مقاله نکات مرتبط با محتواهای آموزش ارزش‌های دینی و اخلاقی

توضیحات

 مقاله نکات مرتبط با محتواهای آموزش ارزش‌های دینی و اخلاقی دارای 40 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله نکات مرتبط با محتواهای آموزش ارزش‌های دینی و اخلاقی  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله نکات مرتبط با محتواهای آموزش ارزش‌های دینی و اخلاقی

چکیده  
مقدمه  
پیشینه تحقیق  
نکات اساسی در انتخاب محتواهای آموزش ارزش‌ها  
1 معیارهای انتخاب محتوا  
1ـ1 اهمیت  
1ـ2ـ اعتبار  
1ـ3 سودمندی  
1ـ4 انطباق با زمان آموزش و موقعیت‌های زمانی و مکانی  
1ـ5 انعطاف پذیری  
1ـ6 ارتباط محتوا با هدف  
1ـ7 جذاب بودن محتوا  
1ـ8 تناسب با پیشینه تجربی فراگیر  
1ـ9 پایه یادگیری مستمر و آموزش‌های بعدی  
1ـ10 فرصت دادن به انواع فعالیت‌های یادگیری:  
1ـ11 تناسب محتوا با مراحل رشد و توان فراگیران  
1ـ12 کمک به رشد همه‌جانبه فرد  
1ـ13 انتخاب محتوا بر اساس روش آموزش  
1ـ14 علاقه آموزش گیرنده  
2 نحوه سازمان‌دهی محتوا  
2ـ1 توالی(تقدم و تأخر)  
2ـ2 مداومت یا استمرار  
2ـ3 وحدت و یک‌پارچگی  
ـ محتواهای مناسب در آموزش ارزش‌ها  
1 قرآن  
2 نهج البلاغه  
3 ادعیه و احادیث و روایات  
4 طبیعت  
5 تاریخ  
6 متون ادبی  
7ـ1شعر  
7ـ2 داستان  
7ـ3 ضرب المثل‌های اصیل  
7 تجربه  
8 خود (انسان):  
9 جامعه  
10 اسوه‌های جامعه و تاریخ  
11 رسانه‌های صوتی و تصویری  
نتیجه‌گیری  
پی‌نوشت‌ها:  
منابع  

بخشی از منابع و مراجع پروژه مقاله نکات مرتبط با محتواهای آموزش ارزش‌های دینی و اخلاقی

نهج البلاغه، ترجمه محمد دشتی، قم، جمال، 1387

آقازاده، محرم و احدیان، محمد، راهنمای عملی برنامه ریزی درسی، تهران، نورپردازان(پیوند)، 1377

ابراهیمی، علی، برنامه ریزی درسی (راهبردهای نوین)، تهران، فکر نو، 1377

ابریشمی، احمد، مثل شناسی و مثل نگاری، تهران، زیور، 1377

احمدی، احمد، روانشناسی نوجوانان و جوانان شامل ویژگیهای رفتاری، تحصیلی، شغلی، بزهکاری واعتیاد، اصفهان، مشعل، 1382

اعتصامی، پروین، دیوان پروین اعتصامی، قم، آل‌طه، 1389

تقی‌پور ظهیر، علی، مقدمه‌ای برنامه ریزی آموزشی و درسی، تهران، آگه، 1383

حکیم‌زاده، رضوان؛ کیامنش، علیرضا و عطاران، محمد، «تحلیل محتوای کتاب‌های درسی دوره راهنمایی با توجه به مسایل و مباحث روز جهانی در حوزه برنامه‌های درسی»، مطالعات برنامه درسی، ش5، 1386، 54-27

جوادی یگانه، عبدالهیان، حمید، دین در رسانه، تهران، طرح آینده، 1386

رهبر، محمدتقی ، رحیمیان، محمد حسن، اخلاق وتربیت اسلامی، تهران، سمت، 1377

سیدی، محبوبه، «تحلیل محتوای کتاب علوم تجربی جهارم ابتدایی بر اساس تکنیک ویلیام رومی و مقایسه محتوایی کتاب بر اساس هدف‌های رفتاری حیطه شناختی بلوم»، دو فصلنامه، سال اول، ش 1، پیاپی 3، 1389

شعبانی، حسن، مهارتهای آموزشی و پرورشی(روشها و فنون تدریس)، تهران، سمت، 1384

صانعی، پرویز، جامعه شناسی ارزش‌ها، تهران، گنج دانش، 1372

عزیزی، غلامرضا، مقدمات برنامه ریزی آموزشی و درسی، تهران، دبیزش، 1387

فرهادیان، رضا، مبانی تعلیم و تربیت در قرآن و احادیث، قم، دفترتبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، 1387

فیروز، شیرزمان، فلسفه اخلاقی ناصر خسرو و ریشه‌های آن، اسلام آباد، مرکز تحقیقات فارسی ایران و پاکستان، 1371

مرادی، ژیلا، درونی شدن ارزش‌ها، تهران، مدحت، 1387

ملکی، حسن، برنامه ریزی درسی (راهنمای عمل)، چ ششم، تهران، مدرسه، 1383

موسی‌پور، نعمت‌الله، مبانی برنامه ریزی آموزش متوسطه، مشهد، آستان قدس رضوی، 1381

موسوی کاشمری، مهدی، روش‌های تربیت، قم، دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، 1379

میرزابیگی، علی، برنامه ریزی درسی و طرح درسی و طرح درس در آموزش رسمی و تربیت نیروی انسانی، تهران، سیطرون، 1380

نراقی، احمد، معراج السعاده، چ سوم. قم، علویون، 1389

– Baily, Richard, Teaching values and citizenship across

the curriculum, London, Routledge falmer.,

-Gaur, RR. Sangal, R. Bag aria, GP, Introduction To Value

Education, New Delhi, Excel books,

چکیده

فرایند تعلیم و تربیت، به ویژه آموزش ارزش‌ها، همواره به‌عنوان یکی از زیرساخت‌های مهم سازندگی و اصلاح انسان و اجتماع، مورد توجه بشر بوده است. این فرایند، خود از ارکانی تشکیل شده است که محتواهای آموزشی مناسب، یکی از آن ارکان می‌باشد. این پژوهش بر آن است تا به ارائه اصول مناسب در سازمان‌دهی و تنظیم محتواهای آموزش ارزش‌های دینی و اخلاقی بپردازد. پژوهش حاضر، نظری و از نوع توصیفی ـ تحلیلی است و نتایج، بیانگر ارائه معیارهای درست انتخاب محتواهای آموزش ارزش‌ها، نحوه سازماندهی آنها، به‌ویژه منابع مناسب، جهت آموزش ارزش‌های دینی و اخلاقی است

کلیدواژه‌ها: محتواهای آموزش ارزش‌ها، ارزش‌های دینی، ارزش‌های اخلاقی.

مقدمه

تهیه محتوا، یکی از مراحل اساسی فرایند یاددهی ـ یادگیری است که از اهمیت ویژه‌ای برخورداراست. استفاده از هر محتوایی که به سادگی و بدون هیچ تدبیر و اندیشه‌ای در اختیار مربی قرار می‌گیرد، کاری بس نابجاست. یک محتوای مناسب باید بر اساس اصول خاصی تهیه و تنظیم شود تا بتوان از کاربرد آن موفقیت آموزش را انتظار داشت

با اطمینان می‌توان گفت که حتی بهترین و کارآمدترین روش‌های تدریس هم بدون استفاده از محتواهای مناسب و مفیدی که بر اساس نکات خاصی طراحی شده باشند، در عمل پاسخ‌گوی فرایند آموزش نخواهند بود و در نهایت، بازدهی چندان مؤثری را هم به‌همراه نخواهند داشت. با توجه به اینکه هر آموزشی محتوای خاص خود را می‌طلبد، در آموزش ارزش‌ها، از جمله ارزش‌های دینی و اخلاقی نیز نیازمند محتواهایی هستیم که دربردارنده این مضامین‌اند

«یکی از اصول مهمی که باید در طراحی آموزشی مورد توجه قرار گیرد، تهیه و تنظیم محتواهای آموزشی است؛ زیرا هنگام طراحی آموزشی باید درباره مطالب مشخصی که در برنامه گنجانده خواهد شد، تصمیم گرفته شود.»

در بیشتر موارد، عدم کارآیی و غیر مؤثر بودن برنامه درسی، به دلیل نامناسب بودن محتوای آن نیست؛ بلکه به دلیل چگونگی تنظیم وسازمان دادن آن است که یادگیری را مشکل می‌کند یا نتیجه کمتری از انتظار را به بار می‌آورد. به‌طور کلی، محتوای درهم‌وبرهم وتجارب یادگیری پیش‌بینی‌شده بی‌ارتباط و جدا از هم، برای رسیدن به هدف‌های تربیتی کارساز نیستند.»

محتوای دروس و کیفیت آموزش، به لذت بردن از تحصیل کمک می‌کند. اگر محتوای دروس، جالب و قابل فهم باشد، نوجوان را به سوی خود می‌کشد و چنانچه کیفیت آموزش مطلوب نباشد، نوجوان را از درس و مدرسه سرخورده و وازده می‌کند و در نتیجه، او علاقه‌ای به تحصیل نشان نمی‌دهد. یکی از اصول مهم در فرایند آموزش، تهیه و تنظیم محتوای آموزشی است. در مبحث آموزش ارزش‌ها، محتواها باید به‌گونه‌ای انتخاب شوند که به‌صورت منابع غنی از ارزش‌ها، توان آموزشی مربی را بالا ببرند و عامل مؤثری در موفقیت برنامه آموزشی باشند.»

هر معلم باید در هنگام انتخاب محتوا یا تدریس، محتوای آموزشی را بر اساس معیارهای زیر ارزیابی کند

آیا محتوا رفتارهایی را که انتظار داریم، در شاگردان می‌پروراند؟

آیا محتوا بر اساس توانایی‌های ذهنی و علمی شاگردان تهیه شده است؟

آیا محتوا توالی مناسبی دارد؟

آیا محتوا با اصول و مفاهیم علمی آن درس مغایرتی ندارد؟

آیا محتوا با مدت زمان تخصیص‌یافته برای یادگیری انطباق دارد؟

اگر پاسخ همه این پرسش‌ها منفی باشد، معلم نمی‌تواند از آن محتوا در فعالیت‌های آموزشی استفاده کند؛ ولی اگر پاسخ تعدادی از پرسش‌ها منفی است، باید در محتوای آن بخش تغییرات لازم را انجام داد.»

پژوهش حاضر، نظری و از نوع توصیفی ـ تحلیلی است و با هدف ارائه اصول مناسب جهت سازمان‌دهی و تنظیم محتواهای آموزش ارزش‌های دینی و اخلاقی انجام پذیرفته است

پیشینه تحقیق

پژوهشی با عنوان «تحلیل محتوای کتاب علوم تجربی چهارم ابتدایی بر اساس تکنیک ویلیام رومی، و مقایسه محتوایی کتاب بر اساس هدف‌های رفتاری حیطه شناختی بلوم» انجام شده است که جامعه آماری آن شامل تمام محتوای کتاب علوم تجربی پایه چهارم ابتدایی در سال 87 -86 می‌باشد. در این پژوهش، حجم نمونه برابر با جامعه مورد مطالعه انتخاب شده است. گردآوری اطلاعات بر اساس پرسش‌نامه هدف‌های رفتاری در سطوح حیطه شناختی بلوم (که شامل: دانش، درک و فهم، کاربرد، تجزیه و تحلیل، و ترکیب و ارزشیابی است) انجام شد، و تکنیـک ویلیام رومی در دو محور، متن و تصویر، جهت تحلیل محتـوای کتاب، که روایی و پایایی آن نیز محاسبه گردید و نتایج آن عبارت‌اند از: 1 تمام سطوح رفتاری حیطه شناختی بلوم، در محتوای کتاب علوم گنجانده شده است؛ اما از نظر میزان پوشش بر روی سطـوح مختلف، از توازن مناسبی بـرخوردار نیست. مقایسه میانگیـن نمرات، مؤید آن است که بالاترین درصد، مربوط به سطح «درک و فهم»، و پایین‌ترین درصد، مربوط به سطح «تجزیه و تحلیل» می‌باشد و بین مؤلفه‌های سطوح حیطه شناختی تفاوت معناداری وجود دارد؛ 2 کتاب علوم تجربی پایه چهارم ابتدایی، از لحاظ متن، به روش نیمه‌فعال و در حد متوسط، و از لحاظ تصویر، به روش غیرفعال طراحی شده است

در پژوهشی با عنوان «تحلیل محتوای کتاب‌های درسی دوره راهنمایی با توجه به مسائل و مباحث روز جهانی در حوزه برنامه‌های درسی» محتوای کتاب‌های درسی دوره راهنمایی تحلیل شده است. موارد مورد نظر در این تحلیل محتوا، مفاهیم و مضامین مطرح در رویکردهای جدید برنامه‌های درسی را شامل می‌شود که با توجه به اقتضائات عصر جدید، از جمله جهانی‌شدن، گسترش روزافزون مرزهای دانش، و ارتباط و به‌هم‌پیوستگی هرچه بیش‌تر مردم جهان، مطرح شده است. این موارد شامل آموزش توسعه، آموزش محیطی، آموزش حقوق بشر، آموزش صلح، آموزش برابری، آموزش سلامت، و آموزش رسانه‌ها و فناوری اطلاعات است. این مفاهیم را در برنامه‌های تربیتی، سازمان‌های بین‌المللی، مانند یونسکو و یونیسف نیز دنبال می‌کنند. یکی از برنامه‌ها با عنوان «آموزش جهانی یا آموزش همه جانبه»، در تعدادی از کشورهای جهان، از جمله جمهوری اسلامی ایران، به‌صورت آزمایشی اجرا شده است. نتایج حاصل از تحلیل محتوا نشان می‌دهد، به آموزش محیطی و آموزش چندفرهنگی بیش از حد انتظار، و به آموزش هروندی و توسعه در حد انتظار توجه شده است. در درون هر مفهوم نیز به مؤلفه‌های متعدد، به‌صورت متوازن توجه نشده است؛ به برخی مؤلفه‌ها بیشتر و به برخی کمتر از حد انتظار توجه شده است

نکات اساسی در انتخاب محتواهای آموزش ارزش‌ها

محتوا‌های آموزش ارزش‌ها نیز مانند سایر محتوا‌های آموزشی باید بر اساس اصول خاصی تهیه و سازمان‌دهی شوند که عبارت‌اند از

1. معیارهای انتخاب محتوا

1ـ1 اهمیت

«محتوای انتخاب‌شده باید از درجه بالای اهمیت برخوردار باشد. آنچه که انتظار داریم مخاطبان یاد بگیرند و انجام دهند، باید در محتوا لحاظ گردد. مفاهیم اساسی به‌منظور تحقق اهداف برنامه آموزشی باید در محتوا مطرح شوند. قسمت اعظم محتوا باید شامل پیام‌هایی باشد که تأکید زیادی بر آن داریم. در واقع، محتوا باید باعث رشد توانایی‌ها، مهـارت‌ها و گرایش‌های فـراگیران شود. محتوا نباید صرفاً بر اساس حیـطه شناختی انتخاب شود، بلکه به حیطه عاطـفی نیـز باید توجه زیادی صورت گیرد

«با اینکه برنامه‌ریزان درسی اهمیت در انتخاب محتوا را مهم و اساسی می‌دانند، ولی توافقی بین آنان وجود ندارد که معیار اهمیت محتوا چیست

ـ کسانی که از طرح‌های «موضوع ـ مدار» طرف‌داری می‌کنند، اعتقاد دارند که اندازه دانشی که به فراگیران انتقال می‌یابد، معیار اهمیت در محتواست

ـ آنانی که از طرح‌های « فراگیر ـ مدار» حمایت می‌کنند، می‌گویند سهمی که محتوا در ایجاد تجربیات معنادار برای فراگیر دار دارد، معیار اهمیت است

ـ افرادی که از طرح‌های «مسئله ـ مدار» طرف‌داری می‌نمایند، طرح مشکلات اجتماعی، سیاسی و اقتصادی ویژه را دلیل اهمیت محسوب می‌کنند

در تعیین محتوا جهت آموزش ارزش‌ها، هر سه طرح یادشده به شکل مختلط می‌توانند به‌نوعی مثمر ثمر واقع شوند و در طرح مفاهیم ارزشی به شکل محتواهای آموزشی مورد استفاده قرار گیرند. بنابراین می‌توان گفت که طرح‌های «موضوع ـ مدار» که به افزایش و انتقال دانش در زمینه ارزش‌ها به فراگیران می‌انجامند، می‌توانند به‌عنوان معیار اهمیت محتوا مورد توجه قرار گیرند. طرح‌های «فراگیر- مدار» از این جهت که کسب تجربیات معنادار در زمینه مفاهیم اساسی ارزشی، از جمله عوامل مؤثر در جهت آموزش و تحکیم مباحث ارزشی‌اند به‌عنوان معیار اهمیت محتوا کانون توجه قرار می‌گیرند

طرح‌های «مسئله ـ مدار» نیز از این جهت که در جامعه ما افراد در معاشرت و برخورد با یکدیگر با مسائل ارزشی به‌عنوان پرکارآمدترین مسائل سروکار دارند می‌توانند، مورد استفاده قرار گیرند. از این‌رو، طرح مسائل و مشکلاتی در زمینه مباحث ارزش‌ها، به‌ویژه ارزش‌های اخلاقی و دینی می‌تواند به‌عنوان معیار اهمیت محتواهای درسی مطرح شود

تعیین معیار اهمیت محتوا با توجه به موقعیت فراگیران و میزان اطلاع و آگاهی آنها، به صلاح‌دید مربی آموزش ارزش‌ها بستگی دارد

1ـ2ـ اعتبار

«یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های یک محتوای آموزشی مناسب، معتبر بودن آن بر اساس منابع می‌باشد. بـاید مفاهیـم و اصولی که از نـظر علمی صحیح و معتبـر هستند، انتخـاب شده و به‌طور مرتـب، اعتبار محتوا بررسی و بازبینی گردد.»

در زمینه آموزش ارزش‌ها نیز می‌توان گفت: یکی از ویژگی‌های مربی، تسلط و آگاهی از مسائلی است که وی قصد تدریس آنها را دارد، بنابراین، مربی ماهر باید تلاش کند تا با توجه به تسلط و آگاهی خویش از حوزه مباحث ارزشی، به طرح محتواهایی بپردازد که از اعتبار لازم برخوردار باشند. محتواهای ارائه‌شده در آموزش ارزش‌ها باید از پشتوانه محکمی از نظر اعتبار و سندیت برخوردار باشند؛ بنابراین، ازطرح محتواهایی که از درجه اعتبار لازم ساقط‌اند و جنبه سلیقه‌ای دارند، باید جداً پرهیز شود

1ـ3 سودمندی

«سودمندی، به کاربرد مفید محتوا مربوط می‌شود؛ به این معنا که برنامه آموزشی تا چه حد بتواند دانشی را که در زندگی روزانه و آینده فراگیران کاربرد دارد، به او بیاموزد.»

سودمندی، از نظر صاحب‌نظران مختلف، می‌تواند متفاوت باشد. «سودمندی در نظر معتقدان در طرح برنامه درسی «موضوع ـ مدار»، این است که تا چه حدی برنامه درسی بتواند دانشی را که در شغل آینده و فعالیت‌های دیگر بزرگ‌سالی کاربرد دارد، به فراگیران بیاموزد. از نظر طرف‌داران طرح «فراگیر ـ مدار»، محتوایی که بتواند فرد را در به دست آوردن یک درک صحیح از «هویت خود» و کسب معنا در زندگی کمک کند، سودمندی بیشتری دارد. آنانی که از طرح «مسئله ـ مدار» حمایت می‌کنند، می‌گویند: محتوایی سودمند است که در غلبه با مشکلات اجتماعی و سیاسی، کاربرد مستقیم داشته باشد.»

سودمند نبودن محتوا حاصلی جز هدر دادن وقت و هزینه را در پی نخواهد داشت

1ـ4 انطباق با زمان آموزش و موقعیت‌های زمانی و مکانی

برای دریافت اینجا کلیک کنید