بررسی اثرات اقتصادی پیوستن ایران به سازمان تجارت جهانی WTO بر صنعت بیمه كشور

فهرست مطالب

فصل اول – كلیات تحقیق
1-1) مقدمه    1
1-2) موضوع تحقیق     2
1-3-) هدف از انتخاب موضوع     2
1-4-) اهمیت و ارزش تحقیق    2
1-5) كاربرد نتایج تحقیق    3
1-6) فرضیات تحقیق     3
1-7) سابقه تحقیق     4
1-8) روش تحقیق     4
1-9) جامعه آماری     4
1-10) ابزار گردآوری داده‌ها    4
1-11) كلید واژه‌ها     5
فصل دوم
بخش اول: سازمان تجارت جهانی
2-1-1) مقدمه    6
2-1-2) موافقتنامه عمومی تعرفه و تجارت (گات)     7
2-1-3) اصول اساسی گات    8
2-1-3-1) اصل  عدم تبعیض و تعمیم اصل دولت كامله الوداد    8
2-1-3-2) اصل تثبیت و كاهش تعرفه‌های گمركی از طریق مذاكرات متوالی     9
2-1-3-3) اصل مشورت    9
2-1-3-4) اصل حفاظتها    9
2-1-4) مذاكرات چند جانبه گات     10
2-1-5) ایجاد سازمان تجارت جهانی     12
2-1-6) تفاوتهای گات با سازمان تجارت جهانی    12
2-1-7) ساختار سازمان تجارت جهانی     14
2-1-7-1) كنفرانس وزیران     14
2-1-7-2) شورای عمومی     14
2-1-7-3) كمیته‌ها     15
2-1-7-4) دبیرخانه     15
2-1-7-5) رویه تصمیم‌گیری     15
2-1-8) اهداف و وظایف سازمان تجارت جهانی     16
2-1-9) مذاكرات تجاری پس از تأسیس سازمان تجارت جهانی     17
2-1-10) موافقتنامه عمومی راجع به تجارت خدمات     21
2-1-10-1) اقسام خدمات     22
2-1-10-2) اختلافات میان كالاها و خدمات     23
2-1-10-3) چهار شیوه معاملات بین‌المللی خدمات     23
2-1-10-4) چگونگی اعطای حمایت در بخشها و خدمات     24
2-1-11) متن چارچوب موافقتنامه    25
3-1-12) تعهدات كلی     26
2-1-12-1) رفتار دولت كامله الوداد    26
2-1-12-2) شفافیت: تأسیس واحدهای تماس و پاسخگو    27
2-1-12-3) تأثیر متقابل صلاحیتهای مورد نیاز برای عرضه خدمات     27
2-1-12-4) مقررارت حاكم بر انحصارها، عرضه‌كنندگان انحصاری خدمات و سایر
رویه‌های بازرگانی محدود كننده     28
2-1-12-5) تعهدات آزادسازی     31
2-1-12-6) پرداختها و انتقالات     31
2-1-12-7) افزایش مشاركت كننده‌های در حال توسعه     32
2-1-13) روند آزادسازی تجارت خدمات     33
2-1-13-1) چگونگی گنجاندن خدمات در نظام تجارت بین‌الملل     34
2-1-13-2) سابقه مذاكرات خدمات مالی در چارچوب موافقتنامه عمومی تجارت
خدمات     35
2-1-13-3) تعهدات خدمات مالی در مورد كشورهایی كه اخیراً به سازمان تجارت
جهانی پیوسته‌اند:     36
2-1-14) عضویت در سازمان تجارت جهانی     37
2-1-14-1) مشكلات پیچیدگیهای الحاق به سازمان تجارت جهانی     38
2-1-14-2) نقش و وظیفه آنكتاد در پروسه الحاق     39
2-1-14-3) فرایند الحاق     40
2-1-15) سازمان تجارت جهانی و كشورهای در حال توسعه     43
2-1-16) ایران و سازمان تجارت جهانی     44
2-1-16-1) الحاق ایران به سازمان تجارت جهانی     4
2-1-16-2) مراحل هفت‌گانه عضویت ایران در سازمان تجارت جهانی     45
2-1-16-3) جنبه‌هایی از تعارات حقوقی ایران، مقررات wto در صنعت بیمه 48
2-1-17) مزیتهای عضویت در سازمان تجارت جهانی     50
2-1-17-1 منافع حاصل از  روتین به سازمان تجارت جهانی در بخش خدمات     50
2-1-18) چالشها و فرصتها در فرآیند جهانی شدن  اقتصاد    52
بخش دوم- بیمه
2-2-1) مقدمه    57
2-2-2) تعریف واژه بیمه    58
2-2-3) تعریف بیمه     58
2-2-4) تعریف صنعت بیمه    58
2-2-5) تقسیم‌بندی انواع بیمه     59
2-2-6) تاریخچه بیمه     62
2-2-6-1) تاریخچه بیمه در ایران     64
2-2-6-2) جایگاه صنعت بیمه بعد از انقلاب اسلامی     65
2-2-7) نظریه بیمه و اقتصاد    67
2-2-8) تأثیر صنعت بیمه بر فعالیت اقتصاد كلان     67
2-2-9) تأثیر بر موازنه ارزی     69
2-2-10) بیمه و ایجاد اطمینان برای سرمایه گذاری در صنایع جدید    71
2-2-11) تضمین اجرای طرحهای سرمایه‌گذاری به كمك انواع بیمه     71
2-2-12) بیمه و صادرات     72
2-2-13) نقش پس‌اندازی بیمه    75
2-2-14) مروری بر تحولات بیمه در ایران     77
2-2-15) بررسی شاخصهای ارزیابی فعالیت صنعت بیمه طی سالهای 1381-1350    89
2-2-15-1) وضعیت صنعت بیمه در جهان و در مقایسه با ایران     96
2-2-16) علتهای اساسی عدم توسعه بیمه در ایران     96
2-2-17) جایگاه صنعت بیمه در تجارت الكترونیكی     99
2-2-18) آزادسازی و خصوصی‌سازی صنعت بیمه     100
2-2-18-1) خصوصی سازی چیست؟    101
2-2-19) ملاحظات سیاسی برای بازارهای در حال توسعه    103   
بخش سوم- مطالعه موردی
2-3-1) مقدمه     107
2-3-2) تعهدات خاص     107
2-3-3) نحوه‌ تنظیم جدول تعهدات     108
2-3-4) بررسی تعهدات سپرده شده در بخش خدمات بیمه در چند پروژه منتخب     108
2-3-5) تجربه چین در آزادسازی خدمات بیمه و الحاق به سازمان تجارت جهانی     111
2-3-5-1) صنعت بیمه چین    131
2-3-5-2) بیمه گران خارجی در چین    132
2-3-5-3) تأثیر توافق نامه WTO بر صنعت بیمه چین    133
2-3-5-4) اقدامات صنعت بیمه چین برای توافنامه WTO     134
2-3-5-5) نتیجه‌گیری     135
فصل سوم- روش تحقیق
3-1) مقدمه     138
3-2) نوع و روش تحقیق     138
3-3) جامعه آماری     139
3-4) اطلاعات آماری مورد استفاده در مدلهای Panel Data     141
3-5) مزایای استفاده از مدلهای Panel Data     142
3-6) روشهای تخمین مدلهای Panel Data     147
3-6-1) اثرات ثابت     149
3-6-2) اثرات تصادفی     150
3-7) آزمون اثرات ثابت     152
3-8) تصریح مدل جهت بررسی اثرات عضویت در سازمان تجارت جهانی بر روی صنعت
بیمه كشورهای در حال توسعه     153
تصریح مدل جهت بررسی اثرات عضویت در WTO بر روی شاخص نفوذ بیمه‌ای
در كشورهای در حال توسعه    153
تصریح مدل جهت بررسی تأثیر عضویت در WTO بر روی حق بیمه سرانه كشورهای
در حال توسعه     154
تصریح مدل جهت بررسی تأثیر عضویت در WTO بر روی سهم كشورهای  در حال
توسعه از كل بازار بیمه جهانی    154
3-9) روش استفاده از داده‌های آماری مدلهای Panel Data     155
3-10) خلاصه و جمع‌بندی     155
فصل چهارم- تجزیه و تحلیل داده‌ها
4-1) مقدمه     157
4-2) آزمون فرضیه‌ها     158
    4-2-1) فرضیه ‌فرعی شماره 1    158
    آزمون برابری عرض از مبدأها    158
    صحت آماری تخمین     158
    تجزیه و تحلیل نتایج    159
4-2-2) فرضیه فرعی شماره 2    161
    آزمون برابری عرض از مبدأها    161
    صحت آماری تخمین     161
    تجزیه و تحلیل نتایج    162
4-2-3) فرضیه فرعی شماره 3    163
    آزمون برابری عرض از مبدأها    163
    صحت آماری تخمین     163
    تجزیه و تحلیل نتایج    164
فصل پنجم- نتیجه‌گیری و پیشنهادات
5-1) مقدمه     167
5-2) نتیجه‌گیری     167
5-3) رهنمودها    172
منابع و مأخذ
- منابع فارسی    175
- منابع انگلیسی     181
ضمائم و پیوستها    182 

مقدمه
   
صنعت بیمه در جهان در حال تغییر و تحولات سریعی است و رقابت بین المللی روبه روز در این بازار گسترش می‌یابد. آزاد سازی و گسترش رقابت در بازارهای بیمه، یكی از جنبه های مهم روند جهانی شدن است. حركت به سمت رقابت بیشتر كشورهای مختلف را به تجدید ساختار بازار بیمه‌ای و نظام مقرراتی آن سوق می‌دهد. این امر توجه بیمه گران و نهادهای نظارتی بازارهای بیمه را به لزوم تأكید بیشتر بر افزایش كارایی، كیفیت خدمات، تنوع بخشی محصولات بیمه ای، بهبود در ساختار عملیاتی، شایسته سالاری در گزینش كاركنان و ....معطوف می‌سازد.
امروزه صنعت بیمه از طرفی یكی از مهمترین نهادهای اقتصادی محسوب می‌شود و از طرف دیگر قویترین نهاد پشتیبانی سایر نهاده های اقتصادی و خانوارها است.
صنعت بیمه می‌تواند از منابع عمده كسب درآمد ارزی برای اقتصاد ملی نیز باشد مشروط بر اینكه از ظرفیت و توان لازم برای فعالیت در بازار بین المللی بر خوردار باشد و بتواند متناسب با تقاضای این بازار و با نرخهای قابل رقابت حق بیمه به عرضه خدمات بپردازد.
چون عضویت ایران در سازمان تجارت جهانی یك فرآیند بلند مدت است و كشورهای مختلف بر اساس اهداف تجاری و سیاسی خود در این مورد تصمیم گیری می‌كنند. بنابراین شناخت آگاهانه از شرایط پذیرش در سازمان تجارت جهانی مستلزم انجام تحقیقات بیشتر است.
بر همین اساس در این پایان نامه ضمن بررسی ومروری بر جایگاه و نقش سازمان تجارت جهانی  (WTO) در اقتصاد بین الملل، در پی بررسی اثرات اقتصادی الحاق ایران به WTO بر روی صنعت بیمه هستیم.
 


منابع فارسی

1. ابراهیمی، احمد، فناوری اطلاعات، تجارت الكترونیك و بیمه‌های الكترونیكی، فصلنامه ‌آسیا، تابستان 1383.
2. ابوترابی، اصغر (گزارشگر)، ICT اولویت نخست، فصلنامه آسیا، تابستان83.
3. « اثرات عضویت در WTO بر صنعت بیمه چین» ، ترجمه علی میری زاده، تازه های جهان بیمه، شماره 77، آبان 1383.
4.آسوده، سیدمحمد، تجدید ساختار مقررات برای بازارهای بیمه‌در حال توسعه، فصلنامه صنعت بیمه، شماره 45،بهار1376.
5. ادیب، محمد حسین، سازمان تجارت جهانی نمایی خودمانی، صنایع پلاستیك، شماره169، خرداد 1381.
6. اكبر زاده، رضا، خصوصی سازی در صنعت بیمه فرصتها و تهدیدها، فصلنامه صنعت بیمه، شماره59، پاییز 1379.
7. امیر اصلانی، اسدالله، تأثیر آزاد سازی و خصوصی سازی صنعت بیمه بركارایی شركتهای بیمه، فصلنامه صنعت بیمه، شماره 60، زمستان  1379.
8. اوترویل، ژان فرانسوا، « مبانی نظری و عملی بیمه»، ترجمه عبدالناصر همتی- علی دهقانی، تهران: بیمه مركزی ایران،1381.
9- ایران، 7/3/84، ص 21.
10- “بازار بیمه كشورهای در حال توسعه پس از موافقتنامه عمومی تجارت خدمات” ، ترجمه علی اعظم محمدبیگی، فصلنامه صنعت بیمه.
11. بهكیش، محمد مهدی، اقتصاد ایران در بستر جهانی شدن، چاپ دوم، تهران: قفنوس،1381.
12. بیدرام، رسول، همگام با اقتصاد سنجی، چاپ اول، تهران: منشور بهرووری،1381.
13- بیمه مركزی، گزارش آماری  عملكرد صنعت بیمه، 1370.
14. بیمه مركزی ایران، گزارش آماری عملكرد صنعت بیمه، 1381.
15. “تجارت خدمات در سازمان تجارت جهانی”، ترجمه مسعود كمالی اردكانی – میترا نصیری، چاپ اول، تهران: چاپ و نشر بازرگانی، 1383.
16- “ تحولات آرام صنعت بیمه چین” ، ترجمه مهناز سیحون – علیرضا معینی، فصلنامه آسیا، تابستان 1383.
17. پاكدامن، رضا، رفتار ویژه با كشورهای در حال توسعه در نظام حقوقی سازمان تجارت جهانی، مؤسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی.
18. حبیبی. فاتح، تصریح و تخمین مدل تقاضای توریسم ایران با استفاده از PooLing data پایان نامه كارشناسی ارشد رشته اقتصاد، دانشگاه تهران، 1381.
19. خرمی، محمد مظفر ( گزارشگر)، خصوصی سازی و آزاد سازی صنعت بیمه، فصلنامه آسیا، شماره 17، زمستان 79.
20. خسروی نژاد، علی اكبر، برآورد تابع تقاضای نان برای خانوارهای شهری ایران ( كاربردی از مدلهای با اطلاعات ادغام شده)، فصلنامه پژوهشها و سیاستهای اقتصادی .شماره 20،1380
21. دبیرخانه آنكتاد، چگونگی الحاق به سازمان تجارت جهانی، مترجمان ابوالقاسم بنیات و دیگران، چاپ اول، تهران: چاپ ونشر بازرگانی، 1381.
22. دفتر مطالعات و پژوهشهای بازرگانی، تحولات بیمه های بازرگانی در ایران از آغاز تا سال 1370، چاپ اول، تهران: بیمه مركزی ایران، 1372.
23. دقیقی اصل، علیرضا، یك مدل پیشنهادی برای آزاد سازی و خصوصی سازی صنعت بیمه، شماره 59، پائیز 1379.
24. دنیای اقتصاد، 7/3/84 و 9/3/84 ،‌ص 5.
25.رشیدی،ع، عضویت ایران در سازمان تجارت جهانی تحلیلی از نظرات موافق و مخالف، اتاق بازرگانی، شماره11.
26. رفعتی، محمد رضا و دیگران، جهانی شدن و اقتصاد ایران، بررسیهای بازرگانی، شماره6، خرداد و تیر 1383.
27. رفیعیان، ضیاء، علتهای اساسی عدم توسعه بیمه در ایران، فصلنامه آسیا، تابستان  1380.
28. رقابت و همكاری در بازار آینده، فصلنامه آسیا، شماره های 32 و 33، پائیز و زمستان 1383.
29. رضا زاده، بهرام ، تنگناهای رقابتی كشور در پیوستن به سازمان تجارت جهانی و استراتژیهای مؤثر، فصلنامه مطالعات مدیریت، شماره 30، بهار و تابستان 80.
30. رضویان، محمد تقی و بهاری جوان. معصومه و آذری محبی، رضا، تدوین سیاستهای بهینه تجارت خارجی ایران ( صادرات) برای پیوستن به سازمان تجارت جهانی، پژوهشنامه اقتصادی ، ص40-13
31. سر افراز، لیلا، بررسی موانع قانونی پیوستن ایران به سازمان تجارت جهانی با نگرشی بر سیاستهای بازرگانی موجود در زمینه ماشینها و دستگاههای برقی، اطلاعات سیاسی اقتصادی، شماره 178-177، خرداد و تیر 1381.
32. سوادیان، ه، بررسی تأثیر پیوستن ایران به سازمان تجارت جهانی بر صادرات صنایع نساجی،‌پایان نامه كارشناسی ارشد رشته اقتصاد، دانشگاه تهران، 1379
33. صادقیان، علی، چشم انداز دور جدید مذاكرات تجاری چند جانبه، مجله اقتصادی، دور دوم، سال اول، ص 40-37
34. صفدری، جواد، راهكارهای مشاركت بخش خصوصی در صنعت بیمه، فصلنامه صنعت بیمه، شماره 59، پائیز 1379.
35. ضمیری، معصوم، مؤسسات بیمه و بازار سرمایه، فصلنامه صنعت بیمه، شماره 39، پائیز 74
36. عبده تبریزی، حسین ، نقش صنعت بیمه در بازارهای سرمایه جهانی شده، بورس، آذر 80
37. عظیمی، حسین، بیمه، توسعه و زندگی اقتصادی در جامعه، فصلنامه صنعت بیمه، شماره 51، پائیز 1377.
38. قادر، كریمی راد، فرهنگ كاربردی صنعت بیمه، انگلیسی-فارسی / فارسی، انگلیسی، تبریز: گلباد، 1381
39. كدخدایی، حسین، نقش پس اندازی بیمه در اقتصاد خانوار، فصلنامه صنعت بیمه، شماره 51، پائیز 1377.
40. كریمی، آیت، كلیات بیمه، تهران: بیمه مركزی ایران، 1376
41. ــــــــــــ، تمهیدات لازم برای حضور موفق بخش خصوصی در بازار بیمه، فصلنامه آسیا، شماره 19، تابستان 1380.
42. ــــــــــــ، ضرورت ایجاد بازار رقابتی بدون تعرفه در صنعت بیمه كشورهای درحال توسعه، فصلنامه صنعت بیمه، تابستان83.
43. ــــــــــــ، تحلیلی بر خصوصی سازی صنعت بیمه، فصلنامه صنعت بیمه، سال 9، شماره 35، پائیز 1373.
44. كمالی اردكانی، مسعود، موافقتنامه عمومی تجارت خدمات ( جزوه آموزشی)، دفتر نمایندگی تام الاختیار تجاری جمهوری اسلامی ایران، تابستان 1383.
45. كمیجانی، اكبر، تحلیلی پیرامون تجارت و تجربه عملی پیوستن برخی از كشورها به سازمان تجارت جهانی و آثار اقتصادی الحاق ایران به آن، وزارت امور اقتصادی و دارایی، 1374
46. ــــــــــــ، نگاهی اجمالی به شكل گیری سازمان تجارت جهانی و تحلیلی از جنبه های حقوقی و اقتصادی ناشی از الحاق ایران به WTO، پژوهشها و سیاستهای اقتصادی، زمستان 1375.
47. محقق زاده، فاطمه، تحلیل تفصیلی آثارالحاق ایران به سازمان تجارت جهانی بر روی صنعت بیمه كشور، پایان نامه كارشناسی ارشد رشته برنامه ریزی و تحلیل سیستمهای اقتصادی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، 1382
48. محمود صالحی، جانعلی،حقوق بیمه، تهران: بیمه مركزی ایران، 1381
49. مدنی اصفهانی، محبوبه، وضعیت موافقتنامه عمومی تجارت خدمات و مشكلات پذیرش آن از سوی ایران، پژوهشنامه اقتصادی
50. مرزبان، حسین، ضرورت خصوصی سازی جهت كارانمودن بیمه در ایران، فصلنامه صنعت بیمه، پائیز 1379.
51. مدیریت آموزش و انتشارات، مجموعه قوانین و مقررارت بیمه‌های بازرگانی، چاپ ششم، تهران: بیمه مركزی ایران، 1382.
52. مركز تجارت بین‌الملل، آشنایی با قوانین سازمان تجارت جهانی (88 پرسش و پاسخ)، ترجمه گروه كارشناسان مذاكرات تجاری در نمایندگی تام الاختیار تجاری جمهوری اسلامی ایران، چاپ اول، تهران: چاپ و نشر بازرگانی 1381.
53. مركز تحقیقات بیمه ای، مقدمه ای بر تجربه آزاد سازی و خصوصی سازی بیمه در آسیا
( 10 كشور منتخب)، اسفند 1380.
54. “ مناسب ترین بازارها برای خدمات بیمه ای” ، ترجمه محمد علی فنایی، روش، سال9 ، فصلنامه مطالعات مدیریت، شماره30، بهار و تابستان 1380.
55. میراحسنی، منیر السادات، ارزیابی امكان استفاده از توانمندیهای صنعت بیمه ایران برای حمایت از بنگاههای تولیدی پس از ورود به سازمان تجارت جهانی، پایان نامه كارشناسی ارشد رشته برنامه ریزی و تحلیل سیستمهای اقتصادی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، 1382
56. نادران، الیاس ونصیری اقدم، علی، تأثیر خصوصی سازی و آزاد سازی صنعت بیمه بر كارایی صنعت بیمه و شركتهای فعال در آن، فصلنامه صنعت بیمه، شماره 59، پائیز 1379.
57. “ نگاهی به صنعت بیمه تركیه”، ترجمه مریم حاجی بابایی، فصلنامه آسیا، زمستان 1380.
58. نصیری‌، میترا، بررسی الزامات الحاق ایران به سازمان تجارت جهانی در بخش خدمات بیمه، مقاله ارائه شده در “همایش توسعه اقتصادی جمهوری اسلامی ایران و عضویت در سازمان تجارت جهانی” ، مهر 1382
59. ــــــــــــ، بررسی جدول تعهدات ویژه خدمات بیمه در برخی از كشورهای تازه ملحق شده به سازمان تجارت جهانی، نمایندگی تام الاختیاری تجاری جمهوری اسلامی ایران، اسفند 1380
60. نقش شركتهای بیمه‌خارجی در صنعت بیمه در حال ظهور چین”، ترجمه انصاری، تازه های جهان بیمه، شماره 80، بهمن 1383
61. نوازنی، بهرام، ایران و پیامدهای جهانی شدن یا جهانی سازی، اطلاعات سیاسی اقتصادی، شماره 189-188.
62. نوفرستی، محمد، آمار در اقتصاد و بازرگانی ، جلد دوم، چاپ هشتم، تهران: رسا، 1380.
63. هژیركیانی، كامبیز، اقتصاد سنجی و كاربرد آن، چاپ دوم، تهران: ققنوس، 1377
64. همتی، عبدالناصر، جایگاه بیمه در اقتصاد ایران، فصلنامه صنعت بیمه، شماره 49، بهار 1377.
 
 
منابع انگلیسی

1. Baltagi,BadiH, Econometric Analysis of panel Data. 1995.
2. CHen JI And STEVE THOMAS,WTO and china’s financial Services Sector,2002
3. WWW.SWISSRE. COM
4. WWW.WTO. Org