دانلود مقاله کارایی مشاوران در pdf

توضیحات

  مقاله کارایی مشاوران در pdf دارای 95 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله کارایی مشاوران در pdf  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله کارایی مشاوران در pdf،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن مقاله کارایی مشاوران در pdf :

كلیات تحقیق
مقدمه
انسان به عنوان موجودی اجتماعی یك رشته روابط با همنوعان خود برقرار می سازد . مادر زندگی روزمره همیشه با انتخاب و گزینش سروكار داریم این انتخاب زمانی معنی پیدا می كند كه اولاً فرد توان و حق گزینش را داشته ، ثانیاً جانشینی جهت انتخاب وجود داشته باشد ، ثالثاً فرصتهایی برای افراد به وجود آید تا افراد بتوانند تصمیم بگیرند و این میسر نخواهد بود ، مگر در سایه داشتن مدارسی كه نه تنها معلمان را در تصمیم گیریها مشاركت دهند ، بلكه محیطی فراهم آید كه دانش آموزان نیز جهت این امر مهم .تربیت و آماده شوند .

چرا كه ‹‹موفقیت اشخاص در مجموعه شرایط ویژه ای رخ می دهد كه شاید مهم ترین عامل تعیین كننده آن تصمیم گیریهای درست و به موقع آن اشخاص باشد ›› (قاضی 71 ـ 1370 ) و تصمیم گیری درست همیشه با نظر مشخص فرد به دست نمی آید بلكه در سایه مشورت و یاری خواستن از دیگران میسر است . استفاده از خدمات راهنمایی و مشاوره ، اگر چه در جامعه ما به ویژه برای دانش آموزان و جوانان رو به افزایش است اما رشد آگاهی و آشنایی افراد و خانواده ها با خدمات راهنمایی و مشاوره در سطح بسیار بالایی نیست و

امیدواریم با تلاش رسانه های گروهی و نیز كوشش و تلاش افراد صاحب نظر در امر خدمات راهنمائی و مشاوره در سطح مطلوبی قرار بگیرد . و با بررسیهای علمی فعالیت های مشاوره بایستی زمینه این آگاهی را فراهم نمود .

بیان مسأله :
مشاوره و راهنمایی به منزله فعالیت منظم و سازمان یافته در سال ( 1908 ) به وسیله شخصی به نام فرانك پارسونز كه به پدر راهنمایی حرفه ای مشهور است، آغاز شد . پارسونز فردی بود كه افكار انسان دوستانه داشت و نمی توانست در مقابل مصایبی كه برای دیگران ، بخصوص جوانان مهاجر ، وجود داشت خاموش بنشیند و گامی در جهت كمك به آنها بر ندارد . از این رو فعالیت راهنمائی از دیدگاه نظری معنای بشر دوستانه دارد و در صدد است به دیگران ، به خصوص ستمدیدگان جامعه ، به معنای وسیع كلمه كمك كند و آلامشان را تسكین دهد . مورد دیگر لزوم راهنمایی ، ضرورت اجتماعی آن است كه به اشكال مختلف در جامعه بروز می كند. هر قدر جامعه گسترده‌تر و از پیچیدگی بیشتری برخوردار باشد .

ضرورت برقراری نظام راهنمائی و مشاوره به منزله‌ی نهادی در داخل نظام تعلیم و تربیت آن جامعه ، بیشتر احساس می شود ، از كوششهای پارسونز كمتر از یك قرن می گذرد و مشاوره به عنوان یك رشته كاملاً تخصصی در میان رشته های یاورانه جایگاه خاصی یافته است . در كشور ما وزارت آموزش و پرورش ضمن تربیت معلم و تألیف كتابهای درسی مخصوصی در 12 بهمن 1347 به تأسیس دفتر برنامه ریزی آموزش راهنمایی تحصیلی به منطور تمهید مقدمات اجرای برنامه راهنمایی و برنامه ریزی راهنمایی تحصیلی كه از مهر 1350 شروع می‌شد ، اقدام كرد. و برنامه راهنمایی از مهر 1350 با تغییر نظام آموزش وارد عرصه تعلیم و تربیت گردید و این در حالی بود كه تسهیلات لازم از قبیل نیروهای انسانی تربیت

شده و ابزار كار و; فراهم نبود . و پس از 22 بهمن 57 كه انقلاب اسلامی به پیروزی رسید برنامه راهنمایی مانند سایر برنامه ها با توجه به هدفهای جدید مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفت . نتیجه بررسی‌ها و مطالعات به آنجا منتهی شد كه : در 31/5/1358 با صدور بخشنامه‌ای در وظایف مشاوران تجدید نظر به عمل آمد و در سال تحصیلی 59ـ58 سیستم معلم مشاور اجرا گردید. به موجب بخشنامه مذكور بدون آنكه تغییری در كادر برنامه راهنمایی داده شود ، از 22 ساعت كار موظف مشاوران 12 ساعت به تدریس اختصاص یافت . در

5/3/1359 یعنی اواخر سال تحصیلی 59ـ58 تصمیم گرفته شد تا تهیه طرح‌های اجرایی هماهنگ با هدفهای انقلاب برنامه راهنمایی و مراكز مشاوره و راهنمایی حذف و تعطیل گردید . در سال تحصیلی 60ـ 1359 طرح تشكیل تربیت و اشتغال مربیان تربیتی به عنوان متولیان انقلاب در مدارس طرح ریزی و اجرا شد و این برنامه به تدریج متوجه اجرای برنامه مشاوره و راهنمایی در مدارس گردید و در سال 1364 به تشكیل هسته‌های مشاوره و راهنمایی در مناطق انجامید . با ایجاد و تغییر بنیادی در نظام آموزشی در دوره متوسطه در سال تحصیلی

72ـ1371 ، برای اولین بار و بطور رسمی مشاوران در دبیرستان به كار گرفته شدند بنابراین‌، با توجه به فراز و نشیبی كه مشاوره در دنیا و همچنین در جامعه ما داشته و دارد. توجه به تربیت افراد متخصص و ورزیده و به كارگیری آنان در آموزش و پرورش باعث رشد و توسعه خدمات مشاوره در كشور می شود ، با توجه به اهمیت مسأله مشاوره در مدارس این سوال پیش می آید كه مشاوران تا چه حد كارایی دارند . تا در گرایش ، توانایی و عملكرد دانش آموزان تغییرات مثبت به وجود آورند .

ضرورت و اهمیت موضوع :
به منظور ایجاد ارتباط مطلوب با محیط و برای به كار گرفتن علایق و استعدادهای دانش آموزان در مسیرهای مناسب به نحوی كه نیازهای جامعه از جهات مختلف تأمین شود و پیشرفت اقتصادی و صنعتی و ایجاد و گسترش رشته‌های تحصیلی متنوع و گسترش آموزشهای حرفه ای و تحولات اجتماعی در زمینه دگرگونی طبقات اجتماعی و گسستن بندها ی اتكا و عواطف خانوادگی ، و اشتغال والدین در خارج از خانه و عدم آگاهی آنان از شیوه های راهنمایی كه با سرعتی بسیار شگرف رو به افزایش است . علاوه بر مطالب فوق ، مشكلات

خانوادگی ، عدم درك متقابل ، پیچیدگی ارتباط ، اعتماد به نفس پائین ، ناتوانی در تصمیم‌گیری و مشكلات آموزشی خصوصاً در نوجوانان و جوانان موجب توجه هر چه بیشتر به رشته های یاورانه شده است . در این راستا ، بعد از وقفه ای چند ساله فعالیت های مشاوره هم در آموزش و پرورش و هم دانشگاه هاآغاز گردیده است یكی از مشكلاتی كه در شرایط فعلی ، جامعه با آن روبرو است كمبود نیروی انسانی تربیت شده در امر مشاوره است كه این امر خصوصاً در آموزش و پرورش بیشتر قابل لمس است و همچنین نیروهای كه در امر مشاوره مدارس بكار گمارده شده اند . از رشته های غیر مشاوره هستند كه ارتباط مشاوره در حد تخصص صورت نپذیرفته است .

افزون بر این در اجرای هر برنامه ای بایستی امكانات و ابزار كار فراهم شود تا بتوان انتظار داشت اهداف برنامه تغییر یابد و نكته دیگر اینكه ارزیابی برنامه‌ها لازم است . این امر به وسیله انجام فعالیت های پژوهش و به طور علمی امكان‌پذیر است و نتایج آن در صورت استفاده توسط دست اندركاران می تواند مفید واقع شود . بنابراین با توجه به نقش مشاوران در مدارس ، رسیدگی به مشكلات تحصیلی دانش آموزان از نظر مسائل تحصیلی ، انتخاب رشته تحصیلی ، شغل و مسائل روانی و شخصی از مواردی است كه توجه به امر مشاوره و راهنمایی را ضروری و آنرا جزء لاینفك نظام آموزشی قرار داده است . در این راستا توجه به موازین علمی و تحقیقاتی امری اجتناب ناپذیر است تا بر اساس آن به نیازمندی‌های جامعه و میزان اثر

بخشی فعالیت های انجام شده پی برده شود و به بهره‌گیری از نتایج تحقیقات ، برنامه های مناسب تری را طرح ریزی و به اجرا در آورد . ارائه خدمات مشاوره و راهنمایی در مدارس به نوجوانان كمك می كند خود و دنیای خود را بشناسند آنها در می یابند كه چه كسی هستند و چه كسی می‌توانند باشند با ارائه این خدمات در مدرسه می توان مهارتهای اجتماعی نظیر كنترل خشم و مهارتهای حل مسأله را به نوجوانان آموخت و از بروز بسیاری از آسیب های اجتماعی نظیر مصرف مواد مخدر و الكل ، پرخاشگری ، خودكشی و غیره جلوگیری به عمل آورد .

اهداف تحقیق :
هدف اصلی :
1ـ شناسائی میزان كارایی و عملكرد مشاوران از دیدگاه دانش آموزان در شهرستان آمل
اهداف جزئی :
1- شناسائی دیدگاه دانش آموزان در مورد عملكرد مشاوران .
2- شناسائی دیدگاه دانش آموزان در مورد كارایی مشاوران .
3- شناخت رابطه بین جنسیت دانش آموزان و دیدگاه آنان در مورد عملكرد مشاوران .
4- شناخت رابطه بین جنسیت دانش آموزان و دیدگاه آنان در مورد كارایی مشاوران .

5- شناسائی رابطه بین عملكرد مشاوران و میزان تحصیلات آنان از دیدگاه دانش آموزان دختر و پسر
6- شناسایی رابطه بین كارایی مشاوران و میزان تحصیلات آنان از دیدگاه دانش آموزان دختر و پسر.

7- شناسایی و رابطه بین عملكرد مشاوران و رشته تحصیلی آنان از دیدگاه دانش آموزان دختر و پسر.
8- شناسایی رابطه بین كارایی مشاوران و رشته تحصیلی آنان از دیدگاه دانش آموزان دختر و پسر.
9- شناسایی رابطه بین عملكرد مشاوران و سابقه كاری آنان از دیدگاه دانش آموزان دختر و پسر .
10- شناسایی رابطه بین كارایی مشاوران و سابقه كاری آنان از دیدگاه دانش آموزان دختر و پسر.
فرضیات تحقیق :
1- نظر دانش آموزان در مورد عملكرد مشاوران مثبت است .
2- نظر دانش آموزان در مورد كارایی مشاوران مثبت است .
3- بین جنسیت دانش آموزان و دیدگاه آنان در مورد عملكرد مشاوران رابطه وجود دارد .
4- بین جنسیت دانش آموزان و دیدگاه آنان در مورد كارایی مشاوران رابطه وجود دارد .
5- بین میزان تحصیلات مشاوران و عملكرد آنان از دیدگاه دانش آموزان رابطه وجود دارد .

6- بین میزان تحصیلات مشاوران و كارایی آنان از دیدگاه دانش آموزان رابطه وجود دارد .
7- بین رشته تحصیلی مشاوران و كارایی آنان از دیدگاه دانش آموزان رابطه وجود دارد .
8- بین رشته تحصیلی مشاوران و عملكرد آنان از دیدگاه دانش آموزان رابطه وجود دارد .
9- بین سابقه كاری مشاوران و كارایی آنان از دیدگاه دانش آموزان رابطه وجود دارد .
10- بین سابقه كاری مشاوران و عملكرد آنان از دیدگاه دانش آموزان رابطه وجود دارد .

تعریف اصلاحات : تعریف نظری
1ـ كارایی : نسبت آنچه از تلاش و تكاپوی تشكیلات حاصل شده و آنچه به صورت منابع در تشكیلات به مصرف رسیده است . اثر بخشی یعنی نسبت و میزان تحقّق اهداف تشكیلات به تعبیری یعنی میزان و وصول به اهداف تعیین شده و سازمان و تشكیلات . بنابراین كارآیی مفهوم و موضوعی اقتصادی و اثر بخشی اساساً مفهومی كیفی و اجتماعی است . كارایی یعنی كاری را درست انجام دادن و اثر بخشی یعنی كار درست انجام دادن ( حسینی 1372 )

2ـ عملكرد : در وسیعترین مفهوم این اصطلاح را می توان معادل رفتار دانست یعنی هر نوع فعالیت یا سلسله پاسخ ها كه تأثیری بر محیط می گذارد . معهذا ، در زمینه های خاص اختلاف جزئی در معنی اصطلاح مشاهده می شود به عنوان نمونه ( a ) گاهی با پیشرفت ( achievement) برابر شمرده می شود كه تلویحآً در بر گیرنده رفتار است . نكته قابل توجه این است كه عملكرد غالباً رفتار در زمینه‌ای خاص تلقی می شود كه پاسخ های خاص را ایجاب می كند . مثلاً در آزمون ها ، این كاربرد را نباید با آزمون عملكردی ، كه در آن شخص اختصاصاً با آزمون‌هایی سرو كار دارد كه در آن ها نقش زمان به حداقل رسانده شده است . در مواردی عملكرد به رفتار آشكار و كفایت و یادگیری ، حالات یا فرآیندهای پنهانی و مفروض درون ارگانسیم اطلاق می شود ( پورافكاری جلد دوم )

3ـ مشاوره : مشاوره تعاملی میان مراجع و مشاور است كه بدان وسیله به مراجع كمك می شود تا پس از شناخت خویش ، تصمیمات معقول و مقبولی اتخاذ كند . ( شفیع آبادی سال)
4ـ دیدگاه دانش آموزان : آنچه كه باعث گرایش مثبت یا منفی به سوی خدمات مشاوره می شود ناشی از اطلاعات و نوع ارتباطی است كه مشاوران از خود بروز داده اند . بنابراین اگر مشاوران توانسته باشند ارتباط اصولی و منطقی در چهار چوب وظایف حرفه ای با دانش آموزان برقرار كرده باشند به نظر می‌رسد این دیدگاه و نگرش نسبت به فعالیت مثبت خواهد بود .
5ـ مراكز پیش دانشگاهی : به واحد آموزشی اطلاق می شود كه به فارغ‌التحصیلان دوره سه ساله دبیرستان از طریق آزمون ورودی جهت گذراندن دوره یكساله پیش دانشگاهی ، در آن مركز پذیرفته شده و مشغول تحصیل می‌شوند .

تعاریف عملیاتی :
1ـ عملكرد: نمره ای كه هر فرد از پرسشنامه محقق ساخته كسب می كند میزان عملكرد مشاوران را نشان می دهد . كه عملكرد از طریق سئوال ( 1، 3، 6، 8 ، 9، 11 ، 16،20 ،21 ،23) سنجیده می شود.

2ـ كارایی : نمره ای كه یك فرد از پرسشنامه محقق ساخته كسب می كند میزان كارایی مشاوران را نشان می دهد كه كارایی از طریق سئوال ( 2، 4، 5، 7، 10، 12، 13، 14، 15، 17، 18، 22، 24) سنجیده می شود .

3ـ دانش آموزان دوره پیش دانشگاهی : كلیه دانش آموزان دختر و پسر كه در سال تحصیلی 84ـ83 در شهرستان آمل مشغول به تحصیل می باشند اطلاق می‌شود.
4ـ مشاوره : به كلیه مشاوران دبیرستانها كه در سال 84ـ83 در شهرستان آمل مشغول به خدمت می باشند اطلاق می شود كه شامل مشاوران زن و مرد دارای رشته های تحصیلی مختلف ، سابقه كاری مختلف ، و سطح تحصیلات متفاوت می باشند .

فصل دوم

ادبیات و پیشنیه تحقیق

تاریخچه راهنمایی در جهان
راهنمایی به صورت اندرز دادن ، نصیحت كردن و نظایر آن در طول تمدن بشر به وسیله پدر و مادر ، پیشوایان مذهبی وعّاظ ، معلمان و بسیاری افراد دیگر انجام می شده و مشاوره در درجه اول میان روحانیون و در درجه دوم بین مشاوران طبی و حقوقی رواج داشته است ولی راهنمایی و مشاوره به معنای تخصصی امروز از اوایل قرن بیستم به تدریج معمول گردیده و تنها در چهل پنجاه سال اخیر است كه یك گروه مشاوران حرفه ای با تخصص لازم مسئولیت سنگینی در زمینه راهنمائی و كمك به افراد انسانی را به عهده گرفته اند .
راهنمایی با صنعتی شدن كشورها و ماشینی شدن مشاغل به صورت راهنمایی حرفه ای آغاز و به تدریج دامنه وسیع تری پیدا كرده مسائل روانی ، اجتماعی ، تحصیلی و تربیتی را شامل شده است . راهنمایی حرفه‌ای در سال 1908 برای اولین بار در آمریكا به وسیله فرانك پارسونز با روش علمی انجام شده است . وی به منظور كارایی جوانان به تأسیس دفتر راهنمایی حرفه ای در بستن مبادرت كرد و از این رو به پدر راهنمایی مرسوم شده است . در آمریكا در 1913 انجمن ملی هدایت حرفه ای به وجود آمد كه در پیشرفت راهنمایی مدارس تأثیر زیادی داشت .
در انگلستان در قانون 1994 موضوع راهنمایی پیش بینی و از 1948 به مورد اجرا در آمد .
در فرانسه تحقیقات روان شناسی بینه و پیرون مقدمات علمی لازم را برای صدور دستور رسمی در باب راهنمایی حرفه ای در سال 1922 فراهم آورد و در تنظیم قانون سال 1938 مقررات و آئین نامه‌هایی تنظیم گردید تا در پایان دوره ابتدایی استعداد كودكان تشخیص داده شده و كودك در سیر استعدادش راهنمایی شود .
از آغاز سال 1945 مراكز راهنمایی حرفه ای در وزارت آموزش و پرورش فرانسه گسترش یافته و از 1960 ارتباط و همكاری كامل و مداومی میان مؤسسات كه برای راهنمایی جوانان در مراحل مختلف عمل می كردند به وجود آمده است .
به طور كلی این فكر كه راهنمایی ، یكی از وظایف اصلی مدارس می باشند . با اینكه از چندی قبل از جنگ های بین المللی به وجود آمده بود ، ولی پس از جنگ اول و به خصوص بعد از جنگ دوم قوّت گرفت و همه انواع راهنمایی اعم از حرفه‌ای ، تحصیلی و شخصی را شامل گردید و امروز در اغلب كشورها ، مدارس نیاز به یك مشاور را احساس و اهمیت مسأله راهنمایی را درك می كند .
پس راهنمایی به معنای جدید در تمام كشورها حتماً آمریكا كه در واقع مهد آن می باشد ، فكری تازه است و او به گسترش و تكامل می رود .

تاریخچه راهنمایی در ایران :
تاریخچه‌ی راهنمایی را در ایران می توان به سه مقطع زمانی مورد مطالعه قرار داد :
1ـ تمهید مقدمات برای اجرای برنامه راهنمایی
2ـ برنامه ی راهنمایی قبل از انقلاب
3ـ برنامه ی راهنمایی بعد از انقلاب
1ـ تمهید مقدمات برای اجرای برنامه راهنمایی
در سال 1332 با كمك وزارت كار و سازمان صنایع كشور و هیأت عمران بین‌المللی مركزی برای گزینش های صحیح تأسیس گردید . در این مركز تعدادی از كاركنان وزارتخانه های مختلف از جمله وزارت آموزش و پرورش مأمور خدمت شدند و ضمن آموزش های لازم تحت نظر متخصصان مركز شروع به فعالیت كردند . مركز مذكور نشریات ووسایل اندازه گیری متعددی برای انتخاب‌های استخدامی و آموزشها تمهید نمود و بعدها تحت عنوان مركز مطالعات و راهنمایی های استخدامی ضمیمه موسسه علوم اداری دانشكده حقوق شد . مركز مورد بحث برای اولین بار در ایران تست های روانی و معلوماتی استاندارد شده تهیه كرد و با روش علمی مسابقات انتخابی مختلف را برای سازمان ها و مؤسسات گوناگون انجام داد . این مركز برای

اولین بار مسابقات عمومی دانشگاه در سال 1337 به وسیله استفاده از تست برگزار كرده . مركز مطالعات و راهنماییهای استخدامی در سال 1339 به درخواست وزارت آموزش و پرورش كلاس كارآموزی هدایت حرفه ای جهت منتخبی از دبیران تهران به مدت یك سال تشكیل داد و از آن سال به بعد برنامه های راهنمایی حرفه ای برای دانش آموزان و دانشجویان

مبادرت كرد . برای اولین بار در كنفرانس تعلیمات متوسطه كه در اردیبهشت 1337 در مشهد تشكیل شده مدرسه راهنمایی به صورت جدی مورد بحث قرار گرفت ومقرر گردید كه برای عملی ساختن برنامه راهنمایی ، مطالعاتی آغاز شود . سپس عده ای از متخصصان خارجی و داخلی پس از چند ماه بررسی برنامه مقدماتی امر را تهیه و طرحی در این زمینه ارائه كردند . این در طرح در كنگره فرهنگیان كه در مرداد 1337 در تهران تشكیل شد مورد مطالعه قرار گرفت و پس از اصلاحاتی به اضافه كردن یك فصل به آئین نامه دبیرستانها در مورد

برنامه راهنمایی منتهی گردید . در این آئین نامه كه در تیره ماه 1338 به تصویب شورای عالی فرهنگ رسیده ، مقرر شد هر یك از دبیرستانها كه آمادگی كامل از نظر وسایل و افراد مجرب و متخصص پیدا كردند ، با اجازه اداره كل تعلیمات متوسطه اجرای برنامه راهنمایی را آغاز كنند .ولی با مطالعاتی كه به عمل آمد ، به علت عدم آمادگی مدارس تصمیم گرفته اجرای این برنامه تا فراهم شدن وسایل و نیروی انسانی متخصص به تعویق افتد . بدین منظور عده ای از كارشناسان وزارت آموزش و پرورش برای تحصیل و تحقیق درباره مسائل راهنمایی به خارج از كشور اعزام شدند و به علاوه مركز راهنمایی دانش آموزان در اداره كل تعلیمات متوسطه تأسیس گردید . در طی سال تحصیلی 38ـ1337 آموزش لازم به دبیران

راهنما و مشاوران راهنمایی این مدارس از طریق تشكیل جلسات عمومی و خصوصی داده شده و به تمهید مقالات و پلی كپی هایی برای دبیران مدارس فوق‌الذكر اقدام گرید.
در كنفرانس تعلیمات متوسطه كه در بهمن 1337 در آبادان تشكیل گردید نیز در زمینه راهنمایی و امكانات اجرایی آن مطالعاتی انجام گرفت . در تصمیماتی كه در كنفرانس تعلیمات متوسطه در آبادان گرفته شد عبارت بود از :
الف : ایجاد كلاس های كار آموزی در زمینه امور مشاوره وراهنمایی برای دبیران .
ب : تهیه تست های استاندارد شده

با وجود اینكه مركز راهنمایی اداره كل تعلیمات متوسطه اقداماتی را به منظور فراهم كردن وسایل و تمهید مقدمات راهنمایی انجام داده با این حال به علل مختلف از جمله تغییر اعضای آن ، منحل شد ، ولی به علت تغییرات اجتماعی و اقتصادی و توسعه صنایع لزوم امر راهنمایی در ایران احساس و به تغییر نظام آموزش و پرورش منجر گردید . طرح نظام جدید در شورای آموزش وپرورش كه در آبان ماه 1343 برای بررسی و تجدید نظر در نظام آموزش و پرورش تشكیل شد تهیه گردید یكی از ویژگی های این طرح شناخت استعداد و علایق و راهنمایی دانش‌آموزان ، تشكیل برنامه راهنمایی بود . در سال 1344 اداره راهنمایی در اداره كل مطالعات و برنامه های برای تكمیل اقدامات قبلی در زمینه راهنمایی تشكیل شد و اقداماتی انجام گردید و در سال 1345 كه نظام جدید آموزش و پرورش در كلاس اول دبستان پیاده شده فكر تهیه پرونده تحصیلی برای دبستان‌ها مطرح و در چهارمین سال اجرای نظام آماده توزیع گردید .

یكی از اقدامات مؤثر و مفیدی كه برای تأمین نیروی انسانی متخصص این برنامه به عمل آمده این بود كه در تاریخ اول آذر ماه 1346 وزارت آموزش و پرورش به موجب اساسنامه های مصوب یكصدو چهل و پنجمین جلسه شورای مركزی دانشگاه ها از دانشكده های تعلیم و تربیت و مدارس عالی كشور برای تربیت مشاور راهنمایی استعداد طلبید . دانشسرای عالی تهران ( دانشگاه تربیت معلم فعلی ) برای انجام دادن این منظور از سال 1346 به تأسیس دوره لیسانس و فوق لیسانس مشاوره و راهنمایی اقدام كرد و معاقب آن سایر دانشكده

های علوم تربیتی و روان شناسی به تربیت مشاور دست زدند . وزارت آموزش و پرورش ضمن تربیت معلم و تألیف كتاب های درسی مخصوص در 12 بهمن 1347 به تأسیس دفتر برنامه ریزی آموزش راهنمایی تحصیلی به منظور تمهید مقدمات اجرای برنامه راهنمایی و برنامه ریزی دورهراهنمایی تحصیلی كه در مهر 1350 شروع می‌شد اقدام كرد.
برنامه راهنمایی قبل از انقلاب

از مهر 1350 كه اولین كلاس دوره راهنمایی تحصیلی تشكیل شد تا 22 بهمن 1357 كه انقلاب اسلامی به پیروزی رسید ، در زمینه اجرای برنامه راهنمایی فعالیت های زیادی انجام گرفت كه به شرح زیر می باشد .
ـ آشنا ساختن كاركنان آموزش و پرورش و اولیای دانش آموزان با برنامه مشاوره راهنمایی

ـ اعزام مشاوره راهنمایی به مدارس راهنمایی تحصیلی
ـ برنامه ریزی و تعیین خط مشی امور مشاوره راهنمایی مدارس راهنمایی تحصیلی و نظارت بر اجرای آنها .
ـ تهیه پرونده تحصیلی ، پرسشنامه ها و فرم های مختلف به منظور گردآوری اطلاعات لازم در مورد دانش آموزان

ـ تهیه بروشورهای شغلی و تحصیلی
ـ تهیه و اجرای تست های مختلف پیشرفت تحصیلی و روانی
ـ تشكیل كلاس ها ی كار آموزی و سمینارها و تهیه نشریات تخصصی برای مشاوران
ـ توجه خاص به اجرای برنامه های شناخت حرفه و فن ، هنر و فعالیت‌های مكمل برنامه برای فراهم كردن امكانات شناخت و بروز استعدادهای دانش آموزان
ـ ایجاد مراكز مشاوره و راهنمایی و توجه خاص به تشكیل شوراهای راهنمایی مدارس و مطالعه علمی در موارد خاص .

ـ تهیه طرح هایی برای ادامه تحصیل و تكمیل معلومات عده ای از مشاوران و رؤسای مراكز مشاوره و راهنمایی در داخل و خارج كشور.
– تشكیل كمیته ی از استادان مشاوره و راهنمایی برای بحث و بررسی مسائل مربوط به مشاوره و راهنمایی و بالا بردن سطح كیفی تربیت مشاور و طرح‌ریزی‌های لازم در این مورد .
– اقداماتی برای تصمیم و اجرای برنامه راهنمایی در سطوح مختلف تحصیلی
– تهیه مقدمات ارزشیابی برنامه راهنمایی .

برنامه راهنمایی بعد از انقلاب
پس از 22 بهمن 57 كه انقلاب اسلامی به پیروزی رسید برنامه راهنمایی مانند سایر برنامه ها با توجه به هدف های جدید مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفتن نتیجه بررسی و مطالعات به آنجا منتهی شد كه در سال 31/5/58 با صدور بخشنامه ای در وظایف مشاوران تجدید نظر به عمل آمد . و در سال تحصیلی 59ـ58 سیستم معلم مشاور اچرا گردید . به موجب بخشنامه مذكور بدون آنكه تغییری در كادر و برنامه راهنمایی داده شود ، از 22 ساعت كار موظف مشاوران 12 ساعت به تدریس اختصاص یافت .

در 5/3/59 یعنی اواخر سال تحصیلی 59ـ58 تصمیم گرفته شد تا تهیه طرح‌ها‌ی اجرایی هماهنگ با هدف های انقلاب برنامه راهنمایی و مراكز مشاوره و راهنمایی حذف و تعطیل گردد.
در سال تحصیلی 60ـ1359 طرح تشكیل تربیت و اشتغال مربیان تربیتی به عنوان متولیان انقلاب در مدارس طرح ریزی و اجرا شد و این برنامه به تدریج متوجه اجرای برنامه مشاوره و راهنمایی مدارس گردید و در سال 1364 به تشكیل هسته های مشاوره و راهنمایی در مناطق انجامید . تصویب تأسیس دوره‌های كارشناسی و كارشناس ارشد مشاوره و راهنمایی توسط شورای عالی برنامه ریزی در اردیبهشت ماه 1367 به تشكیل دوره های مذكور در دانشگاه های مختلف انجامید و هم اكنون در تعدادی از دانشگاه های دولتی و دانشگاه آزاد

اسلامی این دوره ها دایر و با تمام ظرفیت برای تأمین نیازهای كشور فعالیت می‌كنند . علاوه بر آموزش و پرورش ، سازمان بهزیستی ، نهادها و بنیادها و دفاتر خصوصی به تشكیل مراكز مشاوره و راهنمایی مبادرت نموده‌اند از جمله اقدامات خدمات راهنمایی فوری از طریق تلفن كه تحت عنوان صدای مشاور فعالیت می‌كند .
تعریف راهنمایی :
راهنمایی در معنای وسیع كلمه اختصاص به زمان ما ندارد و از وقتی كه انسان حیات اجتماعی خود را آغاز كرده به شكلهای مختلف وجود داشته است قدیمی ترین شكل راهنمایی در مسائل دینی و انجام آداب و رسومی كه رهبران مذهبی به جا می آورند ، ظاهر شده است و پیامبران و پیشوایان دینی اولین راهنمایان تاریخ بشری بوده اند ، بنابراین راهنمایی با خلقت انسان همزمان بوده است . راهنمایی كه معنی لغوی آن هدایت ، ارشاد و اداره كردن است مفهوم گسترده ای دارد و از دیدگاه های مختلف تعاریف متفاوتی برای آن ارائه داده اند . د رمفهوم كلی و عام گاهی پند و اندرز ، مطالعه كتابها و مقاله ها و گوش دادن یك سخنرانی و خطابه می تواند راهنمایی باشد و به فرد بینش دهد و یا به حل مشكل فرد در زمینه هایی كمك كند . اصولاً راهنمایی از هر دیدگاهی كه در نظر گرفته شود به خاطر كمك به فرد برای شناخت خود و نیل به درجات بالاتری از كمال و معرفت اعمال می گردد. در ادامه برخی از تعاریف صاحب نظران را درباره راهنمایی ذكر می كنیم :

شوتزر واستون (1974 ) معتقدند راهنمایی جریانی است كه فرد را به شناخت خود و محیط پیرامون یاری می دهد . ( شفیع آبادی ، سال 1371 )
مك دانیل ( 1965 ) معتقد است راهنمایی وسیله كمك به فرد در درك به كار بردن آگاهانه فرصتهای تحصیلی و شخصی است كه در اختیار دارد یا می تواند داشته باشد و به عنوان كمكی منظم به همه دانش آموزان برای رسیدن به یك سازگاری رضایت بخش در مدرسه و در زندگی است . تراكسلر (1957) معتقد است راهنمایی فرد را قادر می سازد تا توانائیها و رغبتها و شخصیت خویش را بشناسد و در صورت امكان ، در صدد توسعه رشد آنها بر آید و سرانجام با توجه به اهدافش اداره زندگی خویش را بشناسد ( نوابی نژاد ، 1373 )

به طور كلی می‌توان گفت كه راهنمایی ، جریان بررسی همه جانبه فرد با استفاده از ابزار و فنون گوناگون است كه نهایتاً فرد را یاری می دهد تا تواناییها و محدودیتهایش را بشناسد و بر اساس چنین شناختی تقصیمات مناسب و منطقی برای تأمین نیازهای فردی و اجتماعی اتخاذ كند و به كمال و خود ـ رهبری برسد . ( شفیع آابادی ، 1371 )
انواع راهنمایی :
راهنمایی این معادل را در اولین كلمه ای كه در نوشته خود استفاده می كنید بیاورید . قسمت عمده ای از فعالیت های آموزشی است و عده ای ا زمتخصصان راهنمایی و تعلیم و تربیت را مترادف دانسته‌اند. بروئر وسعت راهنمایی را در حدی می داند كه كلیه امور تعلیم و تربیت را در بر می گیرد . او در كتاب ‹‹ تعلیم و تربیت به صورت راهنمایی ›› ( 1932 ) می گوید كه تعلیم و تربیت چیزی جزء راهنمایی نیست .

هاكس نیز گفته است كه ‹‹ تعلیم وتربیت به معنای راهنمایی و راهنمایی به معنای تعلیم و تربیت می باشد ›› (حسینی ،1372 ) با این حال انواع راهنمایی را از نظر موضوع می توان به شرح زیر بیان كرد .
1ـ راهنمای تحصیلی : این نوع راهنمایی اختصاص به كمك كردن شاگرد در زمینه انتخاب و درس و رشته تحصیلی ، اطلاع از مقررات آگاهی از مقرّرات امتحان و رفع مشكلات درسی كه نهایتاً به موفقیت دانش آموز در امور تحصیلی منجر می شود دارد .

2ـ راهنمایی شغلی یا حرفه ای : این نوع راهنمایی ، اختصاص به ارشاد و هدایت دانش اموز در انتخاب شغل یا حرفه و كار دارد . بدیهی است شاگرد را باید به مشاغلی هدایت كرد كه استعداد ، سوابق و تجارب لازم را برای آن داشته باشد. جنبه دیگر راهنمایی شغلی ، آگاه كردن دانش آموزان از امكانات و موقعیت های شغلی در دنیای اوست .
3ـ راهنمایی سازش یا انطباق : این نوع راهنمایی به رشد عاطفی دانش آموزان در سازگاری با خویشتن ، دوستان ، اطرافیان و به طور كلی محیط زندگی كمك می كند . موضوعات این نوع راهنمایی متنوع است ا زجمله چگونه احساسات خود را بیان كنیم كه به خود و دیگران صدمه نزنیم و گاهی راهنمایی كاری مشكل است چه بسا از شاگردان به علل مختلف روانی

، مادی و خانوادگی نمی‌توانند با محیط سازش پیدا كنند ، بدیهی است تشخیص این نوع دانش آموزان امری است دقیق و دشوار و احتیاج به تخصص و منابع كمكی دارد . ( اردبیلی ، 1372 )
4ـ راهنمایی اجتماعی : این نوع راهنمایی اختصاص به گروه معینی نداشته و درباره مسائلی اجتماعی می باشد . در این نوع راهنمایی ، افراد مختلف درباره گرفتاریهای اجتماعی هم چون ازدواج ، طلاق ، امور خانوادگی و بهداشت و ; می‌توانند به مشاوره مراجعه كنند . راهنمایی ممكن است به صورت فردی و یا گروهی اجرا شود .
در راهنمایی فردی یك نفر به تنهایی راهنمایی می شود ولی در راهنمایی گروهی تعداد راهنمایی شوندگان بیش از یك نفر است و عدّه‌ای برای نیل به هدف یا اهدافی معین در یك زمان در محلی دور هم جمع می وشد در راهنمایی گروهی ، افراد مشكل عاطفی و روانی خاصی ندارند بلكه خواهان كسب اطلاعات در زمینه‌های مختلف از قبیل تربیتی ، شغلی ، اجتماعی ، بهداشتی و خانوادگی هستند تا بتوانند با اتخاذ تصمیمات درست و مناسب ، آینده با مشكلی مواجعه نشوند .

برای دریافت اینجا کلیک کنید