بررسی فراوانی انواع بیماری های هایپرتانسیو در زنان باردار

واژگان كلیدی: هایپرتانسیون – پره اكلامپسی – اكلامپسی – پاریته – نولی‌پار
مقدمه: اختلالات هایپرتانسیو بارداری یك عارضه شایع حاملگی هستند و در مجموع حدود 10-5 درصد تمامی حاملگیها را عارضه دار می كنند. میزان بروز این اختلالات عمیقاً تحت تأثیر یك سری عوامل مانند: سن، پاریته، نژاد، سابقه بیماری زمینه‌ای و … قرار دارد و فراوانی این اختلالات در مناطق و نژادهای مختلف تا حدودی متفاوت گزارش شده است. این اختلالات یك علت مهم موربیدیته و مورتالیته مادر و جنین محسوب می‌شوند و همراه با خونریزی و عفونت تریاد مرگ آوری را تشكیل می‌دهند، این اختلالات به چند نوع تقسیم می شوند كه شامل: هایپرتانسیون حاملگی، پره اكلامپسی، اكلامپسی، پره اكلامپسی افزوده شده بر هایپرتانسیون مزمن و هایپرتانسیون مزمن می شود و پروگنوز و پیامدهای مادری و جنینی در انواع این اختلالات متفاوت است و به روش درمانی متفاوت می انجامد.
متدولوژی: این مطالعه یك مطالعه مشاهده ای – مقطعی است و به صورت استخراج داده های موجود انجام شده و روش نمونه گیری به صورت سرشماری است و مجموعاً 55 بیمار مبتلا به اختلالات هایپرتانسیو بارداری كه با توجه به معیارهای كالج زنان و مامایی آمریكا و گروه كاری آموزش فشار خون بالا دارای شرایط لازم بودند و در سال 1382 در بیمارستان حضرت رسول اكرم (ص) بستری شده بودند مورد بررسی قرار گرفتند.
یافته‌ها و نتایج: فراوانی اختلالات هایپرتانسیو در زنان بارداری 5/8 درصد است. فراوانی انواع اختلالات هایپرتانسیو بارداری به این صورت است: اكلامپسی 5/5 درصد، پره اكلامپسی شدید 8/21 درصد و پره اكلامپسی خفیف 9/30 درصد و هایپرتانسیون مزمن 3/7 درصد و هایپرتانسیون حاملگی 2/18 درصد و پره‌اكلامپسی افزوده ده بر هایپرتانسیون مزمن 4/16 درصد. فراوانی اختلالات هایپرتانسیو بارداری كه در این مطالعه برآورد شد در محدوده آمار جهانی قرار دارد. فراوانی این اختلالات در دو انتهای طیف سنی باروری كمتر  بوده است و این مسأله با دانسیته های قبلی هماهنگی ندارد، اكثر موارد این اختلالات بعد  از سن حاملگی 37 هفتگی آشكار شده اند و بیشتر از نصف بیماران یعنی 2/58 درصد نولی پار بودند و بیماریهایی كه از عوامل خطر پره اكلامپسی هستند مثل دیابت و بیماری های عروقی و یا بیماری های كلاژن واسكولر در بیماران وجود نداشته است، 5/5 درصد بیماران سابقه هایپرتانسیون مزمن داشتند و 11 درصد بیماران مبتلا به عفونت ادراری بودند كه نسبت به حاملگی طبیعی بیشتر بوده است. پره اكلامپسی سبب شده كه میزان زایمان سزارین افزایش قابل توجهی داشته باشد و حدوداً 2 برابر زایمان طبیعی صورت گیرد. حدود 60 درصد بیماران حین مراقبت های بارداری تشخیص داده شده بودند و تنها 5/25 درصد بیماران با علائم پره اكلامپسی مراجعه كردند. سابقه اختلالات هایپرتانسیو بارداری در بیشتر از نصف بیماران وجود داشته است.
 
مقدمه پژوهش و بیان مسئله:
امروزه شاهد تغییر بیماریهای كشنده از گروه واگیر و عفونی  به گروه غیرواگیر می باشیم كه شایعترین آنها بیماریهای قلبی – عروقی می باشند و از مهمترین این بیماریها هایپرتانسیون می باشد. هایپرتانسیون یك مشكل جدی سلامت است و از هر 6 نفر، 1 نفر را مبتلا می كند و در تمام نژادها و گروههای سنی و در هر دو جنس دیده می شود. اختلالات هایپرتانسیو ممكن است در دوران بارداری نیز پیش بیایند ولی هنوز اتیولوژی شناخته شده‌ای در این مورد وجود ندارد. در مجموع این اختلالات 10-5 درصد تمام حاملگیها و 20 درصد كسانی را كه حاملگی اولشان است را دچار عارضه ساخته است و 40 درصد از زنان با بیماری زمینه ای را متأثر می كند. این اختلالات طیف بالینی گسترده ای دارند و از آنجا كه پروگنوز و پیامدهای مادری و جنینی بسته به شدت اختلال متفاوت است و اقدامات درمانی متفاوتی را می طلبد تقسیم بندی در این زمینه ارائه شده است و 5 نوع بیماری هایپرتانسیو وجود دارد كه شامل هایپرتانسیون حاملگی، پره اكلامپسی (كه خود می تواند به دو نوع خفیف و شدید تقسیم شود)، اكلامپسی، پره اكلامپسی افزوده شده به هایپرتانسیون مزمن و هایپرتانسیون مزمن می شود.
میزان بروز انواع این اختلالات تحت تأثیر یك سری عوامل خطر قرار دارد كه سبب ایجاد تنوع در گزارش میزان بروز این اختلالات شده است، میزان بروز عمیقاً تحت تأثیر پاریته قرار دارد و هایپرتانسیون حاملگی با شیوع بیشتر در زنان نولی پار دیده می شود و زنان مسن تر با افزایش سن میزان بروز بالاتری از هایپرتانسیون مزمن را نشان می دهند، بنابراین زنان واقع در دو انتهای طیف سنی تولیدمثل استعداد بیشتری برای ابتلاء دارند. عواملی مثل سابقه هایپرتانسیون مزمن و یكسری بیماری های زمینه ای از جمله دیابت نیز در وقوع پره اكلامپسی مؤثرند. در تفكیك بیماریهای هایپرتانسیو حاملگی توجه به سن بارداری و زمان پیدایش اختلالات هایپرتانسیو كمك كننده است. در دهه اخیر میزان پره اكلامپسی حدوداً 40 درصد افزایش داشته است و افزایش سن زنان باردار و افزایش هایپرتانسیون مزمن در سنین بالاتر را از علل آن ذكر كرده اند. اختلالات فشار خون در دوران بارداری یك علت مهم موربیدیته و مورتالیته مادر و جنین محسوب می شود و عواقب جنینی آن شامل محدودیت رشد داخل رحمی، مرگ جنین داخل رحم و زایمان زودتر از موعد می شود و عواقب مادری از پرفشاری شدید خون، تشنج های بزرگ و صدمه به ارگان های انتهایی ناشی می شود. این اختلالات همچنین به عنوان سومین علت مرگ مادری در اكثر كشورهای جهان شناخته شده اند.
در مواجهه با اكلامپسی و پره اكلامپسی هدف اصلی خاتمه دادن به حاملگی با حداقل تروما به مادر و جنین و به دنیا آوردن نوزاد قابل حیات و برگرداندن سلامت كامل به مادر است. لازم به ذكر است كه هزینه های مراقبت از مادران هایپرتانسیو در مقایسه با هزینه واحد مراقبت های ویژه نوزادان برای یك نوزاد پره ترم بسیار ناچیز است. در مطالعاتی كه در بررسی فراوانی اختلالات هایپرتانسیو در بارداری صورت گرفته نتایج آماری نسبتاً متفاوتی گزارش شده است كه احتمالاً تحت تأثیر اختلافات جغرافیایی و فرهنگی و اشكالات تكنیكی در اندازه‌گیری فشار خون بوده است، در ضمن با وجود چند دهه تحقیق گسترده هنوز چگونگی آغاز یا تشدید هایپرتانسیون در اثر حاملگی حل نشده باقی مانده است و اختلالات هایپرتانسیو هنوز مهمترین مشكل حل نشده در رشته طب مامایی است. با توجه به مسائلی كه ذكر شد لزوم مطالعه ای دقیق جهت تعیین فراوانی انواع بیماری‌های هایپرتانسیو در زنان باردار مشخص می شود، از طرف دیگر جهت پیش بینی و مشاهده سیر بیماری در طول زمان لازم است مطالعات مقطعی در فواصل زمانی انجام گیرند.

فهرست
چكیده فارسی    1
فصل اول: كلیات    4
- مقدمه پژوهش و بیان مسئله    5
- اهداف پژوهش    7
               - هدف كلی    7
               - اهداف جزئی    7
- سوالات پژوهش    7
- واژگان كلیدی    8
- تعریف واژگان    8
- اختلال فشار خون در دوران بارداری    9
- دسته بندی و تشخیص    9
- هایپرتانسیون    10
- هایپرتانسیون حاملگی    11
- پره اكلامپسی    12
- اكلامپسی    15
- پرفشاری خون مزمن    17
- پره اكلامپسی افزوده شده بر هایپرتانسیون مزمن    19
- عوامل خطر    20
- پاتوفیزیولوژی    24
               - افزایش پاسخ های انقباضی    25
               - پروستاگلندین ها    25
               - اكسید نیتریك    26
               - اندوتلین    26
               - فاكتور رشد اندوتلیوم عروقی    27
               - ژنتیك    27
               - عوامل ایمونولوژیك    28
               - عوامل التهابی    28
               - دیس لیپیدمی و استرس اكسیداتیو    29
               - فعال شدن سلول های اندوتلیال    30
- پاتولوژی    32
               - تغییرات قلبی عروقی    33
               - تغییرات هماتولوژیك    35
                              - حجم پلاسما    35
                              - انعقاد    36
                              - ترومبوسیتونی    36
                              - همولیز    37
               - تغییرات اندوكرین و متابولیك    37
               - تغییرات آب و الكترولیت    38
               - كلیه    39
               - كبد    40
               سندروم HELLP    41
               - مغز
42
               - نقش جفت در پره اكلامپسی (اختلالات
                سیتوتروفوبلاستیك)    45
               - خونرسانی رحمی – جفتی    46
- مرگ    47
- پیش بینی    48
               - فشار خون    48
               - ادم    48
               - پروتئینوری    48
               - سوابق    49
               - انفوزیون آنژیوتانسین II    49
               - تست ROLL_OVER    50
               - اسید اوریك    50
               - متابولیسم كلسیم    50
               - پلاكتها    51
               - شاخصهای استرس اكسیداتیو    51
               - عوامل ایمونولوژیك    51
               - پپتیدهای جفتی   
               - فیبرونكتین   
               - دفع ادراری كالیكرئین   
               - سرعت سنجی داپلر در شرائین رحمی   
- پیشگیری   
               - تعدیل رژیم غذایی
54
               - آسپرین   
               - آنتی اكسیدانها   
- درمان   
               - تدابیر درمانی   
               - روند درمانی   
               - خاتمه دادن به حاملگی   
               - هایپرتانسیون پابرجا بلافاصله بعد از زایمان    
               - مایع درمانی   
               - درمان دارویی   
               - اقدامات لازم در پره اكلامپسی شدید   
               - درمان در اكلامپسی   
               - پیشگیری از تشنجات   
               - آثار سمی سولفات منیزیم   
- پیش آگهی   
فصل دوم:   
مروری بر مطالعات انجام شده قبلی   
فصل سوم: روش اجرای پژوهش   
- نوع مطالعه   
- جمعیت مورد مطالعه   
- روش نمونه گیری و حجم نمونه   
- معیارهای انتخاب نمونه   
- روش انجام كار
81
- روش تجزیه و تحلیل داده ها   
- جدول متغیرها   
فصل چهارم:   
- یافته های پژوهش   
- جداول و نمودارها   
فصل پنجم:    
- بحث و نتیجه گیری   
- محدودیت ها و پیشنهادها   
فصل ششم: منابع و ضمائم   
- فرم اطلاعاتی   
- فهرست منابع   
- چكیده انگلیسی