مقاله معماری شهرستان مراغه

توضیحات

  مقاله معماری شهرستان مراغه دارای 38 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله معماری شهرستان مراغه  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله معماری شهرستان مراغه،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن مقاله معماری شهرستان مراغه :

معماری شهرستان مراغه

مقدمه

مراغه از شهرهای تاریخی و قدیمی آذربایجان و ایران است . در 280 هجری فرمانروایی مراغه به محمد بن افشین بن دیوداد رسید . بعد از وی برادرش یوسف به جای او نشست و در سال 296 هجری به نام خود در مراغه سكه زد . در سال 317 هجری ، مسافریان دیلمی به مراغه دست یافتند . در سال 420 هجری قشون غز وارد مراغه شد . در سال 566 هجری مراغه جزو قلمرو سلجوقیان در آمد . در سال 622 هجری جلال الدین خوارزمشاه بدون برخورد یا مقاومت مهمی به مراغه آمد . در سال 628 هجری این شهر به تصرف سپاهیان مغول درآمد . در سال 656 هجری مراغه مركز فرمانروایی هلاكوخان مغول شد . خواجه نصیرالدین طوسی با همكاری چند ستاره شناس مأمور تاسیس رصدخانه معروف مراغه شد . در سال 759 هجری مراغه به دست تیموریان ویران شد . در سال 1142 هجری شهر مراغه و دهخوارقان به دست نادر شاه گشوده شد . گرچه شیخ عبیدالله كرد در سال 1297 هجری خود را به حوالی مراغه رسانید ولی هجوم وی و همراهانش دفع شد و سكون و آرامش به مراغه بازگشت .

مراغه قطب گردشگری شمال غرب كشور
پیوند تاریخ و طبیعت، باغ موزه مزارع سرسبز دامنه‌های سمند، دیار سهند و كوهستان، شهر برج‌های تاریخی، دیاری برخوردار از روستاهای شگفت و اعجاب انگیز، شهر رصد‌خانه بزرگ جهان، دربرگیرنده بزرگ‌ترین مناطق فسیلی جهان، منطقه‌ای كه مبدا شكل‌گیری نخستین نصف النهار جهان بوده است، آن‌جا كه نخستین سكوسنگاه‌ها و معابد بشری شكل گرفته‌اند. اگر جایگاه جاذبه‌های تاریخی و تمدنی مراغه در دستیابی به اهداف چشم‌انداز 20 ساله گردشگری را برجسته كرده و سپس نیم‌نگاهی به وضعیت وخیم این آثار داشته باشیم، آنگاه باید در رویای خیس یك باور زنده اذعان داشت كه در سایه سه عنصر «جهل، بی‌توجهی و عدم برنامه‌ریزی» دوران افول حیات آثار تاریخی مراغه فرا رسیده و اكنون برج‌های باشكوه ایلخانیان در‌آستانه‌ی فرو پاشی كامل قرار گرفته‌اند.

اكنون مراغه این كهن شهر تاریخی و نخستین پایتخت ایلخانیان، دیگر نایی برای بازگشت به گذشته پر افتخار وتجدید حیات هنری ندارد. این مدعا را می‌توان از اظهار تاسف‌هایی كه جهانگردان پس از دیدار آثار مراغه پیرامون بی‌توجهی به این جاذبه‌ها ابراز می‌دارند، به خوبی دریافت. یافته‌های باستان شناسی وجود تمدن اوراتورها و ماد در آذربایجان بزرگ كه مراغه جزیی لاینفك از آن است را به اثبات رسانیده و اینك «مهر» این معبد ناشناخته و پهنان مانده از انظار مردم و مسوولان كه نخستین داده‌ها نشانگر پیش از تاریخ بودن این سایت دارد، می‌تواند با بررسی‌های مجدد دیرینه شناختی و اتنومولوژی وجود تاریخ و شكل گیری نخستین تمدن‌های بشری در آتروپاتكان را هزاران سال به گذشته باز گرداند. معبد مهر، ‌گویا استوانه‌ای است كه تاریخ در دورن آن دوران داشته و اكنون با زبان بی‌زبانی روایتگر نخستین سكونتگاه‌هایی است كه در فلات ایران شكل گرفته‌اند. جای جای كلنگ‌هایی باقی مانده بر روی سنگ‌ها، محراب‌ها و امامزاده‌ای كه به روایت تصاویر تا 70 سال پیش موجود بوده و اكنون به یمن جهالت به میراث پدری از بین رفته، آیات حكاكی شده قرآن بر روی سنگ‌ و تنها كلمه ” الله ” كه به حرمت قداستش از تخریب بازمانده، اكنون تاریخ را برایمان بازگو كرده و روایت ظلم و جوری را كه بر آثار تاریخی مراغه سایه افكنده، با زبان بی زبانی روایت می‌كنند. آن‌ها می‌خواهند فریاد بزنند كه مغولان سا‌ختند و شما ویران كردید!
درباره‌ی مراغه چه می‌دانید؟

مراغه یک منطقه ویژه كشاورزی است كه تنوع محصولات و فرآورده‌های كشاورزی آن را به یكی از مناطق مهم آذربایجان شرقی تبدیل کرده است. از همین رو در صورت برنامه‌ریزی این شهرستان می‌تواند به منطقه مطرحی در جذب گردشگران كشاورزی – آگروتوریسم- تبدیل ‌شود. شهر مراغه با یك جاده آسفالته با كیفیت مناسب در 130 كیلومتری جنوب تبریز در كمتر از دو ساعت قابل دسترسی است .گفته می‌شود در زمان داریوش، آذربایجان شرقی یكی از ساتراپ‌های ایران و پایتخت آن شهر شیز بوده كه در جنوب خاوری مراغه قرار داشته است.

از نظر كشاورزی و باغ‌داری این شهرستان وضع بسیار خوب و پر رونقی داشته و نوع كشت آن آبی و دیمی است. مراغه در زمینه صنایع وابسته به كشاورزی نیز فعالیت داشته و بیشتر كارخانه‌های موجود در آن به كار تهیه خشكبار اشتغال دارند. شهر مراغه از معدود شهرهایی است كه سابقه پایتختی دارد، اما آثار تاریخی و هویت تاریخ فرهنگی آن در ایران شناخته شده نیست. این شهر تاریخی در جنوب كوه اسطوره‌ای سمند و جنوب شرقی دریاچه ارومیه قرار دارد. برخی مورخان نام قدیمی ‌مراغه را مراوا یا ماراوا نوشته و آن را جایگاه ماد به شمار آورده‌اند.

طبق مدارك و اسناد كشف شده مراغه میلیون‌ها سال پیش در دوره‌ی دوم و سوم زمین شناسی محل استقرار حیوانات عظیم الجثه بوده و كشف 32 گونه از پستانداران باعث شده تا این شهرستان در خارج از كشور شناخته شده‌تر باشد. این شهر پیش از اسلام و دوره‌های اسلامی ‌مركز آذربایجان بوده و پس از فتح بغداد نخستین پایتخت ایلخانیان بوده است. چشم اندازهای زیبا و منحصر به فرد دامنه‌های جنوبی سهند و هوای مطبوع و روح افزای حاشیه سد علویان, سالیانه هزاران گردشگر داخلی و خارجی را روانه مراغه می‌كند. گنبد سرخ‌, گنبد كبود و مدور، قلعه‌های باستانی، خانه‌های تاریخی، رصد خانه مراغه و ده‌ها اثر تاریخی و طبیعی از دیدنی‌های این شهراست. شهرستان مراغه با داشتن بیش از 300 اثر تاریخی و طبیعی و تپه‌های باستانی جزو 10شهر دارای بافت غنی تاریخی و فرهنگی در ایران است. وجود آثار و ابنیه باستانی متعلق به دوره‌های تاریخی و اسلامی موجب شده كه این شهر همه ساله مورد بازدید گردشگران داخلی و خارجی قرار گیرد.

همچنین وجود آب‌های معدنی مانند قره پالچوق، شورسو، گشایش، ‌ساری‌سو و نیز دریاچه‌ی سد علویان در حاشیه‌ی شمالی شهر و رودخانه‌ی صوفی‌چای كه از مركز شهر می‌گذرد، بر جاذبه‌های گردشگری آن افزوده است. تاسیسات قابل سرمایه‌گذاری در سد علویان، ایجاد مراكز تفریحی،‌ قایقرانی،‌ كمپ و ویلا و در دره‌ی گشایش ایجاد كمپ و رستوران سنتی است. هم اكنون نیز مراغه با ویژگی‌های خاص اكوموزه باعث شهر و شهر موزه تاریخی می‌تواند با داران بودن عناصر كامل منشور توسعه پایدار به پایلوت توریستی و اقتصادی غرب كشور تبدیل شود.

احیای جاده ابریشم به منزله احیای تاریخ مراغه خواهد بود
درباره جاده ابریشم بسیار گفته و بسیار شنیده شده است. هرچند كه به لحاظ پژوهشی تحقیقات زیادی در ایران انجام نشده و مباحث توریستی نیز در این حوزه مغفول مانده است، اما كشورهایی چون چین و تاجیكستان تلاش دارند تا از دستاوردهای این جاده نهایت بهره‌برداری را به عمل آورند. چندی پیش مسوولان استان‌های شمال غربی چین در جلسه همكاری‌های بین شرق و غرب چین اعلام كردند كه گردشگری در مسیر جاده ابریشم را توسعه خواهند داد و آن‌ها برنامه‌ای دارند تا این مسیر را به خطی گردشگری در سطح جهانی تبدیل کنند. سال گذشته نیز پس از سال‌ها تحقیق و مطالعه، دفتر گردشگری جاده‌ی ابریشم در سمرقند ازبكستان افتتاح شد.

گشایش دفتر گردشگری جاده‌ی ابریشم 10 سال پس از صدور اعلامیه‌ی تاریخی سمرقند از سوی سازمان گردشگری جهانی صورت گرفت. جاده‌ی ابریشم از دیرباز نه تنها از لحاظ اقتصادی و مبادله‌ی كالا اهمیت داشته، بلكه از نظر فرهنگی هم اكنون نیز به لحاظ جاذبه‌های گردشگری در خور توجه است. به این ترتیب از منظر كارشناسان انتظار می‌رفت كه این دفتر یا دیگر مباحث استراتژیك جاده ابریشم در ایران پی‌گیری شود، اما پایگاه گردشگری این نقطه علیرغم موقعیت ممتاز ایران به عنوان حلقه‌ی اتصال آسیای دور به اروپا، در شهر سمرقند ازبكستان افتتاح شد!. كارشناسان بر این باورند كه احیای جاده‌ی ابریشم، مراغه را از بن‌بست خارج می‌كند، چون مراغه شهری است سرشار از اماكن و آثار باستانی بسیار گرانقدر كه لازم است توجه بیشتری به این پتانسیل صورت گیرد. جاده‌ی ابریشم از مهم‌ترین قسمت‌های این شهر است كه ارزش فوق‌العاده‌ای از لحاظ اجتماعی و اقتصادی دارد و اگر بتوان به طور كامل قسمتی از جاده‌ی ابریشم را كه از مراغه عبور كرده است، شناسایی و مستندسازی كرد، آنگاه خواهیم توانست هویت و اهمیت این جاده را احیا كنیم.

معبد مهر، گنبد سرخ، گنبد غفاریه، رصد خانه مراغه، مقبره‌ی آقالار، گنبد مدور، گنبد كبور و مسجد ملا رستم از مشهورترین بناهای تاریخی مراغه هستند كه وجه مشترك همه آنها در برهه كنونی نزدیك شدن آنها به آستانه تخریب است، طوری كه طبق شواهد موجود چیزی به فرو ریختن ستون‌های باشكوه مسجد ملارستم نمانده است. در این میان تاثربارترین وضعیت متعلق به معبد مهر است كه باید آن را در ردیف یكی از نخستین سكونتگاه‌های و معابد بشر پیش از تاریخ محسوب كرد. این معبد كه در زیر یك گورستان تاریخی قرار دارد، با خاك‌برداری، بخش‌هایی از خود را نمایان كرده، اما همچنان بخش عمده‌ای ازآن در زیر خاك قرار دارد. میراث فرهنگی نیز در عملكردی ناشیانه در بخشی از این بنای سنگی با سازه فلزی و آجر مرمت‌هایی را انجام داده كه به همراه ‌انباشت زباله‌ها هر بازدید‌كننده‌ای را متاثر می‌سازد. روستاییان نیز به دلیل فقدان آموزش، سنگ‌های تاریخی گورستان در كنده و یا به جای دیگری منتقل می‌كنند.

رصدخانه، شاهكار خواجه نصیرالدین طوسی
رصدخانه مراغه كه نخستین مركز بازدید برای گردشگران ورودی مراغه به شمار می‌آید، حال و روزی مناسبتر از معبد مهر ندارد، این بنای باشكوه كه به همت خواجه نصیر الدین طوسی بنیان گذاشته شد، در زمان خود از بزرگترین رصد خانه‌های جهان به شمار می‌رفت كه بعدها با الهام از این اثر، رصدخانه‌هایی در چین و سمرقند شكل گرفتند، اما اكنون از این بنای باشكوه جز تلی خاك كه مدام توسط حفاران غیر مجاز كند و كار می‌شود و برخی بخش‌ها، چیزی به جای نمانده است.
طی سال‌های اخیر برای پوشش بقایای برج مركزی رصدخانه گنبدی تبدیل شده و ظاهرا قرار است كه در آینده نمایشگای از ابزار آلات نجومی ‌برپا شود.

غارهای مجاور رصدخانه به همراه پوشش سرسبزی كه در روستاهای اطراف به چشم می‌خورد، محیط دلپذیری را برای بازدیدكنندگان فراهم ساخته است.
برج‌های تاریخی مراغه نیز عمدتا از تخریب و رطوبت دیدگی رنج می‌برند. تنها كاری هم كه برای به‌سازی آن‌ها انجام شده، پروژه‌ی ساماندهی گنبدهای كبود و مدور است كه توسط شهرداری مراغه در حال انجام است، اما با این حال، علیرغم سرمایه‌گذاری میلیاردی و موافقیت اولیه و مكتوب میراث فرهنگی اكنون این اداره جلوی ادامه‌ی كار را گرفته و سردرگمی‌عجیبی را به وجود آورده است.

مراغه، شهر گنبدهای تاریخی
برج‌ها و گنبدهای متعدد باقی مانده از تمدن پیش از دوره اسلامی و پس از آن شهر مراغه را امروزه به مكانی ویژه برای جذب گردشگران داخلی و خارجی مبدل كرده است.
گنبد سرخ، قدیمی‌ترین گنبد باقی‌مانده در مراغه است كه در سال 542 هجری قمری در دوره سلجوقیان و بصورت مربع‌القاعده در دو طبقه ساخته شده است. این گنبد از نظر ساخت و نوع تزئینات موجب الهام در ساخت برج‌های دیگر بوده است، برج مدور در كنار گنبد سرخ از سایر برج‌های مراغه است كه در بافت مركزی شهر احداث شده و پلانی مدور شامل دو طبقه سردابه و نمازگاه دارد و هریت فرد دفن شده در سردابه آن تاكنون شناسایی نشده است، این برج در سال 563 هجری قمری با سنگ‌های متخلخل آهكی و حجاری شده و آجرهای خشتی و ساروج ساخته شده است.

برج غفار مراغه متعلق به ”ابوسعید بهادرخان ایلخان” برخلاف سبك معماری سلجوقیان از آجر لعابدار در آن استفاده شده و كاشیكاری در این بنا به وفور دیده می‌شود، وجه تمایز این برج با دیگر برج ها وجود پنجره‌های كاذب است، به این علت كه كسی در این برج ساكن نبوده سازنده آن برای القاروشنایی و نور به صورت سمبلیك پنجره‌ها را به‌صورت كاذب ایجاد كرده است.

قلعه و غار قیز لار قالاسی مراغه
قیز لار قلعه سی (قلعه دختران) یكی از مهم ترین آثار تاریخی و طبیعی شهرستان مراغه است. این قلعه و غار در 20 كیلومتری جنوب باختری مراغه و در سمت جنوبی دره بسیار عمیق كوه های گوی داغ (كوه كبود) واقع شده است. دهانه غار به قطر 30×20 متر و درازای آن در ابتدا 35 متر و پهنایش 24 متر و ارتفاعش حدود 20 متر است. ارتفاع كلی غار و قلعه نسبت به دره عمیق مقابل حدود 1800 متر تخمین زده شده است. داخل غار دالان های متعدد تنگ و تاریكی وجود دارد كه در بعضی از آن ها اقسام استالاكتیت های آهكی به چشم می خورد. در ارتفاعات پشت قلعه، باقیمانده یك دیوار خشتی به چشم می خورد كه از بقایای قلعه ای قدیمی است كه پایین آن چند دخمه وجود دارد كه آثار كندوكاوهای غیر مجاز در آن ها مشهود است.

کلیسای هوانس مراغه
این کلیسا در روستای پرآباد بین مراغه و میانه واقع شده است. البته هنوز هم مورد استفاده اقلیت شهر قرار می گیرد. این کلیسا مربوط به دوره ایلخانان است، مدخل آن در ضلع باختری است و ورود به داخل از طریق درگاه زیر طاق گنبدی صورت می گیرد. فضای اصلی کلیسا به شکل مستطیل است که عبادتگاه یا محراب، در ضلع خاوری آن واقع شده که مرکب از سه طاقنما با قوس جناغی است. طاق نمای میانی از طاق نماهای طرفین بزرگ تر است و در داخل این طاقنما ها دو پنجره مستطیل شکل با تزیین جالب و شیشه های رنگی دیده می شود. طاق نمای میانی دارای طاق جناغی و طاقنماهای طرفین دارای گنبد کوچکی است. در دیوار، طاقچه ها و نغول های کم عمقی جهت عکس های یادبود تعبیه شده است. نور داخل کلیسا از درب ورودی و پنجره‌های کوچک ضلع خاوری، شمالی و جنوبی تامین می‌شود. سر در ورودی کلیسا دارای گنبد هرمی با روکش شیروانی است و ناقوس کلیسا نیز در این محل قرار دارد

جلوه‌ای ماندگار از هنر اسلامی به نام مساجد
مساجد تاریخی و قدیمی ”شیخ بابا، ملا معزالدین و ملا رستم“ مراغه جلوه‌هایی دیدنی از هنر معماری گذشتگان است
مساجد تاریخی و قدیمی «شیخ بابا» ، «ملا معزالدین» و «ملا رستم»، شهر مراغه جلوه‌هایی دیدنی از هنر معماری گذشتگان هستند.
بنای اولیه مسجد تاریخی ”شیخ بابا” در مراغه مربوط به قرون هشتم و نهم هجری است كه بر پایه‌های آن، مسجد كنونی بازسازی شده است.
آنچه امروزه از مسجد جامع شیخ بابا باقی مانده یك ستون سنگی و دو ستون چوبی مقرنس كاری شده می‌باشد، این ستون سنگی استوانه‌ای شكل و مركب از 20 قطعه سنگ مدور است كه روی هم گذاشته شده و در مجموع ارتفاع آن به 5 متر و محیط آن به 186 سانتیمتر می‌رسد، 60 سانتیمتر از پایین ستون صاف و بدون نوشته است.

بخش بالایی این ستون كتیبه‌ای به خط ثلث در اندازه 160 سانتیمتر وجود دارد،‌ تاریخی كه در ستون نوشته شده 864 هجری قمری است كه و متن كتیبه شامل اسمای متبركه حضرت رسول اكرم (ص) و حضرت علی (ع) و نیز نام مشایخ و مرادهای شیخ بابا و نام بانی بنا و حجار آن می‌باشد و اخیرا این ستون سنگی برای حفاظت بیشتر به موزه مراغه منتقل شده است و این ستون سنگی مدور به شماره ثبتی 790 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.

مسجد ملامعزالدین، یادگار تاریخی از دوره صفویه
این مسجد تاریخی در خیابان خواجه نصیر مراغه واقع شده و بنای مسجد مربوط به دوره‌ی صفویه است، به موجب كتیبه مرمری موجود در دیوار جنوبی، مسجد در دوره شاه طهماسب اول در تاریخ 976 هجری قمری بازسازی شد و دوره‌ی قاجاریه نیز مجددا مرمت گردید.
مسجد بزرگ این بنا 36 ستون چوبی در چهار ردیف دارد كه از دیوار شمالی وارد محوطه مقبره شیخ معزالدین می‌شود، سنگ قبرهای موجود در محوطه حیاط و مقبره داخل مسجد دارای كتیبه‌های تاریخی نفیسی هستند. از جمله سنگ مرمرین شیخ معزالدین كه در حیاط شمالی بنا جای دارد.

در صفه‌ی جلوی مسجد سنگ قبرهای دیگر مرمری قرار دارد كه تاریخ‌های 871 و 772 هجری قمری را نشان می‌دهند، این سنگ نبشته‌ها مشخص می‌سازد كه از قرن هشتم تا روی كار آمدن شاه اسماعیل صفوی، خاندان معزالدین در مراغه صدارت و نفوذ داشته‌اند. این مسجد تاریخی با شماره ثبتی 643 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.

مسئولیت فرو ر‌یختن احتمالی مسجد ملارستنم با چه ارگانی است؟
این مسجد در میدان ملارستم در خیابان اوحدی شهر مراغه واقع شده است. سردر بلند ورودی مسجد دارای قوس جناقی و مقرنس كارس‌های گچی است. در حاشیه‌ی سردر مسجد از گچ‌بری‌های شبكه‌ای و تزیینات مهندسی استفاده شده و كتیبه‌ای از سنگ مرمر در كنار این سردر ورودی به چشم می‌خورد.
شبستان مسجد ملارستم دارای 35 ستون چوبی در 5 ردیف است كه سقف چوبی مسجد را نگه داشته‌اند، ستون‌ها و سرستون‌های چوبی مسجد از تزیینات زیبایی برخوردار است.

این مسجد كتیبه تاریخی ندارد، در كتاب ”دافع الغرور” بنای مسجد به ”حاجی علیخان مقدم مراغه (حاجب‌الدوله)” نسبت داده شده، ولی می‌توان بنای آن را متعلق به دوره صفویه دانست كه در دوره‌ی قاجاریه نیز مرمت و بازسازی شده است.
مسجد ملارستم نیز یكی از جالب ترین مسجدها مراغه و منطقه بوده و تصور می‌رود كه این مسجد یكی از نخست ترین بناهای شاه طهماسب باشد كه دارای 35 ستون زیباست. اهالی محل بر این باورندكه 40 ستون اصفهان و شماری از بناهای ستون دار ایران در دوران صفوی با الهام از مسجد ملارستم ساخته شده اند، تزیننات زیبا و دلپذیری كه روی سر ستون‌ها و زیر سقف انجام شده به خوبی معید اهمیت این منطقه در دوران صفوی بوده است با این حال كل بنای مسجد به شدت آسیب دیده و عمده ستون‌ها بازگشت زمان و عدم مرمت ورسیدگی دچار ترك خوردگی شده اند.

تمام تمدن ایلخانیان تنها در چهار ویترین غیر استاندار جا خوش كرده است!
موزه‌ی ایلخانی مراغه تخصص ترین موزه‌ی دوران ایلخانی بوده و آثار به دست آمده از نقاط مختلف كشور دراین موزه نگه داری می‌شود و ساختمان موزه مراغه روی مزار اوحدی مراغه‌ای به وسیله انجمن آثار ملی اجرا شده است.

این موزه هر چند آثار باارزشی از دوران ایلخانی را به نمایش گذاشته، اما در قیاس با موزه‌های بین اللملی و تعریفی كه ایكوم از موزه ارایه داده، هیچ كدام از بخش‌های این موزه اعم از نورپردازی، چیدان اشیاء، ویترین‌ها و; با استانداردهای جهانی مطابقت ندارند.
سفالینه‌های فقاع و كتیبه‌های رصد خانه در ویترین اول، كاسه‌های سفالین با نقاشی از زیر لعاب و لعاب فیروزه‌ای در ویترین دوم، بشقاب‌های زرین فام و سفالینه‌های مینایی در ویترین سوم و كاسه‌های شیشه‌ای در ویترین چهارم به نمایش در‌آمده‌اند.

همچنین سكه‌های ایلخانی از دوران منگو خان تا ساتی بیك خان و سلیمان خان نیز در این موزه قابل مشاهده هستند.
نخستین ترجمه‌های قران كریم هم زینت بخش این موزه بوده و در مجموع می‌توان گفت بسیاری از آثار دوران ایلخانی نیز به دلیل محدودیت فقط به نمایش در نیامده و سازمان میراث فرهنگی و گردشگری باید موزه‌ای را همشان با این آثار طراحی كند.
موزه ایلخانی مراغه تنها موزه تخصصی دوره ایلخانان در ایران است كه در آن حدود 400 قطعه اشیاء با ارزش شامل انواع سفال , آبگینه , نسخه های خطی قرآن و سكه های ضرب دوره ایلخانان نگهداری می شود.

مجموعه سكه‌ها و سفال‌های این موزه كاملترین مجموعه سكه و سفال در ایران است، به طوری كه سكه های دوران 17 ایلخان مغول كه در ایران حكومت كرده اند در این موزه وجود دارد.
در این میان تاثربارترین وضعیت متعلق به معبد مهر است كه باید آن را در ردیف یكی از نخستین سكونتگاه‌های و معابد بشر پیش از تاریخ محسوب كرد.
این معبد كه در زیر یك گورستان تاریخی قرار دارد، با خاك‌برداری، بخش‌هایی از خود را نمایان كرده، اما همچنان بخش عمده‌ای ازآن در زیر خاك قرار دارد.
میراث فرهنگی نیز در عملكردی ناشیانه در بخشی از این بنای سنگی با سازه فلزی و آجر مرمت‌هایی را انجام داده كه به همراه ‌انباشت زباله‌ها هر بازدید‌كننده‌ای را متاثر می‌سازد.

روستاییان نیز به دلیل فقدان آموزش، سنگ‌های تاریخی گورستان در كنده و یا به جای دیگری منتقل می‌كنند.
كلیسای هوانس
كلیسای هوانس تنها كلیسای موجود در شهرستان مراغه و یكی از معدود كلیساهاءی است كه امروزه نیز مورد استفاده اقلیت ارامنه این شهر می باشد. كلیسای قدیمی مزبور در روستای پیرآباد بین مراغه و میانه قرار دارد ومربوط به دوران ایلخانان می باشد . مدخل این كلیسا در ضلع غربی است و ورود به داخل آن از طریق در گاه زیر طاق گنبدی صورت می گیرد. فضای اصلی كلیسا به شكل مستطیل است كه عبادتگاه یا محراب در
ضلع شرقی آن واقع شده و مركب از سه طاقنما با قوس جناغی می باشد . طاقنمای میانی از دو طاقنمای طرفین بزرگتر است و در داخل این طاقنما دوپنجره مستطیل شكل موجود است كه

با شیشه های رنگی جالب تزءین شده است. طاق نمای میانی دارای طاق جناغی و طاق
نماهای طرفین دارای گنبد كوچكی می باشد . در ضلع شمالی و جنوبی بر روی دیوارها ، طاقچه ها و نغول های كم عمقی جهت عرضه عكسهای یادبود تعبیه شده است . نور داخل كلیسا از درب ورودی و پنجره های كوچك ضلع شرقی و شمالی و جنوبی تامین می گردد .

برای دریافت اینجا کلیک کنید