزهای بحرانی یا حاشیه ای پرورش می یابند ، اگر طول روز برای آنها افزایش یابد ، به بلوغ جنسی می رسند . به محض اینكه تولید تخم آغاز شود طول روزهای اشباع شروع به زیاد شدن میكند . بلند ترین طول روز اشباع بعد از اینكه برای مدت طولانی در معرض روزهای بلند قرار گیرند ، 17 ساعت روشنایی در روز است . یك افزایش مداوم در طول روز در بالای نقطه طول روز اشباع اولیه سطوح L H   پلاسما را در حد بالا یی نگه می دارد و بیشترین تعداد تخم در یك دوره تخمگذاری به دست می آید . سویه تخمگذار مرغان اهلی اغلب بر اساس روزهای ثابت حدود 8 ساعت روشنایی در هر روز پرورش می یابند . وقتی كه مرغها به سن مناسب برای تولید تخم رسیدند طول روزها بیشتر می شوند . سپس طول روز را در هفته بین 5/0 تا 1 ساعت در روز افزایش می دهند . وقتی كه طول روز به 17 ساعت برسد این افزایش متوقف می شود . 
    
6-  بر نامه های روشنایی
الف-  برنامه های ساده روشنایی – تاریكی
اگر طیور در سالن هایی كنترل شده نگهداری می شوند ، پس باید روشنایی مصنوعی برای آنها مهیا شود . یك دوره جداگانه روشنایی و تاریكی در هر 24 ساعت ساده ترین برنامه روشنایی می باشد و اغلب برنامه های روشنایی عملی بر اساس این سیستم پایه گذاری شده است . گونه هایی از طیور كه دارای مقاومت نسبی به نور می باشند مانند مرغان اهلی ، از افزایش اندك دوره روشنایی در طی دوره تخم گذاریشان استفاده می كنند . در یك برنامه روشنایی مؤثر باید روشنایی ایجاد شده در دوره پرورش با روشنایی دوره تخمگذاری پیوسته باشد . اغلب طیور ، تحت طول روزهای ثابت و نسبتاً كوتاهی پرورش می یابند برای مثال 8 ساعت در هر روز و بعد به محض اینكه به موقعیت تخمگذاری برسند افزایش هفتگی در طول روز ایجاد می شود . افزایش اندك هفتگی در طول روز ادامه می یابد تا در طی قسمت بزرگی از دوره تخمگذاری به حداكثر 17 ساعت در روز برسد.
برای طیوری كه در سیستمهای باز نگهداری می شوند در مواقعی از سال كه طول روز كاهش می یابد ، روشنایی تكمیلی در شب برای آنها فراهم می شود .
 ب)  برنامه های  روشنایی متناوب
در برنامه های روشنایی ، گله هایی كه در سالنهایی با نور كنترل شده نگهداری می شوند ، می توان تغییرات اساسی ایجاد نمود . دوره های روشنایی متناوب با داشتن روشنایی كمتر ، مصرف برق را كاهش می دهند و مهمتر اینكه می توانند راندمان مصرف خوراك گله را بهبود بخشد . دو  نوع  از دوره های متناوب مورد استفاده می باشند .
 ج)  برنامه های  روشنایی متناوب با طول روز 24 ساعته
طیور از زمان اولین روشنایی ایجاد شده تا شروع طولانی ترین دوره تاریكی را یك طول دوره روشنایی تعبیر می كنند . سپس برای طیوری كه دوره روشنایی را دریافت نموده اند می توان دوره های تاریكی را افزایش داد ، بدون اینكه اثر دوره روشنایی آن را تحت تأثیر قرار دهند .
انواع این دوره ها همان روند چرخشی را كه در یك برنامه روشنایی متداول مورد انتظار است در پرنده حفظ می نمایند . فعالیت های تخمگذاری هم بسیار مشابه می باشند ، فعالیت پرنده در طی دوره های تاریكی كه در دوره روشنایی دریافتی توسط پرنده ایجاد می شود ، كاهش می یابد . این دوره های غیر فعال انرژی مورد نیاز پرنده را به مقدار كمی كاهش می دهند ، بنابراین راندمان مصرف خوراك بهبود می یابد . دوم ، كاهش زمان برای فعالیت تغذیه ای ممكن است مصرف خوراك روزانه طیور را كاهش دهد . طیوری كه این برنامه های روشنایی را دریافت می كنند اغلب چربی بدن كمی دارند . یك كاهش 15 در صدی در مرگ میر كل دوره تخمگذاری طیوری كه این دوره های متناوب را دریافت نموده اند در مقایسه با دوره های متداول مشخص است . ممكن است ، كاهش تركیب چربی بدن یك عامل اصلی در بهبود بقای طیور باشد .
د)   دوره های  متناوب با تكرار های كوتاه
استفاده از روش روشنایی و تاریكی كه هر 4 ، 6 ، 8 ساعت تكرار می شود ، نیز برای مرغان اهلی تخمگذار موفقیت آمیز هستند . برای مثال یك دوره 6 ساعته مبین حدود 5/1 ساعت روشنایی و 5/4 ساعت تاریكی است . 4 دوره 6 ساعته هر 24 ساعت را كامل خواهد كرد . این نوع دوره های متناوب هم برق را كم كرده و هم بهبود اندكی در راندمان مصرف خوراك ایجاد می كنند . با این دوره های روشنایی ممكن است وزن تخمها افزایش یابد ، گرچه تولید تخم كلی گله تقریباً بدون تغییر باقی می ماند ...

برای دریافت اینجا کلیک کنید

سوالات و نظرات شما

برچسب ها

سایت پروژه word, دانلود پروژه word, سایت پروژه, پروژه دات کام,
Copyright © 2014 cpro.ir
 
Clicky