دانلود مقاله شرکت سهامی بیمه ایران در فایل ورد (word)

توضیحات

  مقاله شرکت سهامی بیمه ایران در فایل ورد (word) دارای 355 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله شرکت سهامی بیمه ایران در فایل ورد (word)  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله شرکت سهامی بیمه ایران در فایل ورد (word)

مقدمه  
تاریخچه بیمه ایران (شرکت سهامی بیمه ایران) 
تاریخچه بیمه در ایران 
فصل اول : بیمه چیست؟
بخش اول: تعریف واژه بیمه؟ 
بخش دوم: موارد فسخ و انفساخ قرارداد بیمه 
بخش سوم: متن کامل قانون بیمه مصوب سال 1316 معاملات بیمه 
فصل دوم: بیمه های اتومبیل
بخش اول: بیمه شخص ثالث 
توضیحات مهم 
مدارک لازم مورد نیاز و شرایط رسیدگی به پرونده های خسارت شخص ثالث 
بخش دوم: بیمه سرنشینان اتومبیل 
توضیحات مهم 
مدارک مورد نیاز پرونده های خسارت سرنشین 
بخش سوم: بیمه بدنه اتومبیل 
خطرات تبعی و تکمیلی 
مدارک مورد نیاز برای دریافت خسارت بدنه 
بخش چهارم: شرایط عمومی بیمه بدنه اتومبیل 
شرایط مخصوص بیمه های تکمیلی بدنه اتومبیل 
گزیده ای از شرایط عمومی و خصوصی بیمه اتومبیل 
فصل سوم: بیمه آتش سوزی
بخش اول: تاریخچه بیمه آتش سوزی 
موضوع بیمه آتش سوزی 
آتش سوزی چیست؟ 
بخش دوم: انواع خطرهای تحت پوشش در بیمه های آتش سوزی
مشخصات خطرهای اصلی و تبعی 
تعریف آتش سوزی 
بخش سوم: شرایط بیمه نامه آتش سوزی
شرایط عمومی 
فسخ بیمه نامه آتش سوزی 
شرایط خصوصی شرایط ویژه الحاقیه 
بخش چهارم: نحوه تنظیم و آنالیز بیمه نامه
نحوه محاسبه حق بیمه 
پرداخت خسارت در بیمه آتش سوزی 
فصل چهارم: بیمه باربری (حمل و نقل کالا)
بخش اول: بیمه حمل و نقل دریایی
کلیات 
قرارداد بیمه دریایی 
بیمه نامه دریایی 
بیمه نامه های حمل و نقل 
بخش دوم: قرارداد بیمه حمل و نقل کالا
بیمه بدنه کشتی 
محدودیت پوشش 
کارشناسی در بیمه حمل و نقل دریایی 
باشگاههای حمایت و جبران خسارت (پی اند آی) 
بخش سوم: بیمه حمل و نقل زمینی
حمل و نقل در خشکی 
حمل و نقل داخلی (توزیع کالا) 
مراحل اجرایی واردات کالا 
بیمه های باربری 
انواع خطرات تحت پوشش 
خطرهای مورد تعهد 
الحاقیه های مربوط به بیمه نامه های وارداتی 
خسارت – خسارت همگانی و هزینه های نجات 
عملیات نجات و هزینه های مربوطه 
بازیافت در خسارت باربری 
بارنامه دریایی 
چند نکته در خصوص بیمه نامه های صادراتی و داخلی 
متن کالای دست دوم 
متن توتا لاس 
متن تخفیف کانتینر 
متن موتورلنج 
متن ترانزیت  
نرخ های اضافی 
متن فلد 
بیمه نامه باربری هوایی دریایی خشکی (صادرات و واردات) 
بخش چهارم: شرایط عمومی 
بخش پنجم: بیمه هواپیما 
قانون بیمه هواپیما 
اشخاص ثالث 
انواع بیمه هوپیما 
بخش ششم: شرایط بیمه گران کالا شرایط A,B,C
مجموعه شرایط A 
مجموعه شرایط B 
مجموعه شرایط C 
فصل پنجم: بیمه های اشخاص
بخش اول: مفاهیم بنیادی بیمه های اشخاص
علل پیدایش، گسترش و تکامل بیمه های اشخاص 
اصول قرارداد های بیمه های اشخاص 
تعاریف جدول مشخصات  
جدول مشخصات 
شرایط عمومی 
شرایط خصوصی 
انواع اصلی بیمه های اشخاص 
بخش دوم: بیمه های عمر و مستمری
انواع بیمه های عمر 
بیمه ی عمر خطر فوت ساده (عمر ساده زمانی) 
صور مختلف بیمه های خطر فوت ساده زمانی 
نمونه جدول حق بیمه سالیانه در عمر زمانی برای سرمایه 1000 ریال (انفرادی) 
موارد استفاده ی بیمه های عمر زمانی (به شرط فوت) 
بیمه عمر به شرط حیات 
بیمه تمام عمر 
بیمه تمام عمر بازپرداخت حق بیمه در تمام طول قرارداد 
بیمه تمام عمر بازپرداخت حق بیمه ی محدود 
نمونه ای از جدول حق بیمه مختلط خطر فوت به شرط حیات 
انواع مختلف بیمه های مختلط پس انداز 
بیمه های مستمری 
انواع بیمه های مستمری 
بخش سوم: بیمه های حوادث و درمانی
بیمه های حوادث 
اصول بیمه گری بیمه های حادثه 
عوامل موثر در بیمه گری بیمه های حادثه 
بیمه های درمانی 
بخش چهارم: بیمه های گروهی
علل پیدایش، گسترش و تکامل بیمه های گروهی  
بیمه های عمر زمانی گروهی (به شرط فوت) 
بیمه های عمر زمانی مانده بدهکار 
بیمه های حوادث گروهی 
بیمه های درمانی 
انواع قراردادهای بیمه های درمانی 
بیمه درمان گروهی در ایران 
استثنائات بیمه‌های درمانی 
عوامل موثر در بیمه گری بیمه های گروهی عمر و حادثه 
عوامل موثر در بیمه گری بیمه های گروهی درمانی 
بخش پنجم : شرایط خصوصی بیمه حوادث تحصیلی 
بخش ششم : بیمه مسافران خارج از کشور (AGSA) آگسا 
بخش هفتم : شرایط عمومی بیمه حوادث شخصی گروهی 
فصل ششم: بیمه های مسئولیت
بخش اول: بیمه های مسئولیت مدنی از دیدگاه قانون 
مبانی مسئولیت مدنی 
بیمه مسئولیت مدنی 
بخش دوم: انواع بیمه های مسئولیت مدنی
بیمه مسئولیت کارفرما در مقابل کارکنان 
بیمه مسئولیت عمومی 
بیمه مسئولیت تولید کنندگان کالا 
بیمه مسئولیت حرفه ای 
بیمه مسئولیت قراردادی 
بخش سوم: بیمه نامه مسئولیت مدنی کارفرما در مقابل کارکنان 
نحوه صدور بیمه نامه 
بیمه نامه مسئولیت مدنی کارفرما در مقابل کارکنان 
شرایط عمومی بیمه نامه مسئولیت مدنی کارفرما در برابر کارکنان 
بخش چهارم: بیمه مسئولیت مدنی ناشی از اجرای عملیات ساختمانی 
نحوه صدور بیمه نامه 
بیمه نامه مسئولیت مدنی ناشی از اجرای عملیات ساختمانی 
شرایط عمومی بیمه نامه مسئولیت مدنی ناشی از اجرای عملیات ساختمانی 
بخش پنجم: بیمه مسئولیت فنی بیمارستان 
مشخصات بیمه نامه 
نحوه صدور بیمه نامه 
شرایط عمومی بیمه نامه مسئولیت حرفه ای  پزشکان 
بخش ششم: بیمه مسئولیت کالا 
بیمه مسئولیت حرفه ای 
بیمه مسئولیت دارندگان وسیله ی نقلیه در مقابل شخص ثالث 
فصل هفتم: بیمه های مهندسی
بخش اول :  بیمه نامه‌های مهندسی در یک نگاه  
مفهوم تمام خطر در بیمه های مهندسی AllRisk 
ویژگی های بیمه های تمام خطر مهندسی نسبت به سایر رشته های بیمه 
بخش دوم: انواع بیمه های مهندسی
بیمه تمام خطر پیمانکاران یا مقاطعه کاران یا ساختمانی 
اجزاء تشکیل دهنده یک پیمان یا قرارداد 
موارد مهم شناخت یک بیمه نامه 
موارد پوشش بیمه ای بیمه نامه CAR 
استثنائات 
مراحل صدور بیمه نامه تمام خطر پیمانکاران  
جدول مشخصات بیمه نامه تمام خطر پیمانکاران 
بخش سوم: بیمه تمام خطر نصب 
موضوع مورد بیمه 
ویژگی های بیمه ی تمام خطر نصب 
پرداخت و تصفیه خسارت 
بخش چهارم: 1- بیمه ماشین آلات 
2) بیمه عدم النفع ماشین آلات 
3) بیمه ی ماشین آلات ساختمانی 
بخش پنجم: نسل های قدیم و جدید بیمه های مهندسی 
تعاریف 
بیمه ماشین آلات و تجهیزات ساختمانی 
بیمه تمام خطر کامپیوتر 
بیمه ولتاژ پایین و تجهیزات الکترونیکی 
بیمه فاسد شدن کالا در سردخانه 
بیمه سازه های تکمیل شده 
فصل هشتم: بیمه های زیان پولی
بخش اول: بیمه ی اعتبار 
بخش دوم: بیمه ی تضمین 
بخش سوم: بیمه ی عدم النفع 
فصل نهم: ضمائم
منابع و مآخذ

بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله شرکت سهامی بیمه ایران در فایل ورد (word)

1-    ایزدپناه، مسیح، اصول بیمه؛ انتشارات مدرسه عالی بیمه تهران، تهران: بی تا

2-    پاکباز، خسرو. تأمین اجتماعی؛ انتشارات ارژنگ، تهران: 1347

3-    دستباز ، هادی، اصول و کلیات بیمه های اشخاص، جلد اول، انتشارات علمی و فرهنگی دانشگاه علامه طباطبائی

4-    قانون بیمه ؛ بیمه مرکزی ایران؛ انتشارات بیمه مرکزی ایران

5-    شیبانی، احمد علی. پیدایش و تحول بیمه؛ انتشارات مدرسه عالی بیمه تهران، تهران:1352

6-    شیمی، علی اصغر. تکلونوژی حریق؛ انتشارات دانشگاه ملی ایران،‌ تهران: 1354

7-    فصلنامه صنعت بیمه؛ انتشارات بیمه مرکزی ایران، شناره های مختلف

8-    کریمی، آیت. بیمه اتکایی بیمه های غیر زندگی؛ انتشارات بیمه مرکزی ایران، تهران: 1372

9-    کریمی، آیت، کلیات بیمه ، انتشارات بیمه مرکزی ایران، آدرس: تهران خیابان افریقا نبش خیابان ناهید شماره 72 تلفن

10-کریمی، آیت، مبانی نظری  و عملی بیمه های اموال ، ناشر: بیمه مرکزی ایران

11-ــــــــ.بیمه اموال و مسؤولیت(جلد1)؛ انتشارات دانشکده امور اقتصادی و دارایی، تهران:1372

12-ـــــــ. کلیات و اصول بیمه؛ انتشارات دانشکده امور اقتصادی، تهران: 1369

13-مشایخی، همایون. مبانی و اصول حقوقی بیمه؛ انتشارات مدرسه عالی بیمه تهران، تهران: 1353

10- ملک نیا، غلامرضا. بیمه آتش سوزی؛ انتشارات مدرسه عالی بیمه تهران، تهران: 1352

تاریخچه بیمه در ایران

در سال 1310 خورشیدی، فعالیت جدی ایران در زمینه آغاز شد. در این سال بود که قانون و نظامنامه ثبت شرکتها در ایران به تصویب رسید و متعاقب آن بسیاری از شرکتهای بیمه خارجی از جمله گستراخ، آلیانس، ایگل استار،یورکشایر، رویال، ویکتوریا، ناسیونال سویس، فنیکس، اتحاد الوطنی و . . . به تأسیس شعبه یا نمایندگی در ایران پرداختند

گسترش فعالیت شرکتهای بیمه خارجی، مسوولان کشور را متوجه ضرورت تأسیس یک شرکت بیمه ایرانی کرد و دولت در شانزدهم شهریور 1314 شرکت سهامی بیمه ایران را با سرمایه 20 میلیون ریال تأسیس نمود. فعالیت رسمی شرکت سهامی بیمه ایران از اواسط آبان ماه همان سال آغاز شد. تأسیس شرکت سهامی بیمه ایران، نقطه عطفی در تاریخ فعالیت بیمه ای کشور به شمار می رود زیرا از آن پس دولت با در اختیار داشتن تشکیلات اجرایی مناسب، قادر به کنترل بازار و نظارت بر فعالیت موسسات بیمه خارجی شد. دو سال پس از تأسیس شرکت سهامی بیمه ایران یعنی در سال 1316، « قانون بیمه » در 36 ماده تدوین شد و به تصویب مجلس شورای ملی رسید. پس از آن نیز مقررات دیگری در جهت کنترل و نظارت بر فعالیت موسسات بیمه از طریق الزام آنها به واگذاری 25 درصد بیمه نامه های صادره به صورت اتکایی اجباری به شرکت سهامی بیمه ایران وضع شد؛ در این رهگذر، الزام به بیمه کردن کالاهای وارداتی و صادراتی و اموال موجود در ایران و ایرانیان مقیم خارج از کشور نزد یکی از موسسات بیمه که در ایران به ثبت رسیده اند، بر استحکام شرکتهای بیمه افزود

شرکت سهامی بیمه ایران با حمایت دولت به فعالیت خود ادامه داد و این حمایت منجر به تقویت نقش این شرکت در بازار بیمه کشور و توقف تدریجی فعالیت شعب و نمایندگیهای شرکتهای بیمه خارجی شد. این روند کماکان ادامه یافت تا آنکه در سال 1331 بر اساس مصوبه هیأت دولت کلیه شرکتهای بیمه خارجی موظف شدند برای ادامه فعالیت خود در ایران مبلغ 250 دلار ودیعه نزد بانک ملی ایران تودیع نمایند و پس از آن نیز منافع سالیانه خود را تا زمانی که این مبلغ به 500 دلار برسد بر آن بیفزایند. این تصمیم موجب تعطیل شدن کلیه نمایندگیها و شعب شرکتهای بیمه خارجی در ایران به استثنای دو شرکت بیمه «یورکشایر» و «اینگستراخ» گردید و شرایط را برای گسترش فعالیت شرکتهای بیمه ایران فراهم ساخت

نخستین شرکت بیمه خصوصی ایران به نام «بیمه شرق» در سال 1329 خورشیدی تأسیس شد. پس از آن تا سال 1343 به تدریج هفت شرکت بیمه خصوصی دیگر به نامهای آریا، پارس، ملی، آسیا، البرز، امید و ساختمان و کار به ترتیب تأسیس شدند و به فعالیت بیمه ای پرداختند. همان طور که اشاره شد از سال 1316 کلیه شرکتهای بیمه موظف شدند 25 درصد از امور بیمه ای خود را به صورت اتکایی اجباری به شرکت بیمه ایران واگذار نمایند. این واگذاری عمدتاً از طریق لیستهایی به نام بردرو که حاوی کلیه اطلاعات راجع به بیمه نامه های صادره و خسارتهای پرداخت شده این شرکتها بود انجام گرفت. بدیهی است ارائه اطلاعات به شرکت بیمه رقیب هیچ گاه نمی توانست مورد رضایت و علاقه شرکتهای بیمه  واگذارنده باشد. از سوی دیگر، با افزایش تعداد شرکتهای بیمه، ضرورت اعمال نظارت بیشتر دولت بر این صنعت و تدوین اصول و ضوابط استاندارد برای فعالیتهای بیمه ای به منظور حفظ حقوق بیمه گذاران و بیمه شدگان احساس می شد. به همین دلیل در سال 1350 « بیمه مرکزی ایران » به منظور تحقق هدفهای فوق تأسیس شد. در ماده 1 قانون تأسیس بیمه مرکزی ایران و بیمه گری چنین آمده است: « به منظور تنظیم و تعمیم و هدایت امر بیمه در ایران و حمایت بیمه گذاران و بیمه شدگان و صاحبان حقوق آنها، همچنین به منظور اعمال نظارت دولت بر این فعالیت، موسسه ای به نام بیمه مرکزی ایران طبق این قانون به صورت شرکت سهامی تأسیس می گردد». این قانون از دو بخش تشکیل شده است. در بخش اول، سازمان، ارکان، تشکیلات، نظارت و نحوه اداره بیمه مرکزی ایران تعیین شده و در بخش دوم ضوابط مربوط به نحوه تأسیس و فعالیت شرکتهای بیمه و ادغام و انحلال و ورشکستگی آنها مشخص شده است. طبق این قانون بیمه مرکزی ایران سازمانی است مستقل که هیچ گونه تشکیلاتی و ارگانیک با هیچ یک از وزارتها و سازمانهای دیگر دولتی ندارد و تنها ارتباط آن با وزارت امور اقتصادی و دارایی این است که وزیر امور اقتصادی و دارایی رئیس مجمع عمومی بیمه مرکزی ایران است. وزیران بازرگانی و کار و امور اجتماعی نیز عضو این مجمع هستند. رئیس کل بیمه مرکزی ایران کلیه اختیارات ناشی از این قانون را دارد و بسته به صلاح دید می تواند به معاونان یا مدیران بیمه مرکزی تفویض اختیار کند. تصویب قانون تأسیس بیمه مرکزی ایران و بیمه گری با شروع افزایش درآمدهای ارزی و شروع فعالیتهای عمرانی همزمان بود. بر اثر این درآمدها بر اساس تشویق سرمایه گذاری های خارجی، موسسات بیمه خارجی نیز برای ورود به بازار بیمه ایران دست به کار شدند اما بیم آن می رفت که اگر کنترل دقیقی در بازار بیمه نوپای ایران اعمال نشود صنعت بیمه در خطر هجوم موسسات خارجی که از هر جهت مجهزتر بودند قرار گیرد. افزایش تعداد شرکتها که با مشارکت موسسات بیمه خارجی همراه بود موفقیت بازار ملی را به خطر می انداخت. بیمه مرکزی ایران با همین اندیشه تأسیس شد تا نهاد نظارتی دولت در امر فعالیتهای بیمه ای به منظور حفظ حقوق بیمه گذاران و بیمه شدگان باشد. بیمه مرکزی ایران مستقیماً  فعالیت بیمه ای نمی کند در نتیجه رقیبی برای موسسات بیمه کشور نیست. طبق قانون تأسیس بیمه مرکزی ایران و بیمه گری، نظارت بر کلیه فعالیتهای بیمه ای به واحد نظارتی مستقل و صلاحیتدار سپرده شده به طوری که بعد از تأسیس بیمه مرکزی ایران این قانون مورد تقلید تعدادی از کشورهای در حال توسعه قرار گرفت. تأسیس بیمه مرکزی ایران، قوام بیشتری به صنعت بیمه کشور داد و از آن پس « شورای عالی بیمه » که یکی از ارکان بیمه مرکزی ایران است ضوابط و مقررات مختلفی در زمینه نحوه اجرای عملیات بیمه ای در کشور و نرخ و شرایط انواع بیمه نامه ها تصویب کرد. طبق ماده 4 این قانون، بیمه مرکزی ایران تابع قوانین و مقررات عمومی به دولت و دستگاههایی که با سرمایه دولت تشکیل شده اند نیست مگر آنکه در قانون مربوط صراحتاً از بیمه مرکزی ایران نام برده شده باشد ولی در مواردی که در این قانون پیش بینی نشده باشد بیمه مرکزی ایران تابع قانون تجارت است

وظایف و اختیارات بیمه مرکزی ایران را ماده 5 قانون تأسیس آن، به شرح زیر تعیین کرده است

1-    تهیه آیین نامه ها و مقرراتی که با توجه به مفاد این قانون برای حسن اجرای بیمه در ایران لازم باشد

2-    تهیه اطلاعات لازم از فعالیتهای کلیه موسسات بیمه که در ایران کار می کنند

3-    فعالیت در زمینه بیمه های اتکایی اجباری

4-    قبول بیمه های اتکایی اختیاری از موسسات داخلی و خارجی

5-    واگذاری بیمه های اتکایی به موسسات داخلی و خارجی در هر مورد که مقتضی باشد

6-    اداره صندوق تأمین خسارتهای بدنی و تنظیم آیین نامه آن، موضوع ماده 1 قانون بیمه اجباری مسوولیت مدنی دارندگان وسایل نقلیه موتوری در مقابل شخص ثالث مصوب سال 1347

7-    ارشاد، هدایت و مظارت بر فعالیت موسسات بیمه و حمایت از آنها در جهت حفظ سلامت بازار بیمه و تنظیم امور نمایندگی و دلالی بیمه و نظارت بر امور بیمه اتکایی و جلوگیر ی از رقابتهای ناسالم. در تبصره ماده 5 آمده است که: » بیمه مرکزی ایران ملزم به حفظ اسرار موسساتی که به موجب این قانون حق نظارت بر آنها را داراست و به هیچ وجه نباید از اطلاعاتی که در جهت اجرای این قانون به دست می آورد ( جز در مو اردی که قانون معین می نماید ) استفاده کند »

بدان سان که در ماده 1 این قانون آمده، وظیفه اصلی بیمه مرکزی ایران حمایت از حقوق بیمه گذاران و بیمه شدگان است که این وظیفه باید با اعمال نظارت مستقل و دقیق در کار و نحوه عمل موسسات بیمه انجام پذیرد. بنابراین با دقت و ژرف نگری در ماده 1 قانون تأسیس بیمه مرکزی ایران، هر گونه تصور بیمه گذاران مبنی بر اینکه موسسات بیمه گری بدون توجه به نیاز بیمه گذار می توانند به طور دلخواه در بیمه نامه شرایطی را بر خلاف مقررات و نظام بیمه به نفع خود بگنجانند خودبه خود منتفی می شود.با توجه به نفش حمایت کننده بیمه مرکزی ایران از بیمه گذاران و بیمه شدگان، موسسات بیمه کشور، باید عیناً و بدون کم و کاست مطابق مقررات نظام بیمه گری عمل کنند. بیمه مرکزی ایران وظیفه دارد که در جهت تأمین هر چه بیشتر بیمه گذاران در شرایط عمومی قرارداد و تعرفه های بیمه تغییراتی را مستمراً به نفع بیمه گذاران انجام دهد، به طوری که بیمه گران با دریافت حق بیمه کمتری تعهدات بیشتری ر ا در قبال بیمه گذاران بر عهده گیرند. افزون بر این، ماده 1 قانون تأسیس بیمه مرکزی در برگیرنده این واقعیت است که تنظیم، تعمیم و هدایت امر بیمه پیوند ناگسستنی با حمایت بیمه گذاران و بیمه شدگان دارد. همچنین در بند 1 از ماده 5 قانون که ناظر است بر وظایف بیمه مرکزی ایران آمده است که تهیه آیین نامه ها و مقررات بیمه در جهت حسن اجرای امور بیمه ای بر عهده بیمه مرکزی ایران است. ماده 7 قانون تأسیس این سازمان تأکید بر آن دارد که نه فقط حمایت از حقوق بیمه گذار را بر عهده دارد بلکه اشاره صریح د ارد به هدایت بیمه گر که مفهوم گسترده آن، ارشاد بیمه گر در جهت تأمین هر چه بیشتر بیمه گذار است. بنابراین آشنایی کامل بر وظایف قانونی بیمه مرکزی ایران می تواند مبین این حقیقت باشد که مکانیسم صنعت بیمه به طور دقیق به کار گرفته شده و از هر جهت در تأمین هر چه بیشتر منافع بیمه گذاران تحت نظارت و بررسی است. این مطلب خود می تواند باعث رفع سوء تفاهمات احتمالی بسیاری باشد که بیمه گذاران به دلیل بی اطلاعی از نحوه فعالیت صنعت بیمه و اینکه بیمه مرکزی ایران به هیچ نهاد و سازمانی وابسته نیست، بدان دچار می شوند

به نقش بیمه مرکزی ایران که همانا تحقق هدفهای اصلی و والای تعمیم و گسترش صنعت بیمه است باید تأکید شود. تاکنون بیمه مرکزی ایران به دلیل نقش خاص و اساسی خود در صنعت بیمه کشور، هم از حیث نظارت قانونی بر صنعت بیمه کشور و حمایت از بیمه گذاران و بیمه شدگان و هم از لحاظ امور اتکایی، همیشه سعی کرده است گامهای موثری در جهت تبلور هدفهای تعیین شده خویش دربردارد. بیمه مرکزی ایران، با بهره گیری از خدمات کارشناسان کشور و همچنین با استفاده از آخرین اطلاعات فنی موجود، در جهت تعمیم و گسترش بیمه در بین قشرهای مختلف جامعه که نیاز به حمایت و تأمین دارند تلاش می کند. بیمه مرکزی ایران درصدد است تا رسالت خود را که همانا هدایت امر بیمه و قرار دادن آن در اختیار عامه مردم است به انجام رساند. البته بیمه مرکزی ایران از نقش خاص و مهم برون مرزی خویش نیز غافل نبوده و با حضور فعال در صندوق بیمه اتکایی اکو و فدراسیون بیمه گران و بیمه گران اتکایی آسیایی و افریقایی موسوم به «خیر» و سایر اجلاسهای بین المللی از جمله اتحادیه‌ نظارت کنندگان بر مؤسسات بیمه نقش خود را در صحنه های بین المللی ایفا کرده است. کارشناسان و متخصصان بیمه‌مرکزی ایران ضمن تبادل اطلاعات بیمه ای در این مجامع بر دانسته های خود می افزایند و با مسائل و مشکلات و راه حل های موجود در کشورهای آسیایی و افریقایی که می تواند بازار خوبی برای ایران و منطقه محسوب گردد آشنا می شوند

تعریف واژه بیمه

واژه بیمه که در زبان فرانسه assurance و در زبان انگلیسی insurance نامیده می شود، ظاهراً به کلام فارسی شباهت دارد ولی معلوم نیست از چه تاریخی مصطلح شده و غرض از استعمال آن چه بوده است. لغت شناسان معتقدند که واژه های انگلیسی و فرانسه از ریشه لاتینی securus که به معنای اطمینان است گرفته شده و علاوه بر عقد بیمه در معانی تضمین، تأمین، اعتماد یا اطمینان به کار رفته است. واژه بیمه در اغلب زبانهای دیگر  نیز از همین ریشه مشتق شده است. در حالی که تصور نمی رود که واژه « بیمه» در فارسی خود از ریشه های عربی، ترکی، عبرانی، یونانی، روسی یا لاتین باشد گو اینکه واژه های بسیاری در زبان فارسی از این زبانها گرفته شده، با این همه، به نظر می رسد که ریشه اصلی همان « بیم» است زیرا عامل اساسی انعقاد عقد بیمه، ترس و گریز از خطر است و به سبب همین ترس و به منظور حصول تأمین عقد بیمه وقوع می یابد

بیمه چیست؟

بیمه، اشخاصی را که متحمل لطمه، زیان یا حادثه ناخواسته ای شده اند قادر می سازد که پیامدهای این وقایع ناگوار را جبران کنند. خسارت هایی که به این قبیل افراد پرداخت می گردد از پول های تأمین می شود که گروه مشتریان برای خرید بیمه می پردازند و با پرداخت آن در جبران خسارت همدیگر مشارکت می کنند. به بیان دیگر همه آنهایی که بیمه می خرند با مشارکت در سرمایه ای که متلق به همه خریداران بیمه است، در جبران خسارت و زیان های هر یک از افراد زیان دیده شریک و سهیم می شوند

انواع بیمه

انواع مختلف بیمه را طبق رویه مرسوم به دو دسته تقسیم کرده اند

بیمه های زندگی و بیمه های غیر زندگی

البته رویه دیگری هم وجود دارد که بیمه را در 3 گروه دسته بندی می کنند

بیمه های اموال، بیمه های اشخاص و بیمه های مسئولیت

در شرکتهای بیمه بازرگانی  بیمه به 5 گروه فنی تقسیم می گردد

1-بیمه اتومبیل 2-اشخاص 3-مهندسی و مسئولیت 4-حمل و نقل کالا ( باربری ) 5-آتش سوزی

موارد فسخ و انفساخ قرارداد بیمه

قرارداد بیمه ممکن است در موارد زیر قبل از انقضای مدت پیش بینی از طرف بیمه گر یا بیمه گذار یا هردو فسخ یا در مواردی منفسخ شود. در مورد فسخ قرارداد باید توجه داشت که اولاً، بر خلاف بطلان قرارداد که به لحاظ ممانعت از تقلب یکی از طرفین و رعایت نظم عمومی برقرار شده صرفاً نظر به حفظ حقوق طرفی که از حق فسخ برخوردار می شود وضع شده است، لذا دارنده حق فسخ می تواند حق خود را اعمال و قرارداد را فسخ کند. یا آنکه با صرف نظر کردن از حق خود، قرارداد را باقی نگه دارد در حالی که در مورد بطلان، چه طرف بخواهد، بطلان محقق می شود

ثانیاً، اثر فسخ بر زمان بعد از فسخ خواهد بو. بنابراین فرض بر این است که قرارداد قبل از فسخ صحیح و معتبر بوده و عمل فسخ به حیات آن پس از فسخ خاتمه می دهد در حالی که بطلان، قرارداد را از بدو امر کان لم یکن می سازد. مثلاً حق بیمه تا زمان فسخ متعلق به بیمه گر و خسارتی هم که قبل از فسخ اتفاق افتاده قابل پرداخت بوده و به بیمه گذار تعلق دارد

ثالثاً، بیمه گر موظف است که حق بیمه مربوط به زمان بعد از فسخ قرارداد را متناسب با مدت باقیمانده به بیمه گذار مسترد دارد. درباره میزان هم، خواه بیمه گر قرارداد را فسخ کرده باشد، خواه بیمه گذار، یا قرارداد منفسخ شده باشد، متناسب با مدت گذشته و مدت باقیمانده بین بیمه گر و بیمه گذار تقسیم خواهد شد. در موردی که بیمه گر قرارداد را فسخ می کند همه همرأیند که حق بیمه متعلق به طرفین متناسب با مدت خواهد بود. در موردی هم که بیمه گذار قرارداد را فسخ می کند، بدان سبب که بیمه گذار به اتکای قانون یا بر اساس قرارداد عمل می کند، نباید اعمال حق موجب زیان وی شود. لذا در  این مورد هم بیمه گر باید حق بیمه مدت باقیمانده را متناسب با مدت قرارداد به وی بر گشت دهد

پس از این مقدمه، می پردازیم به شرح موارد فسخ قرارداد بیمه

الف) فسخ از طرف بیمه گر یا بیمه گذار

بیمه گر یا بیمه گذار حق دارند در موارد زیر قرارداد بیمه را فسخ کنند

1- در صورتی که قرارداد برای دوره های معین ( مثلاً پنجساله یا دهساله ) منعقد و در پایان هر دوره با اطلاع قبلی، تمدید خودبه خود برای یک دوره مشابه در نظر گرفته شده باشد

2- در مورد انتقال مورد بیمه: در مورد حق فسخ، بیمه گذار متعاقب انتقال قهری یا ارادی مورد بیمه، به نظر می رسد که به کار بردن اصطلاح بیمه گذار با واقعیت امر تطبیق نمی کند زیرا مستفاد از روح ماده 17 قانون بیمه که به مسأله انتقال مورد بیمه اختصاص دارد، چون به تبع مورد بیمه، بیمه هم به منتقل الیه انتقال می یابد، بیمه گذار اصولاً حق فسخ قرارداد را ندارد بلکه این منتقل الیه یا وارثان هستند که حسب مورد می توانند قرارداد بیمه را فسخ کنند

ب) فسخ از طرف بیمه گر

بیمه گر علاوه بر موارد مذکور در بند الف، در موارد زیر می تواند قرارداد بیمه را فسخ کند

1- در صورت عدم پرداخت حق بیمه در موعد مقرر. در قانون بیمه چنین حقی به طور صریح برای بیمه گر شناخته نشده است، لکن طبیعت عقد بیمه ایجاب می کند که در صورت عدم پرداخت و حق بیمه از طرق بیمه گذار، بیمه گر به جای اینکه به قرارداد ادامه دهد حق داشته قرارداد را فسخ و خود را از بار مخارجی که برای دریافت حق بیمه باید متحمل شود خلاص کند

2- بعد از  هر خسارت. عرف بیمه بر این جاری شده و در بعضی قوانین نیز  پیش بینی شده است که بعد از هر خسارت بیمه گر حق دارد بیمه را فسخ کند این حق بر این منطق استوار است که بعد از وقوع خسارت، بیمه گر متوجه می شود که در ارزیابی خطر دچار اشتباه شده است و با بررسی خسارت به وی ثابت می شود که با ریسک بدی سروکار دارد و ادامه قرارداد در چنین شرایطی او را با وضع نامطلوبی مواجه خواهد کرد، لذا برای احتراز و خلاصی از چنین وضعیتی درصدد فسخ قرارداد بر می آید

ایرادی که به این حق وارد است، بی توجهی به میزان خسارت است زیرا بیمه گر بهانه جو ممکن است با استفاده از این حق، ولو در صورت ورود خسارت ناچیز ، در مقام فسخ قرارداد برآید

3- در صورتی که بیمه گذار بدون سوء نیت، از اظهار مطالب لازم و مهمی در خصوص خطر موضوع بیمه خودداری کرده یا مطالب کذبی اظهار داشته باشد که شرح آن در مبحث تعهدات بیمه گذار داده شده است ( ماده 13 قانون بیمه )

4- در صورت تشدید خطر موضوع بیمه ( ماده 16 قانون بیمه). در مورد تشدید خطر، به طور مفصل در قسمت تعهدات بیمه گذار بحث شده است. در اینجا فقط به دو مورد اظهارات نادرست و تشدید خطر، به طور خلاصه اشاره می شود

(1 ) اظهارات نادرست یا خودداری از اظهار مطالب ناظر به زمان انعقاد قرارداد است. یعنی فرض بر این است که در هنگام انعقاد قرارداد وضعیتی وجود داشته که بیمه گذار آن را بر بیمه گر مکتوم داشته یا خطر را کم اهمیت تر از آنچه واقعاً بوده به بیمه گر معرفی کرده است و تشدید خطر به موردی اطلاق می شود که وضعیت تشدید کننده در زمان انعقاد قرارداد وجود نداشته وپس از انعقاد قرارداد به وجود آمده است

(2) استفاده از حق فسخ در مورد اظهارات کذب بیمه گذار یا کتمان حقایق بدون قید و شرط است وبیمه گر بدون اینکه در انتظار بیمه گذار باشد، می تواند با رعایت شرایطی که در ماده 13 قانون مقررات فسخ قرارداد آمده، اقدام کند. در صورتی که اعمال حق فسخ در مورد تشدید خطر، مشروط و موکول به این است که بیمه گذار حاضر به پرداخت حق بیمه اضافی نشده باشد

پ ) فسخ از طرف بیمه گذار

جز موارد مذکور در بند الف، بیمه گذار در موارد زیر نیز حق فسخ قرارداد بیمه را دارد

1- در صورتی که از کیفیات تشدید کننده خطر کاسته شود و بیمه گر حاضر به استرداد قسمتی از حق بیمه نباشد. چنین حقی به طور صریح برای بیمه گذار در قانون شناخته نشده است لکن از آنجا که قرارداد بیمه قراردادی است معوض و دو طرفه، منطق سلیم می پذیرد که هر حقی برای بیمه گر قایل می شویم حق مشابه آن را به بیمه گذار نیز  بدهیم. تخفیف خطر هم درست مقابل تشدید خطر است، لذا ما به ازای حقی که به بیمه گر در صورت تشدید خطر داده شده است باید به بیمه گذار هم داده شود و بنابراین حق بیمه گذار در این مورد، حق منطقی و عقلایی است

بدیهی است استفاده از این حق مشروط به این است که اولاً بیمه گذار آن را مطالبه کند، ثانیاً بیمه گر با در نظر گرفتن خطر تشدید کننده حق بیمه را دریافت کرده باشد؛ ثالثاً در فاصله بین انعقاد قرارداد بیمه و تحقق تخفیف خطر حق بیمه به میزانی که این اختلاف را جبران کند افزایش نیافته باشد

2- در صورتی که بیمه گر بعد از خسارت، یکی دیگر از بیمه های او را فسخ کرده باشد. هر جا به بیمه گر حق داده اند که پس از هر خسارت بیمه نامه را فسخ کند، متقابلاً برای بیمه گذار هم حق فسخ بیمه نامه های دیگری را که با این بیمه گر منعقد کرده است شناخته اند

3- در صورت توقف یا اعسار بیمه گر

ت) موارد انفساخ قرارداد بیمه

قرارداد بیمه ممکن است در موارد زیر منفسخ شود، یعنی ممکن است قرارداد بیمه بدون میل و اختیار طرفین قرارداد و به خودی خود از هم گسیخته شود

1-    در صورتی که مورد بیمه در نتیجه وقوع حادثه ای جز حادثه بیمه شده کاملاً از بین برود. طبیعی است که در صورت از بین رفتن مورد بیمه وقوع خطر متصور نیست لذا بیمه موضوعیت خود را از دست می دهد. مثل اینکه مورد بیمه ای در مقابل سرقت بیمه شده است ولی آتش سوزی آن را کلاً از میان ببرد. ذکر این نکته بدان سبب ضرورت دارد که اگر قسمتی از مورد بیمه از بین برود بیمه قسمت باقیمانده ادامه می یابد

2-    در صورتی که اجازه عملیات بیمه ای از بیمه گر سلب شود. مانند اینکه مقامات صلاحیتدار، پروانه کار شرکت بیمه ای را کلاً یا برای رشته ای که بیمه مورد نظر به آن مربوط می شود لغو کنند و به او اجازه ندهند فعالیت خود را ادامه دهد

خاتمه قرارداد بیمه

افزون بر بطلان قرارداد بیمه که در واقع به علت خللی که در آن وجود داشته اصولاً موجودیت پیدا نکرده است و موارد فسخ و انفساخ که قبل از به سر آمدن مدت بیمه عمر قرارداد خاتمه می یابد، در موارد زیر نیز قرارداد بیمه پایان می پذیرد

1-    تحقق خطر موضوع بیمه

با تحقق خطر موضوع بیمه و ایفای تعهد بیمه گر، قرارداد بیمه خاتمه می پذیرد. مثلاً در بیمه عمر به شرط فوت، به محض اینکه بیمه ده قبل از پایان مدت فوت کند، همزمان با فوت بیمه شده قرارداد منقضی و تا آخر مدت، رابطه حقوقی طرفین قطع می شود. همین طور در صورتی که مورد بیمه در نتیجه وقوع حادثه موضوع بیمه به کلی از بین برود. قرارداد بیمه هم در همان زمان خاتمه می پذیرد

2-    انقضای مدت قرارداد بیمه

با انقضای مدت قرارداد بیمه، رابطه حقوقی طرفین پایان می یابد، گرچه انقضای مدت هم نوعی ایفای تعهد از طرف بیمه گر است زیرا در فاصله اعتبار بیمه، بیمه گر متعهد بوده است که در صورت وقوع خطر، خسارت وارده به بیمه گذار یا وجه معینی را که در قرارداد پیش بینی شده بپردازد. حال اگر حادثه رخ ندهد و موجبی برای جبران خسارت پیش نیاید امر دیگری است. بیمه گر در هر حال در این مدت تأمین خود را به بیمه گذار داده است. بدیهی است که در بعضی موارد پایان پذیرفتن مدت قرارداد، سرآغاز ایفای تعهد بیمه گر است مثل بیمه عمر به شرط حیات و بیمه عمر بازنشستگی و مستمری

3-    اقاله قرارداد

بیمه گر و بیمه گذار ممکن است قبل از سر رسیدن مدت قرارداد با توافق به عمر قرار داد خاتمه دهند. این عمل را اصطلاحاً اقاله گویند

طبق ماده 283 قانون مدنی « بعد از معامله طرفین می توانند به تراضی آن را اقاله و تفاسخ کنند » و به موجب ماده 285 « موضوع اقاله ممکن است برای تمام معامله واقع شود یا حفظ مقداری از آن ». بنابراین از اصول کلی اقاله و بر هم زدن معامله در مورد بیمه هم امکانپذیر است و باز مستفاد از همان اصل، این اقاله ممکن است تمام مورد بیمه یا جزئی از آن را در برگیرد

از لحاظ نتیجه، اقاله شباهت کامل با فسخ دارد یعنی قرارداد تا زمان اقالع معتبر و نافذ است و پس از اقاله تمام یا قسمتی از قرارداد از هم گسیخته می شود. اختلاف اقاله و فسخ در این است که در فسخ رضایت هر دو طرف لازم نیست بلکه طرفی که از حق فسخ برخوردار است می تواند بدون رضایت طرف دیگر در مورد فسخ قرارداد اقدام کند. در صورتی که اقاله مشروط و موکول به توافق طرفین عقد است و یکی از طرفین بدون جلب رضایت طرف دیگر نمی تواند قرارداد را کلاً یا جزئاً اقاله کند. بنابراین در بیمه برای به هم زدن قرارداد، رضایت و توافق هر یک از بیمه گر و بیمه گذار، از شرایط حتمی و الزامی است

4-    انجام گرفتن کار موضوع قرارداد بیمه

برای دریافت اینجا کلیک کنید