مقاله ‌‌بررسی کامل مالیات

توضیحات

  مقاله ‌‌بررسی کامل مالیات دارای 175 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله ‌‌بررسی کامل مالیات  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله ‌‌بررسی کامل مالیات،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن مقاله ‌‌بررسی کامل مالیات :

بررسی کامل مالیات

بخش اول :
فصل اول :
تعریف مالیات و انواع آن :
مالیات مبلغی است كه افراد و مؤسسات برای تأمین بخشی از هزینه ها و تحقق برخی از اهداف دولت می پردازند و معمولاً متناسب با میزان درآمد، هزینه و یا ثروت آنها است.
دولتها عموماً مالیات را برای رسیدن به اهداف مختلفی وضع می کنند که از این اهداف می توان به موارد زیر اشاره کرد :
1 ) تحقق بخشی از درآمدهای دولت

2 ) تعدیل توزیع درآمد و ثروت جامعه
3 ) کنترل و هدایت مخارج و هزینه ها در اقتصاد
4 ) کنترل حجم واردات و صادرات
براساس قوانین مالیاتی کشور انواع مالیاتها به شرح زیر می باشد :
1 ) مالیاتهای مستقیم :
که دولت به طور مستقیم بر دارایی و درآمد افراد و مؤسسات وضع می کند و شامل مالیات بر دارایی و مالیات بر درآمد می باشد.
الف ) مالیات بر دارایی، مانند : 1 ) مالیات بر ارث 2 ) حق تمبر
ب ) مالیات بر در آمد، مانند : 1 ) مالیات بر درآمد املاک 2 ) مالیات بر درآمد حقوق
3 ) مالیات بر درآمد مشاغل 4 ) مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی 5 ) مالیات بر درآمد اتفاقی
2 ) مالیاتهای غیرمستقیم :
که بر قیمت کالاها و خدمات اضافه شده و به مصرف کننده تحمیل می گردد و شامل مالیات بر واردات و مالیات بر مصرف و فروش می باشد :
الف ) مالیات بر واردات، مانند : 1 ) حقوق گمرکی 2 ) سود بازرگانی 3 ) مالیات واردات اتومبیل
ب ) مالیات برمصرف و فروش، مانند : 1 ) مالیات نوشابه های غیرالکلی 2 ) مالیات بر فروش سیگار 3 ) مالیات اتومبیل 4 ) مالیات بر فرآورده های نفتی 5 ) مالیات تولید الکل طبی و صنعتی 6 ) مالیات نقل و انتقال اتومبیل 7 ) مالیات حق اشتراک تلفنهای خودکار خدمات مخابرات بین المللی 8 ) مالیات نوار ضبط صوت و تصویر 9 ) مالیات فروش خاویار.

فصل دوم :
اشخاص مشمول مالیات :
مواد 1 و 2 قانون مالیاتهای مستقیم – اصلاحی 27/11/1380 :
ماده 1 ) اشخاص زیر مشمول پرداخت مالیات می باشند :
1 ) کلیه مالکین اعم از اشخاص حقیقی یا حقوقی نسبت به اموال یا املاک خود واقع در ایران.
2 ) هر شخص حقیقی ایرانی مقیم ایران نسبت به کلی درآمدهایی که در ایران یا خارج از ایران تحصیل می نماید.
3 ) هر شخص حقیقی ایرانی مقیم خارج از ایران نسبت به کلی درآمدهایی که

در ایران تحصیل می کند.
4 ) هر شخص حقوقی ایرانی نسبت به کلی درآمدهایی که در ایران یا خارج از ایران تحصیل می نماید.
5 ) هر شخص غیرایرانی (اعم از حقیقی یا حقوقی) نسبت به درآمدهایی که در ایران تحصیل می نماید و همچنین نسبت به درآمدهایی که بابت واگذاری امتیازات یا سایر حقوق خود و یا دادن تعلیمات و کمکهای فنی و یا واگذاری فیلمهای سینمایی (که به عنوان بها یا حق نمایش یا هر عنوان دیگر عاید آنها می گردد) از ایران تحصیل می کند.

ماده 2 ) اشخاص زیر مشمول پرداخت مالیاتهای موضوع این قانون نیستند:
1 ) وازرتخانه ها و مؤسسات دولتی
2 ) دستگاههایی که بودج آنها به وسیل دولت تأمین می شود.
3 ) شهرداریها
تبصره 1 ) شرکتهایی که تمام یا قسمتی از سرمایه آنها متعلق به اشخاص و مؤسسه های مذکور در بندهای فوق باشد، سهم درآمد یا سود آنها مشمول حکم این ماده نخواهد بود. حکم این تبصره مانع استفاد شرکتهای مزبور از معافیتهای مقرر در این قانون حسب مورد، نیست.

تبصره 2 ) درآمدهای حاصل از فعالیتهای اقتصادی از قبیل فعالیتهای صنعتی، معدنی، تجاری، خدماتی و سایر فعالیتهای تولیدی برای اشخاص موضوع این ماده، که به نحوی غیر از طریق شرکت نیز تحصیل می شود، در هر مورد به طور جداگانه به نرخ مذکور در ماده (105) این قانون مشمول مالیات خواهد بود.
مسئولان اداره امور در این گونه موارد نسبت به سهم فعالیت مذکور مکلف به انجام دادن تکالیف مربوط طبق مقررات این قانون خواهند بود. در غیر این صورت نسبت به پرداخت مالیات متعلق با مؤدی مسئولیت تضامنی خواهند داشت.

تبصره 3 ) معافیت مالیاتی این ماده برای مواردی که از طرف حضرت امام خمینی (ره) با مقام معظم رهبری دارای مجوز می باشند براساس نظر مقام معظم رهبری است.
بخش دوم :
فصل سوم :
مالیات بر ارث :
مواد 17 تا 43 قانون مالیاتهای مستقیم – اصلاحی 27/11/1380 :
ماده 17 ) هرگاه در نتیج فوت شخصی اعم از واقعی یا فرضی اموالی از متوفی باقی بماند به شرح زیر مشمول مالیات است :
1 ) در صورتی که متوفی یا وارث یا هر دو ایرانی مقیم ایران باشند نسبت به سهم الارث هر یک از وراث از اموال مشمول مالیات بر ارث موضوع ماد 19 این قانون واقع در ایران یا در خارج از ایران پس از کسر مالیات بر ارثی که بابت آن قسمت از اموال واقع در خارج از ایران به دولت محلی که مال در آن واقع گردیده پرداخت شده است به نرخ مذکور در ماده 20 این قانون
2 ) در صورتی که متوفی و وراث هر دو ایرانی مقیم خارج از ایران باشند سهم الارث هر یک از وراث از اموال و حقوق مالی متوفی که در ایران موجود است به نرخ مذکور در ماده 20 این قانون و نسبت به آن قسمت که در خارج از ایران وجود دارد پس از کسر مالیات بر ارثی که از آن بابت به دولت محل وقوع مال پرداخت شده است به نرخ بیست و پنج درصد.
3 ) در مورد اتباع خارجی و سایر موارد نسبت به آن قسمت از اموال و حقوق مالی متوفی که در ایران موجود است کلاً مشمول مالیات به نرخ مذکور در ماده 20 این قانون برای وراث طبقه دوم
وراث متوفی :
ماده 18 ) وراث از نظر این قانون به سه طبقه تقسیم می شوند :
1 ) وراث طبقه اول که عبارتند از : پدر، مادر، زن، شوهر، اولاد و اولاد اولاد

2 ) وراث طبق دوم که عبارتند از : اجداد، برادر، خواهر و اولاد آنها
3 ) وراث طبقه سوم که عبارتند از : عمو، عمه، دایی، خاله و اولاد آنها.
ماترک مشمول مالیات :
ماده 19 ) اموال مشمول مالیات بر ارث عبارت است از کلی ماترک متوفی واقع در ایران یا خارج از ایران اعم از منقول و غیرمنقول و مطالبات قابل وصول و حقوق مالی پس از کسر هزین کفن و دفن در حدود عرف و عادت و واجبات مالی و عبادی در حدود قواعد شرعی و دیون محقق متوفی.
تبصره ) بدهی که متوفی به وراث خود دارد در صورتی که مستند به مدارک قانونی بوده و اصالت آن مورد تأیید هیأت حل اختلاف مالیاتی قرار گیرد قابل کسر از ماترک خواهد بود. در مورد مهریه و نفقه ایام عده، تأیید هیأت مذکور لازم نیست و در مورد وراث طبق دوم و سوم کسر دیون منوط به آن است که متوفی تا تاریخ فوت خود دارای وراث از طبق ما قبل حساب مورد بوده باشد.

ماده 20 ) نرخ مالیات بر ارث نسبت به سهم الارث به شرح زیر است :
شرح طبقه اول طبقه دوم طبقه سوم
تا مبلغ 000/000/50 ریال 5% 15% 35%
تا مبلغ 000/000/200 ریال نسبت به مازاد 000/000/50 ریال 15% 25% 45%
تا مبلغ 000/000/500 ریال نسبت به مازاد 000/000/200 ریال 25% 35% 55%
نسبت به مازاد 000/000/500 ریال 35% 45% 65%
از سهم الارث هر یک از وراث طبق اول مبلغ سی میلیون (00/000/30) ریال به عنوان معافیت کسر و مازاد به نرخهای مذکور مشمول مالیات می باشد. معافیت مذکور برای هر یک از وراث طبق اول که کمتر از بیست سال سن داشته یا محجور یا معلول از کار افتاده باشند مبلغ پنجاه میلیون (00/000/50) ریال خواهد بود.

ماده 21 ) اموالی که جزء ماترک متوفی باشد و تا یکسال پس از قطعیت مالیات و غیر قابل رسیدگی بودن پروند امر در مراجع مالیاتی طبق قوانین یا احکام خاص مالکیت آنها سلب و یا به موجب گواهی سازمان ذیربط بلاعوض در اختیار وزارتخانه ها، مؤسسه های دولتی، شهرداریها، نهادهای انقلاب اسلامی یا شرکتهایی که صد در صد (100%) سهام آنها متعلق به دولت باشد قرار گیرد، از مشمول مالیات بر ارث خارج و در صورتی که بابت سلب مالکیت عوضی داده شود ارزش آن عوض یا اموال سلب مالکیت شده هر کدام کمتر است جزء اموال مشمول بر ارث محسوب و در هر حال چنانچه مالیاتی اضافه پرداخت شده باشد مسترد خواهد شد. حکم این ماده

در مواردی که وراث تمام یا قسمتی از اموال را که جزء ماترک باشد به طور رایگان به یکی از اشخاص مذکور در ماد (2) این قانون واگذار کنند نیز جاری است.
ماده 22 ) در صورتی که به موجب رأی هیأت حل اختلاف مالیاتی مطالبات متوفی غیر قابل وصول تشخیص داده شود، مطالبات مذکور جزء ماترک منظور نمی شود و اگر مالیات آن قبلاً وصول شده باشد مسترد خواهد شد و در صورت وصول احتمالی این گونه مطالبات ورثه ملزم به پرداخت مالیات متعلق خواهند بود. در هر صورت وزارت امور اقتصادی و دارایی از نظر تأمین مالیات متعلق می تواند به عنوان ثالث در دعوی مربوط شرکت و یا رأساً اقام دعوی نماید.
معافیتهای مالیاتی :
ماده 24 ) اموال زیر از شمول مالیات این فصل خارج است :
1 ) وجوه بازنشستگی و وظیفه و پس انداز خدمت و مزایای پایان خدمت، مطالبات مربوط به خسارت اخراج، بازخرید خدمت و مرخصی استحقاقی و استفاده نشده و بیمه های اجتماعی و نیز وجوه پرداختی توسط مؤسسات بیمه یا بیمه گزار و یا کارفرما از قبیل بیم عمر، خسارت فوت و همچنین دیه و مانند آنها حسب مورد که یک جا و یا به طور مستمر به ورث متوفی پرداخت می گردد.
2 ) اموالی که برای سازمانها و مؤسسه های مذکور در ماده (2) این قانون مورد وقف یا نذر یا جبس واقع گردد به شرط تأیید سازمانها و مؤسسه های مذکور.
3 ) هشتاد درصد (80%) اوراق مشارکت و سپرده های متوفی ند بانکهای ایرانی و شعب آنها در خارج از کشور و مؤسسه های اعتباری غیربانکی مجاز، همچنین پنجاه درصد (50%) ارزش سهام متوفی در شرکتهایی که سهام آنها طبق قانون مربوط در بورس پذیرفته شده باشد و چهل درصد (40%) ارزش سهام یا سهم الشرکه متوفی در سایر شرکتها و نیز چهل درصد (40%) ارزش

خالص دارایی متوفی در واحدهای تولیدی، صنعتی، مدنی و کشاورزی.
ماده 25 ) وراث طبقات اول و دوم نسبت به اموال شهدای انقلاب اسلامی مشمول مالیات بر ارث موضوع این فصل نخواهد بود.
احراز شهادت برای استفاده از مقررات این ماده منوط به تأیید یکی از نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران و یا بنیاد شهید انقلاب اسلامی حسب مورد می باشد.
ماده 26 ) وراث (منفرداً یا مجتمعاً) یا ولی یا امین یا قیم یا نمایند قانونی آنها مکلف اند ظرف شش ماه از تاریخ فوت متوفی اظهارنامه ای روی نمون مخصوصی که از طرف سازمان امور مالی

اتی کشور تهیه می شود حاوی کلی اقلام ماترک با تعیین بهای زمان فوت و اصریح مطالبات و بدهیهایی که طبق مقررات این فصل قابل احتساب هستند به ضمیم مدارک زیر به اداره امور مالیاتی صلاحیتدار تسلیم و رسید دریافت دارند.
1 ) رونوشت یا تصویر گواهی شد اسناد مربوط به بدهی و مطالبات متوفی.
2 ) رونوشت یا تصویر گواهی شد کلیه اوراقی که مثبت حق مالکیت متوفی نسبت به اموال و حقوق مالی است.

3 ) در صورتی که اظهارنامه از طرف وکیل یا قیم یا ولی داده شود رونوشت یا تصویر گواهی شد وکالت نامه یا قیم نامه.
4 ) رونوشت یا تصویر گواهی شد آخرین وصیت نام متوفی اگر وصیت نامه موجود باشد.
تبصره ) تسلیم اظهارنامه با مشخصات مذکور از طرف یکی از وراث، سالب تکلیف سایر ورثه می گردد.
ماده 27 ) ادار امور مالیاتی صلاحیتدار در مورد ارث، اداره امور مالیاتی است که آخرین اقامتگاه قانونی در محدود آن واقع بوده است و اگر متوفی در ایران مقیم نبوده، ادار امور مالیاتی مربوط در تهران خواهد بود.
تبصره ) اقامت از نظر این قانون تابع تعاریف مقرر در قانون مدنی می باشد.
ماده 28 ) مشمولین مالیات بر ارث مکلف اند مالیات متعلق را براساس اظهارنامه تا سه ماه پس از انقضای مهلت تسلیم اظهارنامه به رسم علی الحساب پرداخت و رسید دریافت دارند.
تبصره ) ادار امور مالیاتی مربوط مکلف است پس از رسیدگی و قطعی شدن مالیات و پرداخت آن مفاصا حساب مالیاتی را حداکثر ظرف مهلت یک هفته طبق مقررات این قانون صادر و به ذینفع تسلیم نماید.
ماده 29 ) سازمان امور مالیاتی کشور مکلف است به منظور اجرای صحیح مقررات مالیات بر ارث، دفتر مرکزی ارث را در تهران تشکیل دهد. ادارات امور مالیاتی مکلف اند اظهارنامه های دریافتی را ظرف مدت یک هفته پس از دریافت به دفتر مذکور ارسال نمایند. دفتر مرکزی ارث اظهارنامه های واصله را ثبت و ممهور و ظرف یکماه جهت اقدامات قانونی بعدی به ادار امور مالیاتی مربوط اعاده

خواهد نمود. در صورتی که برای یک متوفی اظهارنامه های متعددی واصل شده باشد دفتر مرکزی ارث اظهارنامه های مذکور را به ادار مالیاتی که اولین اظهارنامه را به دفتر مزبور فرستاده است ارسال و مراتب را به سایر ادارات امور مالیاتی ذیربط اعلام خواهد نمود.
ماده 30 ) ادار امور مالیاتی مربوط مکلف است اظهارنام مؤدیان را طبق مقررات این فصل رسیدگی و ارزش اموال را تشخیص و به شرح زیر عمل کند :
الف ) در صورتی که جمع ارزش اموال مشمول مالیات اظهارنامه شده در اظهارنامه با ارزش تع

یین شد همان اموال توسط اداره امور مالیاتی بیش از پانزده درصد اختلاف نداشته باشد، اظهارنامه را قطعی تلقی و مراتب را ظرف شش ماه به مؤدی ابلاغ نماید.
ب ) در صورتی که اختلاف بیش از پانزده درصد باشد و همچنین در مواردی که وراث یا نمایند قانونی آنها و سایر کسانی که طبق مقررات این قانون مکلف به دادن اظهارنامه هستند از تسلیم اظهارنامه خودداری کنند ذیا در اظهارنامه قسمتی از اموال را ذکر ننمایند مالیات متعلق را بر طبق مقررات این قانون تشخیص و به مؤدی ابلاغ کند.
تبصره ) هرگاه وراث ظرف یکماه از تاریخ اخطار کتبی ادار امور مالیاتی از ارائه اموال به منظور ارزیابی خودداری نمایند ادار امور مالیاتی نسبت به تعیین بهای اموال رأساً اقدام خواهد نمود.
ماده 31 ) ادار امور مالیاتی مکلف است پس از تسلیم اظهارنامه از طرف وراث یا نمایند قانونی آنها در صورت درخواست کتبی ظرف یک هفته گواهینام متضمن رونوشت مصدق ریز ماترک را که در اظهارنامه نوشته شده صادر و به مؤدی تسلیم نماید. این گواهی نامه فقط از نظر صدور برگ حصر وراثت معتبر است. رسیدگی به تقاضای حصر وراثت در دادگاهها موکول به ارائه گواهینام مذکور در این ماده خواهد بود و مدیران دفتر دادگاههای صادر کنند تصدیق حصر وراثت موظف اند رونوشت گواهی شد آن را ظرف پانزده روز از تاریخ صدور به ادار امور مالیاتی محل بفرستند.
ماده 32 ) مأخذ ارزیابی املاک اعم از عرصه یا اعیان، ارزش معماملاتی ملک یا رعایت تبصر (1) ماد 59 این قانون در زمان فوت بوده و مأخذ ارزیابی سایر اموال و حقوق مالی متوفی، ارزش آنها در تاریخ فوت خواهد بود.
تبصره 1 ) اثاث البیت محل سکونت از نظر مالیاتی جزء ماترک متوفی محسوب نخواهد شد.

تبصره 2 ) در مورد ساختمانهایی که با توجه به نوع مصالح یا طرز معماری خاص دارای ارزش فوق العاده هستند ارزش معاملاتی اعیانی ملاک نبوده و ادار امور مالیاتی مکلف است در این مورد و همچنین در ارزیابی جواهر و اشیای نفیس از نظر کارشناس یا کارشناسان و متخصص یا متخصصین ذیربط استفاده کنند.
تبصره 3 ) در مواردی که منفعت مال، مورد وصیت یا نذر واقع می شود و همچنین در حبس چنانچه پس از انقضای مدت، اصل مال عاید وراث شود ارزش مال مورد وصیت و نذر و حبس، به تاری

خ حین الفوت مورث با رعایت مسلوب المنفعه بودن آن تقدیم و به سهم الارث وراثی که مال عاید آنها می شود اضافه و مشمول مالیات بر ارث خواهد بود.
تبصره 4 ) حقوق ناشی از عقود اجاره به شرط تملیک با بانکها نسبت به عرصه و اعیان املاک براساس ارزش معاملاتی حین الفوت محاسبه خواهد شد.
ماده 33 ) مأموران کنسولی ایران در خارج از کشور موظف اند ظرف سه ماه از تاریخ اطلاع از وقوع فوت اتباع ایرانی مراتب را ضمن ارسال کلی اطلاعات در مورد آنان اعم از منقول یا غیرمنقول واقع در کشور محل مأموریت خود، با تعیین مشخصات و ارزش آنها، از طریق وزارت امور خارجه به وزارت امور اقتصادی و دارائی اعلام نمایند.
تبصره ) آئین نام اجرائی این ماده ظرف شش ماه از تاریه تصویب این قانون توسط وزارتخانه های امور اقتصادی و دارائی و امور خارجه تهیه و به تصویب هیأت وزیران خواهد رسید.
ماده 34 ) بانکها و شرکتها و مؤسسات و اشخاصی که اموالی از متوفی نزد خود دارند مکلف اند ظرف یکماه از تاریخ اطلاع از فوت صورت آن اموال اعم از وجوه نقد یا سفته یا جواهر و نیز مقدار سهام یا سهم الشرکه متوفی را تنظیم و به ادار امور مالیاتی محل تسلیم نمایند، همچنین موظف اند در صورت مراجع ادار امور مالیاتی، دفاتر و اسناد مورد نیاز را برای رسیدگی در اختیار آنها بگذارند.

ماده 35 ) اداره ثبت اسناد و املاک موقعی که مال غیرمنقول را به اسم وراث یا موصی له ثبت می نمایند، همچنین کلی دفاتر اسناد رسمی در موقعی که می خواهند تقسیم نامه یا هر نوع معامل راجع به ماترک را ثبت کنند، باید گواینام ادار امور مالیاتی صلاحیتدار را مبنی بر عدم شمول مالیات با این که مالیات متعلق کلاً پرداخت یا ترتیب یا تضمین لازم برای پرداخت آن داده شده است مطالبه نمیند و قبل از ارئه این گواهینامه مجاز به ثبت نیستند.
ماده 36 ) بانکها و شرکتها و مؤسسات و اشخاصی که وجوه نقد یا سفته یا جواهر سهام یا سهم الشرکه و یا هر نوع مال دیگر از متوفی نزد خود دارند مجاز نخواهند بود آن را به وراث یا وصی حسب مورد تسلیم و یا به نام آنان ثبت نمایند مگر این که گواهینامه موضوع قسمت اخیر ما

د 35 این قانون ارائه گردد.
ماده 37 ) در صورتی که به موجب احکام دادگاهها براساس حقوق مالی متوفی مالی به ورثه برسد، مدیران دفتر دادگاهها مکلف اند رونوشت حکم را به ادار امور مالیاتی مربوط ارسال دارند تا در صورتی که قبلاً مالیات آن وصول نشده باشد اقدام به مطالب مالیات گردد. این حکم در مواردی که اسناد و مدارک تازه ای مربوط به دارائی متوفی به دست آید نیز جاری خواهد بود. در صورتی که پس از قطعیت مالیات اسناد و مدارک تازه ای مربوط به بدهی متوفی یا عدم تعلق دارائی به وی ارائه گردد و در محاسب مالیات مؤثر باشد پروند امر جهت صدور رأی مقتضی به هیأت حل اختلاف مالیاتی ارسال و طبق رأی هیأت، اقدام خواهد شد.
ماده 38 ) اموالی که به موجب وقف یا حبس یا نذر یا وصیت منتقل می شود، در صورتی که از موارد معافیت مذکوور در بند 3ماده 24 این قانون نباشد و یا مشول مقررات فصل مالیات بردرآمد اتفاقی نگردد، به شرح زیر مشمول مالیات است :
الف ) در مورد وقف و حبس، منافع مال هر سال مشمول مالیات به نرخ مقرر در ماده 131 این قانون خواهد بود.
ب ) در نذر و وصیت چنانچه منافع مورد نذر و وصیت باشد به شرح بند الف فوق و در صورتی که عین مال مورد نذر و وصیت باشد. ارزش مال طبق مقرران این فصل تعیین و یکجا به نرخ مقرر برای وراث طبقه دوم مشمول مالیات خواهد بود.
تبصره 1 ) مال مورد وصیت وقتی مشمول مالیات خواهد بود که وصیت با فوت موصی قطعی شده باشد.
تبصره 2 ) اداره امور مالیاتی صلاحیتدار در مورد وقف و حبس و نذر وصیت اداره امور مالیاتی است که محل ساقامت متولی یا حبس و نذرکننده یا موصی در محدود آن واقع است و در صورتی که افراد مذکور مقیم ایران نباشند اداره امور مالیاتی مربوط در تهران خواهد بود.
تبصره 3 ) دفاتر اسناد رسمی و ادارات ثبت اسناد و محاکم دادگستری و سازمان حج و اوقاف خیریه و ادار سرپرستی صغار و محجورین و همچنین بانکها و سایر مؤسسات مجاز نخواهند بود به مفاد وصتنامه ای ترتیب اثر دهند مگر این که گواهینامه ادار مالیاتی مبنی بر این که وصیتنام مذکور از طرف وصی یا وراث به ادار مالیاتی صلاحیتدار تسلیم شده است ارائه گردد.
ماده 39 ) در مورد وقف، متولی و در مورد حبس و نذر، حبس و نذرکننده و در مورد وصیت، وصی

مکلف اند حداکثر ظرف سه ماه از تاریخ وقوع عقد یا فوت موصی، حسب مورد، اظهارنامه ای روی نمونه ای که از طرف سازمان امور مالیاتی کشور تهیه می شود حاوی مشخصات و ارزش مال مورد وقف یا حبس یا نذر یا وصیت به انضمام اسناد مربوطه به ادر امور مالیاتی صلاحیتدار تسلیم و رسید دریافت دارند و همچنین در صورتی که مورد از مصادیق بند الف ماده 38 این قانون باشد، مالیات منافع هر سال را تا آخر تیر ماه سال بعد و چنانچه مورد از مصادیق قسمت اخیر بند ب ماده مزبور باشد، مالیات متعلق را حداکثر ظرف سه ماه از تاریخ انقضای مهلت تسلیم اظهارنامه پردا

خت کنند و یا از تسهیلات مذکور در مواد 40 و 41 این قانون استفاده کنند.
تبصره ) در مواردی که موضوع وقف یا حبس یا نذر یا وصیت از مصادیق بند 3 ماده 24 این قانون و یا مشول مقررات فصل مالیات بردرآمد اتفاقی باشد متولی، یا حبس و نذرکننده، یا وصی، حسب مورد، مکلف اند مشخصات اموال مورد وقف یا حبس یا نذر یا وصیت و مشخصات ذینفع را روی نمونه ای که از طرف وزارت امور اقتصادی و دارائی تهیه می شود درج و حداکثر ظرف سه ماه از تاریخ وقوع عقد یا فوت موصی به ادار امور مالیاتی صلاحیتدار تسلیم و رسید دریافت دارند.
ماده 40 ) در صورتی که مشمولان مالیات این فصل قادر به پرداخت تمام یا قسمتی از مالیات خود نباشند سازمان امور مالیاتی کشور می تواند با اخذ تضمین معتبر قرار تقسیط آن را تا مدت سه سال از تاریخ قطعی شدن مالیات متعلق بدهد و در صورتی که دادن تضمین و تقسیط برای وراث مقدور نباشد می توانند طبق ماد 41 این قانون عمل کنند.
ماده 41 ) سازمان امور مالیاتی کشور می تواند در صورتی که جزء ماترک، وجوه نقد موجود نباشد به تقاضای کتبی وراث معادل مالیات متعلق، مالی را اعم از منقول یا غیرمنقول از ماترک با توافق وراث انتخاب و به قیمتی که مبنای محاسب مالیات بر ارث قرار گرفته است به جای مالیات قبول کند.
تبصره ) در صورتی که در اجرای این ماده مالی به جای مالیات قبول شود، انتقال آن به وزارت امور اقتصادی و دارائی مشمول هیچ گونه مالیاتی نخواهد بود.
ماده 42 ) در صورتی که جزء ماترک متوفی کارخانه یا کارگاه تولیدی یا واحدهای کشاورزی باشد و ارزش سایر اموال متوفی تکافوی مالیات ارث متعلق به ماترک را نکند، پس از وصول مالیات از محل سایر اموال نسبت به مازاد مالیات و همچنین در مواردی که مرتک منحصر به کارخانه یا کارگاه

تولیدی یا واحدهای کشاورزی باشد سازمان امور مالیاتی کشور مکلف است در صورت تقاضای وراث با تقسیط مالیات در مدت مناسبی موافقت نماید.
ماده 43 ) در صورتی که بانکها و شرکتها و مؤسسات و اشخاصی که مالی از متوفی نزد خود دارند از اجرای مواد 34 و 36 این قانون تخلف نمایند، علاوه بر این که تا معادل ارزش مالی که نزد آنها بوده با وارث نسبت به پرداخت مالیات و جرایم متعلق مسئولیت تضامنی دارند، مشمول جریمه ای معادل 5 درصد قیمت مال نیز خواهند بود. در مورد بانکها و شرکتهای دولتی وموسسات دو

لتی، متخلف و شرکاء معاونان وی در تخلف نیز مسئولیت تضامنی خواهند داشت.
مثال 1 ) آقای رضائی منش در 12 /12/ 1380 فوت نموده است و همسر نامبرده که همراه سه فرزند خود مقیم ایران هستند اظهار نامه مالیاتی را به شرح زیر تحویل حوزه مالیاتی داده است:
وارث طبقه اول: مانی 30 ساله و میترا 23 ساله و مهسا 16 ساله
لیست ماترک متوفی:
حساب سپرده بانکی 1090 بانک سپه زنجان به مبلغ 000/000/258 ریال
ساختمان مسکونی واقع در زنجان به مساحت عرضه 500 متر مربع با ارزش معاملاتی 000/000/350 ریال و مساحتاعیانی معادل 300 متر مربع به ارش معاملاتی 000/000/500 ریال
سهام شرکت گرجی مورد پذیرش در بورس دویست سهم به مبلغ 000/000/70 ریال سهام شرکت نکیسا که توسط ح.زه مالیاتی معادل 000/000/50 ریال ارزیابی شده است.
با توجه به اینکه مهریه همسر ایشان 000/000/50 ریال می باشد و هزینه کفن و دفن ایشان که مرد تایید حوزه مالیاتی است 000/000/6 ریال می باشد و هزینه و اجبات عبادی ایشان که مورد تایید حوزه مالیاتی است 000/000/8 ریال است.
توضیح اینکه طبق قانون سهم الارث پسر دو برابر دختر و سهم الارث همسر 8/1 ماترک می باشد سهم مالیات هر یک از وارث را حساب کنید.
حل :
مجموع ماترک متوفی :
سپرده بانکی 000/000/258
ارزش معاملاتی عرصه ساختمان 000/000/350
ارزش معاملاتی اعیانی ساختمان 000/000/500
سهام موردپذیرش در بورس 000/000/70
(ارزیابی توسط حوزه مالیاتی) – سهام غیر مورد پذیرش دربورس
مجموع ماترک متوفی 000/000/50
000/000/228/1

مجموع ماترک مشمول مالیات متوفی :
سپرده بانکی 00/600/51=20%×000/000/258
عرصه ساختمان 000/000/350
اعیانی ساختمان 000/000/500

سهام موردپذیرش در بورس 000/000/35=50%×000/000/70
سهام غیرمورد پذیرش در بورس 000/000/30=60%×000/000/50
مهریه همسر (000/000/50)
هزینه کفن و دفن (000/000/6)
هزینه واجبات عبادی (000/000/8)
مجموع ماترک مشمول مالیات 000/600/902
سهم الارث همسر از ماترک مشمول مالیات :
سهم الارث همسر از ماترک مشمول مالیات 000/075/69=8/1 × (000/000/350 – 000/600/902)

سهم الارث همسر – مشمول مالیات 000/075/39 = 000/000/30 – 000/075/69
مالیات سهم همسر 750/953/1 = 5%× 000/075/39 ماده 20 000/075/39
سهم الارث همسر از ماترک مشمول مالیات :
000/525/833 = 000/075/69 – 000/600/902
سهم الارث همسر از ماترک مشمول مالیات : 500/762/416 = 4/2 × 000/525/833
سهم الارث همسر مشمول مالیات پسر : 500/762/386 = 000/000/30 – 500/762/416
00/500/2 = 5% × 000/000/50 ماده 20 500/762/386
000/500/22 = 15% × 000/000/150
625/690/46 = 25% × 500/762/186
مالیات سهم پسر 625/690/71

سهم الارث هر یک از دختران از ماترک مشمول مالیات :
250/381/208=4/1 × 000/525/833
سهم الارث مالیات میترا 250/381/178 = 000/000/30 – 250/381/208
000/500/2 = 5% × 000/000/50

188/257/19 = 15%× 250/381/128 ماده 20 250/381/178
مالیات سهم میترا 188/757/21
سهم الارث مشمول مالیات مهسا 250/381/158 = 000/000/50 – 250/381/208
000/500/2 = 5% × 000/000/50
188/257/16 = 15%× 250/381/108 ماده 20 250/381/158
مالیات سهم مهسا 188/757/18
مثال 2 ) یک فرد ایرانی مقیم خاجر در تاریخ 13/1/81 فوت نموده و ماترک نامبرده به شرح ذیل می باشد :
– موجودی حساب سپرده بانکی در تهران 000/789/125 ریال
– موجودی حساب ارزی بانکی در فرانسه 000/500/3 فرانک که مشمول 000/900/1 فرانک مالیات در خارج می شود و هر فرانک 5800 ریال است.
– یک منزل در ایران که ارزش معاملاتی حین الفوت عرصه آن معادل 000/000/120 و اعیانی آن 000/000/670 ریال می باشد.
– ارزش خالص دارائیهای متوفی در یک واحد تولیدی در ایران 000/000/400/2 ریال است.
– تعداد 60 عدد سکه که قیمت رسمی آنها در زمان فوت مبلغ 000/580

ریال برای هر سکه
– مهریه همسر متوفی مبلغ 000/000/40 ریال و 14 سکه
– هزینه کفن و دفن مورد تائید حوزه مالیاتی 000/580 ریال
– بدهی متوفی به وراث طبقه اول که مورد تائید هیأت حل اختلاف مالیاتی می باشد مبلغ 000/000/490 ریال است.
وراث متوفی که مقیم خارج می باشند عبارتند از همسر، یک پسر 21 ساله، یک پسر معلول از کار افتاده 25 ساله و یک پسر 11 ساله. سهم الارث همسر 8/1 ماترک و پسر دو برابر دختر است.
مالیات سهم الارث هر یک از وراث را محاسبه کنید.
حل :

مجموع ماترک متوفی (به ریال) :
سپرده بانکی 000/789/125
سپرده بانکی در فرانسه (5800× 000/500/3) 000/000/300/20
ارزش عرصه ساختمان 000/000/120
ارزش اعیانی ساختمان 000/000/670
سهمی متوفی از خالص دارایی یک واحد تولیدی 000/000/400/2
سکه طلا (000/580 × 60 ) 000/800/34
مجموع ماترک متوفی 000/589/650/23
مجموع ماترک مشمول مالیات متوفی (به ریال) :
سپرده بانکی (20% × 000/789/125) 800/157/25
سپرده بانکی در فرانسه 5800 × (000/900/1 – 000/500/3) 000/000/280/9
عرصه ساختمان 000/000/120
اعیانی ساختمان 000/000/670

سهم متوفی از خالص دارایی یک واحد تولیدی (60% × 000/000/400/2) 000/000/440/1
سکه طلا 000/800/34
مهریه همسر { (000/580 × 14) + 000/000/40} (000/120/48)
هزینه کفن و دفن (000/580)
بدهی متوفی به وراث طبقه اول (000/000/490)
مجموع ماترک مشمول 800/257/031/11
سهم الارث همسر از ماترک مشمول مالیات :
ماترک موجود در ایران 800/257/631/1 = 000/000/280/9 – 000/000/120 – 800/257/031/11
سهم الارث همسر از ماترک موجود در ایران – مشمول مالیات 225/907/203=8/1 × 800/257/631/1
225/907/173 = 000/000/30 – 225/907/203
000/500/2 = 5% × 000/000/50 ماده 20 225/907/173
084/586/18 = 15% × 225/907/123
مالیات همسر از ماترک موجود در ایران 084/086/21

سهم الارث همسر از ماترک موجود در خارج از کشور:
سهم الارث همسر از ماترک موجود در خارج از کشور : 000/000/160/1 = 8/1 × 000/000/280/9
مالیات همسر از ماترک موجود در خارج از کشور : 000/000/290 = 25% × 000/000/160/1
مجموع مالیات بر سهم الارث همسر : 084/086/311 = 000/000/290 + 084/086/21

سهم الارث فرزندان از ماترک مشمول مالیات :
ماترک مشمول مالیات موجود در ایران 800/257/751/1 = 000/000/280/9 – 800/257/031/11
سهم الارث فرزندان از ماترک مشمول موجود در ایران : 575/350/547/1 = 225/907/203 – 800/257/751/1
سهم الارث هر یک از فرزندان 525/783/515 = 3 + 575/350/547/1

سهم الارث مشمول مالیات پسر از کارافتاده و پسر 11 ساله 525/783/465 = 000/000/50 – 525/783/515
000/500/2 = 5% × 000/000/50 ماده 20 525/783/465
000/500/22 = 15% × 000/000/150
881/445/66 = 25% × 525/783/265
مالیات پسر از کار افتاده و 11 ساله 881/445/91
سهم الارث مشمول مالیات پسر 21 ساله 525/783/485 = 000/000/30 – 525/783/51

5
000/500/2 = 5%× 000/000/50 ماده 20 525/783/485
000/500/22 = 15% × 000/000/150
881/445/71 = 25%× 525/783/285
مالیات پسر 21 ساله 881/445/96

سهم الارث فرزندان از ماترک خارج از کشور:
000/000/120/8 = 000/000/160/1 – 000/000/280/9
667/666/706/2 = 3 + 000/000/120/8
مالیات سهم الارث هر یک از فرزندان از ماترک خارج از کشور 667/666/676 = 25% × 667/666/706/2

مثال 3 ) آقای کمالی در تاریخ 1/1/1380 فوت نموده است. او دارای همسر است. ایشان فرزند ندارند. در صورتی که ماترک متوفی به شرح ذیل باشد سهم مالیات ارث هر یک از وراث را محاسبه کنید.

– دو دستگاه اتومبیل به ارزش 000/000/115 ریال
– سهام شرکت ندا که توسط حوزه مالیاتی معادل 000/000/270 ریال ارزیابی شده است
– سهام شرکت نسترن مورد پذیرش بورس به ارزش 000/000/90 ریال
– یک باب ساختمان به ارزش معاملاتی عرصه 000/000/33 و ارزش معاملاتی اعیانی آن مبلغ 000/000/52 ریال می باشد.
– زمینی به ارزش معاملاتی 000/000/70 ریال
– موجودی سپرده بانکی در ایران به ارزش 000/000/13 ریال
– بدهی متوفی به وراث طبقه دوم 000/350/8 ریال
– مهریه همسر ایشان 000/000/14 ریال است.
ضمناً متوفی و همسر ایشان ساکن ایران هستند و متوفی دارای دو خواهر نیز می باشد که به طور مساوی ارث می برند.
(یادآوری : اگر مردی فوت نماید و فرزند نداشته باشد 4/1 مال به زن می رسد و بقیه ماترک به ورثه دیگر می رسد.)

حل :
مجموع ماترک متوفی (به ریال) :
دو دستگاه اتومبیل 000/000/115
سهام شرکت ندا 000/000/270
سهام شرکت نسترن – مورد پذیرش در بورس 000/000/90
عرصه ساختمان 000/000/33
اعیان ساختمان 000/000/52
زمین 000/000/70
سپرده بانکی در ایران 000/000/13
مجموع ماترک متوفی 000/000/643

مجموع ماترک متوفی (به ریال) :
اتومبیل 000/000/115
سهام شرکت ندا 60% مشمول 000/000/162
سهام شرکت نسترن 50% مشمول 000/000/45
عرصه ساختمان 000/000/33
اعیان ساختمان 000/000/52
زمین 000/000/70

سپرده بانکی در ایران 20% مشمول 000/600/2
مهریه همسر (000/000/14)
مجموع ماترک مشمول مالیات 000/600/465
سهم الارث همسر از ماترک مشمول مالیات :
سهم الارث همسر از ماترک مشمول مالیات 000/650/90 = 4/1 × (000/000/70 – 000/000/33 – 000/600/465)
سهم الارث همسر مشمول مالیات 000/650/60 = 000/000/30 –

000/650/90
000/500/2 = 5% × 000/000/50 ماده 20 000/650/60
500/597/1 = 15% × 000/650/10
مالیات سهم الارث همسر 500/097/4

سهم الارث هر یک از خواهران از ماترک مشمول مالیات :
000/475/187 = 2 + (000/650/90 – 000/600/465)
000/500/7 = 15% × 000/000/50 ماده 20 000/475/187
750/368/34 = 25% × 000/475/137
مالیات سهم الارث همسر 750/868/41

مثال 4 ) خانم شجاعی در تاریخ 17/2/1381 فوت نمودند. ایشان ساکن ایران بودند اما همسر و دو فرزند ایشان ساکن خارج می باشند. خانم شجاعی بر اثر تصادف فوت نمودند که در این صورت دیه 000/000/150 ریالی به ورثه ایشان که همسر پسر 24 ساله و دختر 20 ساله ایشان می باشد تعلق می گیرد. ضمناً خانم شجاعی دارای مهری 000/000/36 ریالی می باشد و ماترک ایشان به قرار ذیل است :
– یک دستگاه آپارتمان به ارزش معاملاتی 000/000/250 ریال
– یک دستگاه اتومبیل به ارزش 000/000/50 ریال
باغی به ارزش معاملاتی 000/000/630 ریال و زمینی به ارزش 000/000/90 ریال
سپردع بانکی ارزی – نزد یک بانک خارجی 63000 دلار که در خارج مشمول هیچ گونه مالیاتی نمی شود به نرخ هر دلار 8000 ریال

سهم مالیات بر ارث هر یک از وراث و سهم از ارث هر یک از آنها حساب کنید.
(یادآوری : اگر زنی فوت نماید و فرزند نداشته باشد، 2/1 مال را شوهر او و بقیه را دیگر ورثه او می برند ولی اگر فرزند داشته باشد 4/1 مال را شوهر و بقیه را ورثه دیگر می برند.) بنابراین سهم شوهر 4/1 و سهم پسر دو برابر دختر است.
حل :
مجموع ماترک متوفی (به ریال) :
آپارتمان 000/000/250

اتومبیل 000/000/50
باغ 000/000/630
زمین 000/000/90
سپرده ارزی 000/000/504 = (8000 × 000/63)
دیه 000/000/150
مجموع 000/000/674/1

مجموع ماترک مشمول مالیات :
آپارتمان 000/000/250
اتومبیل 000/000/50
باغ 000/000/630

زمین 000/000/90
سپرده ارزی 000/000/504
مجموع ماترک مشمول مالیات 000/000/524/1
سهم الارث شوهر از ماترک مشمول مالیات:
سهم الارث شوهر از ماترک مشول مالیات موجود در ایران 000/000/255 = 4/1 × (000/000/504 – 000/000/524/1)

سهم الارث شوهر – مشمول مالیات 000/000/225 = 000/000/30 – 000/000/255
000/500/2 = 5 % × 000/000/150
000/250/6 = 25% × 000/000/25
مالیات سهم الارث شوهر از ماترک موجود در ایران 000/250/31
سهم شوهر از ماترک موجود در خارج از کشور 000/000/126 = 4/1 × 000/000/504
مالیات شوهر از ماترک خارج از کشور 000/500/31 = 25% × 000/000/126
مالیات شوهر از کل ماترک 000/750/62 = 000/500/31 + 000/250/31

سهم الارث فرزندان از ماترک مشمول مالیات:
000/000/756 = 000/000/255 – 000/000/020/1
سهم الارث پسر از ماترک مشمول مالیات:
سهم الارث پسر از ماترک موجود در ایران 000/000/510 = 3/2 × 000/000/765
000/000/480 = 000/000/30 – 000/000/510
سهم الارث پسر از ماترک موجود در ایران – مشمول مالیات 000/500/2 = 5% × 000/000/50 ماده 20 000/000/480
000/500/22 = 15% × 000/000/150
000/000/70 = 25% × 000/000/280

مالیات سهم الارث موجود در ایران 000/000/95
سهم الارث فرزندان از ماترک ارزی 000/000/378 = 000/000/126 – 000/000/504
سهم الارث پسر از ماترک ارزی 000/000/252 = 3/2 × 000/000/378
مالیات پسر از سهم الارث ارزی 000/000/63 = 25% × 000/000/252
مالیات پسر از سهم الارث داخلی و خارجی 000/000/158 = 000/000/63 + 000/000/95

سهم الارث دختر از ماترک مشمول مالیات:
سهم الارث دختر از ماترک موجود در ایران 000/000/255 = 3/1 × 000/000/765
سهم الارث دختر– مشمول مالیات 000/000/225 = 000/000/30 – 000/000/255
000/500/2 = 15% × 000/000/50 ماده 20 000/000/225
000/500/22 = 15% × 000/000/150
000/250/6 = 25% × 000/000/25
مالیات سهم الارث داخلی ایران 000/250/31
سهم الارث دختر از ماترک خارجی 000/000/126 = 3/1 × 000/000/378
مالیات دختر از سهم الارث خارجی 000/500/31 = 25% × 000/000/126
مالیات دختر از سهم الارث داخلی و خارجی 000/750/62 = 000/500/31 + 000/250/31
مثال 5 ) شهید حاج حمید رمضانی که شهادت ایشان به تائید بنیاد شهید انقلاب اسلامی رسیده است از خود ماترک ذیل را برای همسر و دو فرزند دختر خویش به جای گذارده است. همسر ایشان دارای مهریه ای به مبلغ 000/000/70 ریال می باشد.

– منزل مسکونی به ارزش معاملاتی عرصه 000/000/26 ریال و ارزش معاملاتی اعیان 000/500/118 ریال
– سپرده بانکی نزد بانک اصفهان 000/000/8 ریال
– وسیله نقلیه به ارزش 000/500/75 ریال
مالیات سهم الارث هر یک از وراث را حساب کنید.
{ چون این اموال ماترک شهید است پس مشمول مالیات نمی باشد}:

سهم الارث هر دختر از عرصه 000/000/13 = 2/1 × 000/000/26
000/000/202 = 000/500/75 + 000/000/8 + 000/500/118
سهم الارث پس از کسر معافیت 000/000/132 = 000/000/70 – 000/000/202
سهم الارث همسر 000/500/16 = 8/1 × 000/000/132
سهم الارث هر دختر 000/750/57 = 2/1 × 000/500/115 = (000/500/16 – 000/000/132)
مجموع سهم الارث هر دختر 000/750/70 = 000/000/13 + 000/750/57
مسائل :
1 ) آقای روز بهانی در تیر ماه سال 81 فوت شده است. وارث قانونی وی دو پسر ، یکی 18 ساله و دیگری 24 ساله و نیز یک دختر 28 ساله که در زمان فوت پدر ازدواج نکرده می باشد. ماترک متوفی در زمان فوت طبق اظهار نامه مالیاتی به شرح ذیل گزارش شده است:
– مبلغ 000/000/40 ریال در حساب پس انداز نزد بانک صادرات – 000/000/38 ریال مطالبات قابل وصول – سه دستگاه آپارتمان جمعاً به ارزش معاملاتی 000/000/40 ریال که مورد تایید ممیز و سر ممیز قرار گرفته است – موجودی نقد به مبلغ 000/000/18 ریال – بدهی به اشخاص000/000/15 ریال که مستند به مدارک قانونی بوده و مورد تایید قرار گرفته است.
مطلوب است محایبه مالیات سهم الارث هر یک از وارث.
2 ) آقای الف در تیر ماه سال 81 فوت شده است و دارائیهای وی در اظهار نامه مالیاتی او به شرح ذیل گزارش شده است:
– سه باب مغازه جمعاً به ارزش معاملاتی 000/000/300 ریالی (که از این مبلغ 0

بیل به ارزش 000/000/250 ریال – اثاثه موجود در منزل متوفی 000/000/180 ریال – یک قطعه زمین به ارزش معاملاتی 000/200/15 ریال.
وارث قانونی وی یک دختر 24 ساله که ازدواج کرده و یک پسر 23 ساله که مشغول تحصیل دانشگاه می باشد. همچنین پدر و مادر و همسر می باشد (سهم الارث پدر و مادر هر کدام 6/1 و همسر 8/1 و باقیمانده به فرزندان تعلق دارد) / (سهم الارث هر پسر دوبرابر دختر می باشد و زن از زمین ارث نمی برد) مطلوب است محاسبه مالیات سهم الارث ه یک از وارث.
3 ) اقای امین در خرداد ماه سال 81 فوت شده است وارث قانونی وی دو برادر یکی 22 ساله که مشغول تحصیل در دانشگاه و یکی 29 ساله و یک خواهر 30 ساله می باشد. سهم الارث هر یک از برادران 000/000/300 ریال و سهم الارث خواهر 000/000/150 ریال می باشد. مالیات برارث هر یک از وارث را حساب کنید.
4 ) آقای رضا پور که دارای یک همسر و یک پسر 27 ساله که دانشجوی دانشگاه بوده و یک دحتر 29 ساله که هنوز ازدواج نکرده است در یک حادثه رانندگی در شهریور ماه 81 فوت شده است. اظهر نامه مالیاتی وی حاوی اطلاعاتی به شرح ذیل می باشد:
1 ) دو فقره حساب بانکی جمعاً به مبلغ 000/000/43 ریال 2 . چهار باب ساختمان به ارزش معملاتی 000/00/500 ریال (از این مبلغ 000/000/150 ریال مربوط به عرصه می باشد) 3 . سهام شرکت احسان که پذیرفته شده در بورس اوراق بهادر می باشد به ارزش 000/000/40 ریال 4 اثاث به ارزش 000/000/22 ریال 5 مبلغ 000/000/100 ریال بابت دیه 6 موجودی نقدی به مبلغ 000/000/26 ریال 7 سهام شرکت صنعتی رضا به لرزش 00/000/16 ریال 8 . یک دستگاه اتومبیل به ارزش 000/000/38 ریال.
مطلوب است محاسبه مالیات سهم الارث هر یک از وارث.

5 ) آقای آلفا که تبعه کشور آمریکا می باشد در تاریخ 20/2/81 فوت شده است کلیه اموال وی در ایران به مبلغ 000/000/50 ریال ارزیابی شده است علاوه بر اموال فوق دارائیهای وی در 
6 ) آقای ملک پور که دارای یک همسر و یک فرزند 23 ساله که مشغول به تحصیل در دانشگاه می باشد در تاریخ 20/4 /81 فوت شده است اموال وی شامل یک آپارتمان مسکونی به ارزش معاملاتی 000/000/350 ریال می باشد و همچنین اتومبیلی به ارزش 000/000/200 ریال و 000/000/40 مطالبات قابل وصول . مطلئب است محاسبه مالیات بر ارث هر یک از وارث.
7 ) آقای یاوری در تاریخ 10 /2/ 81 فوت شده است. وارث وی شامل سه پسر که یکی 18 ساله، دیگری 28 ساله که مشغول تحصیل در دانشگاه بوده و یکی دیگر 31 ساله و معلول و نیز یک دختر 22 ساله که قبل از فوت پدر ازدواج کرده، نی باشد. ماترک وی شامل اقلام زیر است:
مطلوب است محاسبه مالیات سهم الارث هر یک از وارث.
8 ) آقای آزادی در تاریخ 20/5/81 فوت شده است. دارائیهای وی شامل یک فقره حساب بانکی به مبلغ 000/000/15 ریال – یک آپارتمان به ارزش معاملاتی 000/000/35 ریال – موجودی نقد به مبلغ 000/000/15 ریال، یک باب مغازه به مبلغ 000/000/25 ریال می باشد. تنها وارث وی رضا خواهر زاه وی می باشد. ایشان 23 ساله و دانشجو می باشند. مطلوب است محاسبه مالیات بر ارث.
9 ) آقای اکبری در 31/2/81 در اثر حادثه فوت شده است. اظهار نامه مالیاتی وی توسط همسرش به حوزه مالیاتی محل تسلیم شده است. طبق اظهار نامه ماترک وی به شرح ذیل می باشد:
1 ) یک باب مغازه به ارزش معاملاتی 000/000/52 ریال (ارزش عرصه 000/000/12 ریال)
2 ) مبلغ 000/000/80 ریال بابت دیه قانونی وی
3 ) سهام شرکت به ارزش 000/000/35 ریال که در بورس بهادر قابل خرید و فروش می باشد
4 ) یک ویلا به ارزش معاملاتی 000/000/75 ریال (ارزش عرصه 000/000/20 ریال)

5 ) مطالبات قابل وصول 000/000/35
6 ) بدهیای متوفی که مستند به اسناد قانونی بوده و مورد تایید هیات حل اختلاف مالیاتی قرار گرفته است 000/000/15 ریال.
وارث قانونی وی علاوه بر همسر سه دختر بوده و همگی زیر 20 سال هستند.
مطلوب است محاسبه مالیات بر ارث هر یک از وارث.
10 ) آقای مهران پور در سال 81 فوت شده است که اموال وی شامل یک فقره حساب بانکی به مبلغ اوراق 000/000/25 ریال، سهام رضا به ارزش 000/000/30 ریال که در بورس اوراق بهادر قابل خرید و فروش می باشد یک ویلا به ارزش 000/000/45 ریال می باشد. تنها وارث وی عموی او می باشد. مطلوب است محاسبه مالیات سهم الارث وی.
11 ) آقای حق شناس در تاریخ 8 /2/81 فوت شده است. وارث قانونی وی شامل همسر و یک پسر 23 ساله و یک دختر 23 ساله که هنوز ازدواج نکرده و یک دختر 35 ساله که ازدواج کرده است. لازم به ذکر است که خواهر و برادر متوفی نیز در قید حیات اند و ادعای وارق کرده ند. ماترک وی به شرح ذیل گزارش شده است:
– دو ویلا به ارزش 000/000/80 ریال (ارزش عرصه به مبلغ 000/000/20)
– دو فقره حساب بانکی به مبلغ 000/000/25 ریال

– موجودی نقد در منزل متوفی 000/000/24
– مطالبات قابل وصول 000/000/30 ریال
– سهام شرکت رضا که پذیرفته شده است در بورس اوراق بهادر می باشد به ارزش 000/000/30 ریال
– بدهی به دختر 35 ساله بع مبلغ 000/000/10 ریال که قابل تایید می باشد.
لازم به ذکر است که مهریه همسر وی به مبلغ 000/000/5 ریال می باشد که هنوز پرداخت نشده است.
مطلوب است محاسبه مالیات سهم الارث هر یک ازوارث قانونی.

فصل چهارم :
حق تمبر:
مواد 44 تا 51 قانون مالیتهای مستقیم :
ماده 44 ) از هر برگ چک که از طرف بانکها چاپ می شود دویست (200) ریال حق تمبر اخذ می شود.
ماده 45 ) از اوراق مشروحه زیر نسبت به مبلغ آنها معاد

ل سه در هزار حق تمبر اخذ می شود:
برات، فته طلب (سفته) و نظایر آنها.
تبصره ) حق تمبر مقرّر در این ماده بابت کمتر از هزار ریال معادل حق تمبر هزار ریال خواهد بود.
ماده 46 ) از کلیه اسناد تجاری قابل انتقال که در ایران صادر و یا معامله ومورد استفاده قرار داده می شود (به استثنای اوراق مذکور در مواد 45 و 48 این قانون) و اسناد کاشف از حقوق مالکیت نسبت به مال التجاره از قبیل بار نامه دریای و هوایی و همچنین اوراق بیمه و مال التجاره، پنج هزار (5000) ریال و بار نامه زمینی و صورت وضعیت مسافری یک هزار (1000) ریال حق تمبر دریافت

خواهد شد. موسسه های حمل و نقل مسئول تنظیم دقیق بارنامه هستند و باید هویّت و نشانی صحیح صاحب کالا و سایر اطلاعات مربوط را در آن درج نمایند و نسخ کافی اوراق مذکور را حداقل تا پنج سال از تاریخ صدور نگاهداری کنند.

تبصره ) از اوراق ومدارک زیر به شرح مقرّر در این تبصره حق تمبر اخذ می شود:
1 ) از کارت معافیت هر یک از مشمولان که به انحای مختلف ازانجام دادن خدمت وظیفه معاف می شوند، بایت صدور کارت معافیت مذکور، مبلغ ده هزار (000/10) ریال.
2 ) از هر گونه گواهینامه رانندگی بین المللی مبلغ پنجاه هزار (000/50) ریال.
3 ) از هر پلاک ترانزیت انواع خودرو و همچنین از شماره گذاری هر وسیله نقلیه که به صورا موقّت وارد کشور می شود مبلغ دویست هزار (000/20) ریال.
4 ) از گواهینامه رانندگی انواع خودرو به ازای هر سال مدّت اعتبار مبلغ یک هزار (1000) ریال.
5 ) از کارنامه و گواهینامه دانش آموزان دوره ابتدایی، راهنمایی و متوسطّه مبلغ یک هزار (1000) ریال.
6 ) از دانشنامه وگواهی دانشنامه کاردانی، کارشناسی، کار شناسی ارشد ، دکترا و بالاتر مبلغ ده هزار (000/10) ریال.
7 ) از گواهی ارزش تحصیلی دوره های ابتدایی، راهنمایی و متوسطه خارجی مبلغ بیست هزار (000/20) ریال.
8 ) از گواهی ارزش تحصیلی دوره های فنی و حرفه ای و دانشگاهی خارجی مبلغ پنجاه هزار (000/50) ریال.

9 ) از پروانه مامایی یا مدرک تحصیلی دوره کاردانی و دندانپزشکی تجربه مبلغ بیست هزار (000/20) ریال.
10 ) از پروانه مشاغل پزشکی، دندانپزشکی ، پیراپزشکی، دامپزشکی و دارو سازی مبلغ یکصد هزار (000/100) ریال.

11 از جوار تاسیس، کارت شناسایی واحدهای تولیدی ومعدنی، کارت بازرگانی، پروانه وکالت وکار شناسی و سایر پروانه های کسب وکار، بابت صدور مبلغ یکصد هزار (000/100) ریال و بابت تجدید کبلغ پنجاه هزار (000/50) ریال.
ماده 47 ) از کلیه قرار داد ها و اسناد مشابه آنها به شرح زیرکه بین بانکها و مشتریان آنهامبادله یا ازطرف مشتریان تعهد می شود در صورتی که در دفاتر اسناد رسمی ثبت نشود، معادل ده هزار (000/10) ریال حق تمبر اخذ می شود:
1 ) برگ قبول شرایط عمومی حساب جاری.
2 ) قرار داد وام یا اعطای تسهیلات ا ز هر نوع که باشد و نیز اوراق وفرمهای تعهّد آوری که بانکها به نامهای مختلف در موقع انجام معاملات به امضای مشتریان خود می رسانند.
3 ) قرار داد های انواع سپرده های سرمایه گذاری.
4 ) وکالتنامه های بانکی که در دفتر بانک تنظیم می شود و مشتریان حق امضای خود را به دیگری واگذار می نمایند.
5 ) قرار داد های دیگری که بین بانکها و مشتریان منعقد می شود و طرفین تعهّدات و مسئولیتهای را به عهده می گیرند و به امور مذکور در این ماده مرتبط می شود.
6 ) ضمانتنامه های صادره از طرف بانکها.
7 ) تقاضای صدور ضمانتنامه در صورتی که تقاضا از طرف بانک قبول شده و ضمانتنامه صادر گردد.
8 ) تقاضای گشایش اعتبار اسنادی برای داخل ایران یا برای کشورهای خارج در صورتی که تقاضا از طرف بانک قبول شده و اعتبار اسنادی گشایش یابد.

ماده 48 ) سهام و سهم الشرکه کلیه شرکتهای ایرانی موضوع قانون تجارت به استثنای شرکتهای تعاونی بر اساس اسمی سهام یا سهم الشرکه به قرار دو در هزار مشمول حق تمبر خواهد بود کسور صد (100) ریال محسوب می شود.
تبصره ) حق تمبر سهام و سهم الشرکه شرکتها باید ظرف دو ماه ازتاریخ ثبت قانونی شرکت و در مورد افزایش سرمایه و سهام اضافی از تاریخ ثبت افزایش سرمایه در ادراه ثبت شرکتها از طریق ابطال تمبر پرداخت شود افزایش سرمایه در مورد شرکتهایی که قبلاً سرمایه خود را کاهش داده اند تا زمانی که حق تمبر آن پرداخت شده است مشمول حق تمبر مجدد نخواهد بود.

ماده 49 ) در صورتی که اسناد مشمول حق تمبرموضوع مواد 45 ،46 ، 47، 48 این قانون در ایران صادر شده باشد اولین شخصی که اسناد مزبور را متصرف می شود باید قبل از هر نوع امضاء اعم از ظهر نویسی یا معامله یا قبولی یا پرداخت به ترتیب فوق عمل نماید و در هر صورت کلیه موسسات یا اشخاصی که در ایران اسناد مذکو را معامله یا دریافت یا تادیه می نمایند متقضا مناً مسئولیت پرداخت حقوق مقرّر خواهند بود.
ماده 50 ) وزارت امور اقتصادی و دارایی مجاز است سفته و برات و بار نامه و اوراق

دیگر مشمول حق تمبر را چاپ و در دسترس متقاضیان بگذارد. وزارت امور اقتصادی و دارایی می تواند درمواردی که متقضی بداند به جای ابطال و الصادق تمبر به دریافت حق تمبر در قبال صدور قبض مالیات اکتفا نماید.
ماده 51 ) در صورت تخلّف از مقررات این فصل، متخلّف علاوه بر اصل حق تمبر معادل دو برابر آن جریمه خواهد شد.

فصل پنجم :
مالیات بر در آمد اجاره املاک :
ماده 131 ) نرخ مالیات بر در آمد اشخاص حقیقی به شرح زیر است:
شرح نرخ
تا میزان 000/000/30 ریال درآمد مشمول مالیات سالانه به نرخ 15%
تا میزان 000/000/100 ریال درآمد مشمول مالیات سالانه به مازاد 000/000/30 ریال به نرخ 20%
تا میزان 000/000/250 ریال درآمد مشمول مالیات سالانه به مازاد 000/000/100 ریال به نرخ 25%
تا میزان 000/000/000/1ریال درآمد مشمول مالیات سالانه به مازاد 000/000/250 ریال به نرخ 30%
نسبت به مازاد 0000/000/000/1 ریال درآمد مشمول مالیات سالانه به نرخ 35%
مواد 52 تا 57 مالیاتهای مستقیم :

ماده 52 ) در آمد شخص حقیقی یا حقوقی ناشی از واگذاری حقوق خود نسبت به املاک واقع در ایران پس از کسر معافیتهای مقرر در این قانون مشمول مالیات بر در آمد املاک می باشد.
ماده 53 ) در آمد مشمول مالیات املاکی که به اجاره واگذار می گردد عبارت است از کل مال الاجاره، اعم از نقدی وغیر نقدی، پس از کسر بیست و پنج درصد 25%) بابت هزینه ها واستهلاکات و تعهدات مالک نسبت به مورد اجاره.

در آمد مشمول مالیات در مورد اجاره دست اول املاک موردوقف یا حبس بر اساس این ماده محاسبه خواهد شد.
در رهن تصرف، راهن طبق مقررات این فصل مشمول مالیات خواهد بود.
هر گاه موجر مالک نباشد، در آمد مشمول مالیات وی عبارت است از مابه التفاوت اجاره دریافتی و پرداختی بابت ملک مورد اجاره.

حکم حکم این ماده در مورد خانه های سازمانی متعلق به اشخاص حقوقی در صورتی که مالیات آنها طبق دفاتر قانونی تشخیص داده شود جاری نخواهد بود.
تبصره 1 ) محل سکونت پدر یا مادر یا همسر یا فرزند یا اجداد و همچنین محل سکونت افراد تحت تکفل مالک اجاری تلقی نمی شود مگر اینکه به موجب اسناد و مدارک ثابت گردد که اجاره پرداخت می شود. در صورتی که چند واحد مسکونی محل سکونت مالک و یا افراد مزبور باشد یک واحد برای سکونت مالک و یک واحد مسکونی برای هر یک از افراد مذکور به انتخاب مالک از مشمول مالیات موضوع این بخش خارج خواهد بود.
تبصره 2 ) املاکی که مجاناً در اختیار سازمانها و مؤسسات موضوع ماده 2 این قانون قرار می گیرد غیر اجاری تلقی می شود.
تبصره 3 ) از نظر مالیات بردرآمد اجار املاک هر واحد آپارتمان یک مستقل محسوب می شود.
تبصره 4 ) در مورد املاکی که با اثاثه یا ماشین آلات به اجاره واگذار می شود درآمد ناشی از اجاره اثاثه و ماشین آلات نیز جزء درآمد ملک محسوب و مشمول مالیات این فصل می شود.
تبصره 5 ) متحدثاتی که طبق قرارداد از طرف مستأجر، به نفع موجر ایجاد می شود، براساس ارزش معاملاتی روز تحویل متحدثه به موجر تقویم و پنجاه درصد (50%) آن جزء درآمد مشمول مالیات اجار سال تحویل محسوب می گردد.

تبصره 6 ) هزینه هایی که به موجب قانون یا قراداد به عهد مالک است و از طرف مستأجر انجام می شود و همچنین مخارجی که به موجب قرارداد انجام آن از طرف مستأجر تقبل شده در صورتی که عرفاً به عهده مالک باشد، به بهای روز انجام هزینه تقویم و به عنوان مال الاجاره غیرنقدی به جمع اجاره بهای سال انجام هزینه، اضافه می شود.
تبصره 7 ) در صورتی که مالک اعیان احداث شده در عرص استیجاری، ملک را کلاً یا جزئاً

به اجاره واگذار نماید، مبلغ اجار پرداختی بابت عرصه به نسبت مورد اجاره از مال الاجاره دریافتی کسر و مازاد طبق مقررات صدر این مشمول مالیات خواهد بود.
تبصره 8 ) در صورتی که مالک محل سکونت خود را بفروشد و در سند انتقال بدون اجاره بها مهلتی برای تخلی ملک داده شود، در مدتی که محل سکونت انتقال دهنده می باشد تا شش ماه در بیع شرط مادام که طبق شرایط معامله مبیع در اختیار بایع شرطی است، اجاری تلقی نمی شود، مگر اینکه به موجب اسناد و مدارک ثابت گردد که اجاره پرداخت می شود.
تبصره 9 ) وزارتخانه ها، مؤسسات و شرکتهای دولتی و دستگاههایی که تمام یا قسمتی یا بودج آنها به وسیل دولت تأمین می شود، نهادهای انقلاب اسلامی، شهرداریها و شرکتها و مؤسسات وابسته به آنها و همچنین سایر اشخاص حقوقی مکلفند مالیات موضوع این فصل را از مال الاجاره هایی که پرداخت می کنند کسر و ظرف ده روز به ادر امور مالیاتی محل وقوع ملک پرداخت و رسید آن را به موجر تسلیم نمایند.
تبصره 10 ) واحدهای مسکونی متعلق به شرکتهای سازند مسکن که قبل از انتقال طقعی و طبق اسناد و مدارک مثبته به موجب قرارداد واگذار می گردد مادام که در تصرف خریدار می باشد، در مدت مذکور اجاری تلقی نمی شود و از لحاظ مالیاتی با خریدار مانند مالک رفتار خواهد شد مشروط بر اینکه مالیات نقل و انتقال قطعی موضوع ماده (59) این قانون به مأخذ تاریخ تصرف پرداخت شده باشد.
تبصره 11 ) مالکان مجتمع های مسکونی دارای بیش از 3 واحد استیجاری که با رعایت الگوی مصرف مسکن بنا به اعلام وزارت مسکن و شهرسازی ساخته شده یا می شوند در طول مدت اجاره از صد در صد (100%) مالیات بردرآمد املاک اجاری معاف می باشد. در غیر این صورت درآمد هر شخصی ناشی از اجار واحد یا واحدهای مسکونی در تهران تا مجموع یکصد و پنجاه متر مربع زیربنای مفید و در سایر نقاط تا مجموع دویست متر مربع زیربنای مفید از مالیات بردرآمد ناشی از اجار املاک معاف می باشد.
ماده 54 ) مال الاجاره از روی سند رسمی تعیین می شود و در صورتی که اجاره نام

رسمی وجود نداشته باشد یا از تسلیم سند یا رونوشت آن خودداری گردد و یا موجر علاوه بر اجاره بها وجهی به عنوان ودیعه یا هر عنوان دیگر از مستأجر دریافت نموده باشد، میزان اجاره بها براساس املاک مشابه تعیین خواهد شد. چنانچه بعداً اسناد و مدارک مثبته به دست آید که معلوم شود اجار ملک بیش از مبلغی است که مأخذ تشخیص درآمد مشمول مالیات قرار گرفته، مالیات مابه التفاوت زبق مقررات این قانون قابل مطالبه خواهد بود.
تبصره 1 ) ارزش اجاری مستغلات در مواردی که باید براساس اجاره بهای املاک مشابه تقویم گردد به وسیل ادار امور مالیاتی که ملک در محدود آن واقع است تعیین خواهد شد.
تبصره 2 ) از ابتدای سال 1382، مأخذ محاسبه درآمد مشمول مالیات اجار املاک، ارزش

اجاری خواهد بود که توسط کمیسیون تقویم املاک موضوع ماد (64) این قانون برای محدود شهرها و روستاها و براساس هر متر مربع تعیین خواهد شد.
ماده 55 ) هرگاه مالک خانه یا آپارتمان مسکونی، آن را به اجاره واگذار نماید و خود محل دیگری برای سکونت خویش اجاره نماید یا از خان سازمانی که کارفرما در اختیار او می گذارد استفاده کند در احتساب درآمد مشمول مالیات این فصل میزان مال الاجاره ای که به موجب سند رسمی یا قرارداد می پردازد یا توسط کارفرما از حقوق وی کسر و یا برای محاسب مالیات حقوق تقویم می گردد از کل مال الاجار دریافتی او کسر خواهد شد.
ماده 56 ) حذف شده است.
ماده 57 ) در مورد شخص حقیقی که هیچ گونه درآمدی ندارد تا میزان معافیت مالیاتی درآمد حقوق موضوع ماده (84) این قانون از درآمد مشمول مالیات سالان مستغلات از مالیات معاف و مازاد طبق مقررات این فصل مشمول مالیات می باشد.
مشمولان این ماده باید اظهارنام مخصوصی طبق نمونه ای که از طرف سازمان امور مالیاتی کشور تهیه خواهد شد به ادار امور مالیاتی محل وقوع ملک تسلیم و اعلام نمایند که هیچ گونه درآمد دیگری ندارند. ادار امور مالیاتی مربوط باید خلاص مندرجات اظهارنام مؤدی را به ادار امور مالیاتی محل سکونت مؤدی ارسال دارد و در صورتی که ثابت شود اظهارنامه مؤدی خلاف واقع است مالیات متعلق به اضاف یک برابر آن به عنوان جریمه وصول خواهد شد.
در اجرای حکم این ماده حقوق بازنشستگی و وظیف دریافتی و جوایز و سود ناشی از سپرده های بانکی درآمد تلقی نخواهد شد.
تبصره 1 ) حکم این ماده در مورد فرزندان صغیری که تحت ولایت پدر باشند جاری نخواهد بود.
تبصره 2 ) در صورتی که سایر درآمدهای مشمول مالیات ماهان مؤدی کمتر از مبلغ مذکور در این ماده باشد، آن مقدار از درآمد مشمول مالیات اجار املاک که با سایر درآمدهای مؤدی بالغ بر مبلغ فوق باشد معاف و مازاد طبق مقررات این فصل مشمول مالیات خواهد بود.

مثال 1 ) آقای خشنود دو اتاق از منزل محل سکونت خود را به مبلغ ماهیانه 000/200/1 ریال اجاره داده است. در صورتی که نامبرده درآمد دیگری نداشته باشد مالیات درآمد اجاره بها را حساب کنید.
حل ) از پرداخت مالیات معاف است زیرا مبلغ اجاره ایشان کمتر از 000/450/1 ریال است.
مثال 2 ) آقای آذری منزل محل سکونت خود را به مبلغ ماهیانه 000/280 ریال اجاره داده است و محل دیگری را از قرار ماهی 000/200 ریال جهت سکونت خود اجاره نموده است. مالیات درآمد اجاره بهای ایشان در یک سال چقدر خواهد بود؟

حل :

000/80 = 000/200 – 000/280
معافیت درآمد اجازه 000/20 = 25% × 000/80
درآمد مشمول مالیات 000/60 = 000/20 – 000/80
000/720 12 × 000/60
000/108 نرخ ماده 131 000/720
15% 000/720

مثال 3 ) آقای بخشی یک باب منزل مسکونی به مبلغ ماهیانه 000/000/2 ریال به شرکت آذرخش اجاره داده است درآمد اجاره به صورت هر سه ماه یکبار دریافت می شود. تاریخ قرارداد اجاره 1/9/1x می باشد.
مطلوب است : محاسبه مالیات سه ماهه اول، دوم، سوم و چهارم براساس هر یک از مفروضات زیر :
1 ) آقای بخشی خود در یک منزل مسکونی به صورت استیجاری ساکن باشد و ماهیانه مبلغ 000/000/1 ریال مال الاجاره پرداخت نماید.
2 ) آقای بخشی هیچ گونه درآمدی نداشته باشد.

حل : فرض اول : 30/11/1x
000/000/1 = 000/000/1 – 000/000/2
000/000/3 = 3 × 000/000/1
معافیت 000/750 = 25% × 000/000/3

درآمد مشمول مالیات 000/250/2 = 000/750 – 000/000/3
مالیات سه ماهه اول 29/12/1x (روش تجمعی) 500/337 = 15% × 000/250/2 نرخ ماده 131 000/250/2

000/000/1 = 000/000/1 – 000/000/2
000/000/4 = 4 × 000/000/1

معافیت 000/000/1 = 25% × 000/000/4
درآمد مشمول مالیات 000/000/3 = 000/000/1 – 000/000/4
مالیات 4 ماهه اسفند ماه 31/2/2x 000/450 = 15% × 000/000/3 نرخ ماده 131 000/000/3
500/112 = 500/337 – 000/450

000/000/1 = 000/000/1 – 000/000/2
000/0002 = 2 × 000/000/1
معافیت 000/500 = 25% × 000/000/2
درآمد مشمول مالیات 000/500/1 = 000/500 – 000/000/2
مالیات2 ماهه 2 x
31/5/2x 000/225 = 15% × 000/500/1 نرخ ماده 131 000/500/1

000/000/5 = 5 × 000/000/1
معافیت 000/250/1 = 25% 000/000/5
درآمد مشمول مالیات 000/750/3 = 000/250/1 – 000/000/5
مالیات5 ماهه
مالیات سه ماهه سوم
31/8/2x 000/562 = 15% × 000/750/3 نرخ ماده 131 000/750/3
500/337 = 000/225 – 500/562

000/000/8= 8 × 000/000/1
معافیت 000/000/2 = 25% 000/000/8
درآمد مشمول مالیات 000/000/6 = 000/000/2 – 0

00/000/8
مالیات8 ماهه
مالیات سه ماهه چهارم 000/900 = 15% × 000/000/6 نرخ ماده 131 000/000/6
500/337 = (500/337 + 000/225 )- 000/900
حل : فرض دوم : 30/11/1x
000/000/6 = 3 × 000/000/2
معافیت 000/500/1 = 25% × 000/000/6
000/500/4 = 000/500/1 – 000/000/6
درآمد مشمول مالیات 000/150 = (3 × 000/450/1 ) – 000/500/4
مالیات سه ماهه اول 29/12/1x (روش تجمعی) 500/22 = 15% × 000/150 نرخ ماده 131 000/150

000/000/8 = 4 × 000/000/2
000/000/2 = 25% × 000/000/8
معافیت 000/000/6 = 000/000/2 – 000/000/8
درآمد مشمول مالیات 000/200 = (4 × 000/450/1 ) – 000/000/6
مالیات 4 ماهه اسفند ماه 31/2/2x 000/30 = 15% × 000/200 نرخ ماده 131 000/200
500/7 = 500/22 – 000/30

معافیت 000/000/4 = 2 × 000/000/2
000/000/1 = 25% × 000/000/4
درآمد مشمول مالیات 000/000/3 = 000/000/1 – 000/000/4
مالیات 2 ماهه اول 2 x 31/5/2x 000/15 = 15% × 000/100 نرخ ماده 131 0000/100

معافیت 000/000/100 5 × 000/000/2
000/500/2 = 25% × 000/000/10
000/500/7 = 000/500/2 – 000/000/10
درآمد مشمول مالیات 000/250 = (5 × 000/450/1) – 000/500/7
مالیات 3 ماهه سوم 31/8/2x 500/37 = 15% × 000/250 نرخ ماده 131 000/250
500/22 = 000/15 – 500/37
معافیت 000/000/16 = 8 × 000/000/2
000/000/4 = 25% × 000/000/16
000/000/12 = 000/000/4 – 000/000/16
000/400 = (8× 000/450/1) – 000/000/12
درآمد مشمول مالیات 000/60 = 15% × 000/400 نرخ ماده 131 000/400
مالیات 3 ماهه چهارم 500/22 = (500/22 + 000/15 ) – 00

0/60

مثال 4 ) یک شرکت (دولتی یا خصوصی) ساختمانی را به مبلغ 000/000/200 ریال در ماه به مدت دو سال از 1/1/1x اجاره نموده است.
مطلوب است : محاسبه مالیات درآمد اجاره براساس هر یک از مفروضات زیر :
1 ) مال الاجاره سالیانه پرداخت شود.
2 ) مال الاجاره هر شش ماه یکبار پرداخت شود.
3 ) مال الاجاره هر سه ماه یکبار پرداخت شود.
4 ) مال الاجاره هر ماه پرداخت شود.
حل : فرض اول :
معافیت 000/000/50 = 25% × 000/000/200
000/000/150 = 000/000/50 – 000/000/200
درآمد مشمول مالیات 000/000/800/1 = 12 × 000/000/150
000/500/4 = 15% × 000/000/30 نرخ ماده 131 000/000/800/1
000/000/14 = 20% × 000/000/70
000/500/37 = 25% × 000/000/150
000/000/225 = 30% × 000/000/750
000/000/280 = 35% × 000/000/800
مالیات سالیانه درآمد اجاره 000/000/561

فرض دوم : مالیات شش ماهه اول
معافیت 000/000/50 = 25% × 000/000/200
000/000/150 = 000/000/50 – 000/000/200
درآمد مشمول مالیات 000/000/900 = 6 × 000/000/150
000/500/4 = 15% × 000/000/30 نرخ ماده 131 000/000/900
000/000/14 = 20% × 000/000/70
000/500/37 = 25% × 000/000/150
000/000/195 = 30% × 000/000/650
مالیات شش ماهه اول 000/000/251

فرض دوم : مالیات شش ماهه دوم
معافیت 000/000/50 = 25% × 000/000/200
000/000/150 = 000/000/ 50 – 000/000/200
000/000/800/1 = 12 × 000/000/150
درآمد مشمول مالیات 000/500/4 = 15% × 000/000/30 نرخ ماده 131 000/000/800/1
000/000/14 = 20% × 000/000/70
000/500/37 = 25% × 000/000/150

000/000/225 = 30% × 000/000/750
000/000/280= 35% × 000/000/800
مالیات برای کل سال 000/000/561
مالیات شش ماهه اول 000/000/310 = 000/000/251 – 000/000/561
فرض سوم : مالیات شش ماهه اول
معافیت 000/000/50 = 25% × 000/000/200
000/000/150 = 000/000/ 50 – 000/000/200
000/500/4 = 15% × 000/000/30 نرخ ماده 131 000/000/450 = 3 × 000/000/150
000/000/14 = 20% × 000/000/70
000/500/37 = 25% × 000/000/150
000/000/60 = 30% × 000/000/200
مالیات سه ماهه اول 000/000/116
فرض سوم : مالیات شش ماهه دوم
000/000/50 = 25% × 000/000/200
000/000/150 = 000/000/ 50 – 000/000/200
000/000/251 نرخ ماده 131 000/000/900 = 6× 000/000/150
مالیات سه ماهه دوم 000/000/135 = 000/000/116 – 000/000/251

فرض سوم : مالیات شش ماهه دوم
000/000/50 = 25% × 000/000/200
000/000/150 = 000/000/ 50 – 000/000/200
نرخ ماده 131 000/000/350/1 = 9× 000/000/150
000/500/4 = 15% × 000/000/30
000/000/14 = 20% × 000/000/70
000/500/37 = 25% × 000/000/150
000/000/225 = 30% × 000/000/750
000/500/122 = 35% × 000/000/350
مالیات 9 ماه 000/500/403
مالیات سه ماهه دوم 000/500/152 = 000/000/251 – 000/500/403
فرض سوم : مالیات اجاره سه ماهه چهارم
000/000/50 = 25% × 000/000/200
000/000/150 = 000/000/ 50 – 000/000/200
000/000/800/1 = 12 × 000/000/150
000/000/561 نرخ ماده 131 000/000/800/1
مالیات سه ماهه چهارم 000/500/157 = 000/500/403 – 000/000/561

– چنانچه اجاره بها ماهیانه پرداخت شود بایستی براساس درآمد اجاره ماهیانه برای هر ماه مالیات جداگانه محاسبه و چنانچه قرارداد اجاره تا پایان سال تداوم داشت در ماه آخر مابه التفاوت به صورت جمع درآمد اجاری سالیانه محاسبه و کسر می شود.
فرض چهارم :
معافیت 000/000/50 = 25% × 000/000/200
درآمد مشمول مالیات 000/000/150 = 000/000/ 50 – 000/000/200
000/500/4 = 15% × 000/000/30 نرخ ماده 131 000/000/150
000/000/14 = 20% × 000/000/70
000/500/12 = 25% × 000/000/50

مالیات اجاره فرودین ماه 000/000/31
درآمد اجاره تا پایان اردیبهشت ماه 000/000/300 = 2 × 000/000/200
000/500/4 = 15% × 000/000/30 نرخ ماده 131 000/000/300
000/000/14 = 20% × 000/000/70
000/500/37 = 25% × 000/000/150
000/000/15 = 30% × 000/000/50
مالیات دو ماه 000/000/71
مالیات اجاره اردیبهشت ماه 000/000/40 = 000/000/31 – 000/000/71
درآمد اجاره تا پایان خرداد ماه 000/000/450 = 3 × 000/000/150
000/500/4 = 15% × 000/000/30
000/000/14 = 20% × 000/000/70
000/500/37 = 25% × 000/000/150
000/000/60= 30% × 000/000/200
000/000/116
مالیات اجاره خرداد ماه 000/000/45 = ( 000/000/40 + 000/000/31 ) – 000/000/116

نکات قابل توجه در محاسبه مالیات بر درآمد اجاره املاک :
– در صورتی که مدت اجاره املاک (مستغلات) طی سال شروع شود برای محاسبه مالیات بایستی مجموع درآمد اجاری ماه شروع قرارداد اجاره تا پایان همان سال به دست آورده و به نرخ ماده 131 مالیات مربوطه را محاسبه نماییم.
– چنانچه مالک مورد اجاره (املاک و مستغلات) بیش از یکنفر باشند نخست باید درآمد اجاره به نسبت مالکیت مالکان مشخص شده و سپس براساس سهم هر یک از مالکین مالیات مربوطه محاسبه و کسر شود.

– در مورد محاسبه مالیات درآمد اجاری اشخاص حقیقی بایستی نخست کلیه معافیت های مقرر در قانون از سهم درآمد اجاری ماهیانه یا سالیانه مالک کسر سپس مالیات مابه التفاوت حاصله محاسبه و کسر و پرداخت گردد.
مثال 5 ) شخصی یک باب منزل مسکونی را برای مدت یکسال به مبلغ 000/000/8 ریاله ماهیانه اجاره نموده است. مالکیت منزل مزبور به طور مشاع و متساوی به سه نفر تعلق دارد. چنانچه اجاره بهای ساختمان مزبور سالیانه پرداخت شود مالیات درآمد اجاره هر یک از مالکین چقدر خواهد بود.
حل :
درآمد اجاره سالیانه 000/000/96 = 12 × 000/000/8
معافیت 000/000/24 = 25% × 000/000/96
درآمد اجاره مشمول مالیات 000/000/72 = 000/000/24 – 000/000/72
000/600/3 = 15% × 000/000/24 نرخ ماده 131 000/000/24

چنانچه هر یک از مالکین فوق هیچ گونه درآمد دیگری نداشته باشند سهم مالیات هر یک از مالکین چقدر خواهد بود.

درآمد اجاره سالیانه 000/000/96 = 12 × 000/000/8
معافیت 000/000/24 = 25% × 000/000/96
000/000/72 = 000/000/24 – 000/000/96
000/000/24 = 3 ÷ 000/000/72
000/400/17 = 12! 000/450/1
مالیات سالیانه هر یک از مالکین 000/990 = 15% × 000/600/6 نرخ ماده 1

31 000/600/6
مثال 6 ) شرکتی یک ساختمان اداری را به مبلغ 000/000/10 ریال ماهیانه از 1/1/1x اجاره نموده است. طبق قرارداد مال الاجاره باید سالیانه پرداخت شود در صورتی که ساختمان مزبور متعلق به پنج نفر باشد و به نسبت 10/1 ، 10/1 ، 10/1 ، 10/2 ، 10/5 در مالکیت آنها باشد. یکی از مالکین 10/1 همچنین مالک 10/2 درآمد دیگری نداشته باشند مالیات اجاره بهای ساختمان مزبور را محاسبه نمایید.

حل :
مالیات سالیانه ساختمان 000/000/120 = 12 × 000/000/10

معافیت سالیانه 000/000/30 = 25% × 000/000/120
درآمد مشمول مالیات سالیانه 000/000/90 = 000/000/30 – 000/000/120
سهم مالکین 10/1 از درآمد مشمول مالیات 000/000/9 = 10/1 × 000/000/90
000/000/18 = 10/2 × 000/000/90
000/000/45 = 10/5 × 000/000/90

یکی از مالکین 10/1 که هیچ گونه درآمدی ندارد از پرداخت مالیات معاف است و میزان معافیت نامبرده (ریال 000/400/17 = 12 × 000/450/1 ) است.
مالیات دو مالک دیگر با نسبت 10/1 : 000/350/1 = 15%× 000/000/9 نرخ ماده 131 000/000/9
مالیات دو مالک دیگر با نسبت 10/1 : 000/90 = 15%× 000/600 نرخ ماده 131 000/600 = 000/400/17 – 000/000/18
000/500/4 = 15%× 000/000/30 نرخ ماده 131 000/000/45
000/000/3 = 20% × 000/000/15
سهم مالیات مالک 10/5 000/500/7
مسائل :
1 ) آقای ساختمانی را ماهیانه به مبلغ 000/000/7 ریال به آقای بتا اجاره داده است. تاریخ شروع قرارداد اجاره 1/8/1x و مدت آن یکسال می باشد. ضمناً طبق مفاد اجاره نامه آقای بتا می بایست در محل مورد اجاره برای انجام عملیات خود دو اطاق احداث کند که در پایان مدت اجاره و مؤجر تعلق خواهد گرفت، ارزش متحدثه به مبلغ 000/000/35 ریال ارزیابی شده است و تاریخ احداث متحدثه نیز در 1/11/1x می باشد.

مطلوب است : محاسبه مالیات بردرآمد اجاره املاک آقای آلفا با فرض اینکه نامبرده از محل حقوق بازنشستگی امرار معاش می کند.
2 ) شرکت دلتا ساختمان محل فعالیت خود را به مبلغ ماهیانه 000/800/2 ریال اجاره کرده است، قرارداد اجاره به صورت رسمی تنظیم شده است. فرض کنید تاریخ شروع قرارداد اجاره 1/5/1x باشد.
مطلوب است : محاسبه مالیات بر درآمد اجاره براساس هر یک از مفروضات زیر :
1 ) اجاره به صورت ماهیانه پرداخت شود.

2 ) اجاره به صورت هر سه ماه یکبار پرداخت شود.
3 ) اجاره به صورت هر شش ماه یکبار پرداخت شود.
3 ) شرکت گاما یک ساختمان را که شامل دو واحد اداری و یک واحد تجاری است در سال 1 x 13 به شرح زیر اجاره نموده است :
الف ) واحد شماره یک اداری از 1/1/1x لغایت از قرار هر ماه 000/000/10 ریال
ب ) واحد شماره دو اداری از 1/3/1x لغایت 29/12/1x از قرار هر ماه 000/000/6 ریال
ج ) واحد تجاری از 1/1/1x لغایت 30/10/1x از قرار هر ماه 000/000/15 ریال
در صورتی که ساختمان مزبور متعلق به سه نفر با نسبت مالکیت 6/1 ، 6/2 ، 6/3 باشد و شخص با نسبت مالکیت 6/3 هیچ گونه درآمدی نداشته باشد و اجاره بها به صورت ماهیانه پرداخت شود مالیات بر درآمد اجاره املاک افراد مذکور را برای ماههای فروردین، اردیبهشت و خرداد سال 1 x 13 را محاسبه کنید.
4 ) شرکتی خصوصی دو باب منزل و سه ساختمان را به شرح ذیل اجاره نمود.
(مبلغ اجاره در پایان قرارداد اجاره دریافت می شود)
منازل و ساختمانها متعلق به سه نفر و به نسبت 6/1 ، 6/2 ، 6/3 در مالکیت آنها می باشد.
مطلوب است : محاسبه درآمد اجاره، درآمد مشمول مالیات و مالیات اجاره سهم هر یک از مالکین
الف ) منزل شماره 1 از تاریخ 1/5/1x لغایت 29/12/1x به مبلغ ماهیانه 000/180 ریال
ب ) منزل شماره 2 از تاریخ 1/1/1x لغایت 30/10/1x به مبلغ ماهیانه 000/150 ریال
ج ) ساختمانها از تاریخ 1/3/1x لغایت 1/9/1x به ترتیب از قرار ماهی 000/120، 000/140 و 000/180 ریال.

فصل ششم :
مالیات نقل و انتقال املاک :
مواد 59 تا 72 مالیاتهای مستقیم :
ماده 59 ) نقل و انتقال قطعی املاک به مأخذ ارزش معاملاتی و به نرخ پنج درصد (5%) و همچنین انتقال حق واگذاری محل به مأخذ وجوه دریافتی مالک یا صاحب حق و به نرخ دو درصد (2%) در تاریخ انتقال از طرف مالکان عین یا صاحب حق مشمول مالیات می باشد.
تبصره 1 ) چنانچه برای مورد معامله ارزش معاملاتی تعیین نشده باشد ارزش معاملاتی نزدیکترین محل مشابه مبنای محاسبات مالیاتی خواهد بود.
تبصره 2 ) حق واگذاری محل از نظر این قانون عبارت است از حق کسب یا پیشه یا حق تصرف محل یا حقوقی ناشی از موقعیت تجاری محل.
ماده 60 ) حذف شده است.

ماده 61 ) در مواردی که انتقال ملک در دفاتر اسناد رسمی انجام نمی شود نیز ارزش معاملاتی ملک طبق مقررات این فصل در محاسبه مالیات ملاک عمل خواهد بود و به طور کلی برای املاکی که ارزش معاملاتی آنها تعیین نشده باشد ارزش معاملاتی نزدیکترین محل مشابه مناط اعتبار می باشد.
ماده 62 ) حذف شده است.

برای دریافت اینجا کلیک کنید