بررسی الگوهای دلبستگی ، سخت رویی و شیوه های کنار آمدن در کودکان ناشنوا و عادی

فهرست مطالب

فصل اول – کلیات تحقیق
   چکیده
    مقدمه
   بیان مسئله
   اهمیت و ضرورت تحقیق
   اهداف تحقیق
   فرضیه ها یا سوال های تحقیق
   تعریف نظری و عملیاتی متغیرها
فصل دوم – ادبیات و پیشینه تحقیق
  ادبیات و چهار چوب نظری تحقیق
  پیشینه تحقیق
فصل سوم – روش شناسی تحقیق
   نوع ، روش و مراحل اجرای تحقیق
   جامعه آماری و روش نمونه گیری
  وسیله و روش جمع آوری اطلاعات
  روش های آماری و تجزیه و تحلیل اطلاعات
  متغیرهای تحقیق
محدودیت های تحقیق
فصل چهارم – تجزیه و تحلیل یافته های تحقیق
  توصیف داده ها
  آزمون سوال ها یا فرض های تحقیق
فصل پنجم – خلاصه و نتیجه گیری و پیشنهادها
  خلاصه و نتیجه گیری
  پیشنهادها
  منابع 


چکیده تحقیق :
این تحقیق با هدف بررسی رابطه میان الگوهای دل بستگی ، سخت رویی و شیوه های کنار آمدن درکودکان ناشنوا و عادی انجام شده است . بدین منظور 50 آزمون در دامنه سنی 20-12 دختر و 24 پسر که شامل 19 ناشنوا و 31 آزمون عادی است ، انتخاب شدند . از آزمودنی ها خواسته شد پرسش نامه های سبک های دلبستگی بزرگسالان ، مقیاس سرسختی روان شناختی و پرسش نامه شیوه های مقابله را تکمیل کنند . روش نمونه گیری در آزمون های ناشنوا نمونه گیری در دسترس در آزمون های عادی روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای بود . با توجه به نتایج بدست آمده از تجزیه و تحلیل داده ها و اطلاعات تفاوت معنی داری بین کودکان ناشنوا و عادی از لحاظ سبک های دلبستگی ، شیوه های مقابله و سخت رویی وجود ندارد .


مقدمه :
شاید بتوان گفت یکی از حیطه های پژوهش و عمل روان شناسان ، بررسی الگوهای دلبستگی سخت رویی و شیوه های کنار آمدن کودکان ناشنوا در مقایسه با کودکان عادی می باشد . خانواده اصلی ترین هسته هر جامعه و کانون حفظ سلامت و بهداشت روانی است که نقش مهمی در شکل گیری شخصیت فرزندان یعنی پدران و مادران آینده جامعه دارد و هیچ نهادی و مرجعی نمی تواند جایگزین خانواده به ویژه مادر شود . خانواده را از مهم ترین نهادهای اجتماعی و نخستین منبع سازندگی و پرورش نسل و عالی ترین سرچشمه خوشبختی و غنی ترین منبع عاطفه دانسته اند . از جمله مظاهر زندگی اجتماعی انسان ، وجود تعامل های سالم و سازنده میان انسان ها و برقرار بودن عشق به همنوع و ابراز صمیمت و همدلی به یکدیگر است . انسان موجودی چند بعدی است که بخش مهمی از ماهیت پیچیده او رامیل به زندگی جمعی و پیوند جویی با همنوع تشکیل می دهد .
کودک در کانون خانواده متولد شده و به رشد وبالندگی می رسد . شیوه های تربیتی و الگوهای هدایتی والدین ، کودک را در مسیر خاصی از رشدقرار می دهد . بدیهی است که نقش خانواده در شکل گیری سبک های دلبستگی ، شیوه های مقابله و سخت رویی کودکان حایز اهمیت است ؛ چرا که خانواده  تعیین کننده بسیاری از سرمشق ها برای کودک است .
کودکی که احساس امنیت می کند . کودکی که احساسات دوگانه بروز می دهد، کودکی که اجتناب می کند ، کودکی که روش خاص خود را برای حل مسایل دارد . کودکی که به شیوه ای خاص و با ثبات به رویدادهای زندگی پاسخ می دهد و یا کودکی که زود آسیب می بیند ... همه و همه اشاره به نقش جایگاه بنیادین خانواده دارد . با این وصف هر خانواده کودکی متفاوت و منحصر با سایر کودکان پرورش می دهد . ( گرچه ویژگی های مشترک اغلب وجود دارند . ) این امر حتی در مورد خانواده هایی با کودکان دارای نقایصی همچون ناشنوایی نیز صدق می کند .
در میان عوامل متعددی که در شکل دهی و تحول ویژگی های شخصیت موثرند ، نقش خانواده از دیر باز مورد توجه قرار گرفته . تاثیر خانواده بر رشد و تحول ویژگی های شخصیت از اهمیت ویژه ای برخوردار بوده و صاحبنظران بر آن اتفاق نظر دارند ( مهرابی زاده ، و عریضی به نقل از شریفی ، عریضی و نامداری 1384 ) .
خانواده در راستای شکل دهی به شخصیت هرگز اهمیت خود را از دست نمی دهد زیرا تغییر و دگرگونی در خانواده ، تغییر در فرایندهای درون روانی اعضای خود را به همراه خواهد داشت .
دلبستگی عبارت است از پیوند عاطفی عمیقی که با افراد خاصی در زندگی برقرار می کنیم ، طوری که باعث شود وقتی با آن ها تعامل می کنیم ، احساس نشاط و شعف نموده و به هنگام استرس از این که آنها را در کنار خود داریم ، احساس آرامش کنیم . نوباوگان در پایان سال اول زندگی به افراد آشنایی که نیازهای جسمانی آن ما را برآورده کرده اند ، دلبسته می شوند . ازسویی دیگر پژوهش در قلمرو نظریه وجودی در باب شخصیت ، در صدد تبیین این امر است که چرا بعضی افراد علی رغم شرایط تنیدگی زای شدید می توانند از زندگی خود لذت ببرند و تندرستی خود را حفظ نموده یا حتی بهبود بخشند . 2- روان شناسی به نام های « سالواتور مدی و سوزان کوباسا » با توجه به نگرش فرد و معنایی که به رویدادهای زندگی می دهد ، مفهوم سخت رویی را ابداع کردند . مفهومی که در اینجا با تفاوتهای فردی در پاسخدهی به موقعیت های تنش زا ارتباط دارد مفهوم کنار آمدن است ،یعـنی آدمـیان چـطور با شـکل برخـورد می کـنند یا هیجانات نـاشی از آن را اداره می کنند . ( دیاتئو، ترجمه هاشمیان سال 1378 ) .
تمامی موارد ذکر شده در مورد کودکان غیر عادی همچون کودکان ناشنوا نیز صدق می کند . بررسی مقایسه ای نکات بیشتری را برای ما روشن خواهد کرد .

بیان مساله : دلبستگی به سیستمی تنظیم کننده اطلاق مـی شـود و فرض بر این است که این سیستم در دورن فـرد وجـود دارد . هـدف آن تـنظـیم رفتارهایی است که موجب نزدیک شدن و برقـراری تماس با فردی است که متمـایز و حامی که تکیه گاه نامیده می شود . دلبستگی یک رابطه هیجان حاضراست که مستلـزم تبادل لذت ، مراقبت و آسایش می باشد . بالبی دلبسـتگی را چنین توصیف کرده ؛ : ارتـباط و پیوند روانی پایدار بین دو انسان . او با این دیـدگاه روانکاوانه موافق بود که تجـربیات اولیه کودکی تاثیر مهمی بر رشد و رفتارهای بعدی در زندگی دارد . به عقـیده او ، سبـک های دلبسـتگی اولـیه ما در دوران کودکی و از طریق رابطه کودک و پرستار شکل می گیرد . بالبی عقیده داشت دلبستگی دارای مولفه ای تکامل یابنده است و به بقای انسان کمک می کند . گرایش به ایجاد پیوند های عاطفی قوی به افراد بخصوص یک مولفه اصلی طبیعت انسان است . به عقیده بالبی دلبستگی دارای 4 ویژگی است :
حفظ نزدیکی ، پناهگاه امن ، پایه مطمئن و اندوه جدایی . ( ون واگنر ، ترجمه کلینیک الکترونیکی روان یار ) .
هنگامی که افراد یک رویداد تنیدگی زا به رو به رو می شوند . معمولاً دست به واکنش ها و تلاش های مختلفی می زنند . تمام این تلاش ها برای سازش ( حل مشکل یا کنار آمدن با آن ) و به منظور حفظ یا برقراری تعادل می باشند . گاهی این تلاش ها سالم و آگاهانه است و زمانی بر عکس . به هر حال مجموعه تلاش های سالم و ناسالم ، آگاهانه یا ناآگاهانه ، موثر یا نا موثرند و شناختی یا هیجانی که فرد برای مهار ، کاهش یا تحمل تنیدگی به کار می گیرد ، روش های مقابله با تنیدگی خوانده می شود . ( رایس 1992 ، شریلان وارد ماچر 1992 اکبرزاده 1376 به نقل از فیض ، نشاط دوست ونایلی)
که به دو صورت مساله دار و هیجان مدار اعمال می شود . افراد سرسخت معنا ارزش و اهمیت و هدفمندی خودشان ، کارشان و به طور کلی زندگی را در یافته اند .
سخت رویی مفهومی روان شناختی است که به شیوه خاصی و با ثبات فرد در واکنش به رویدادهای زندگی اشاره دارد . افراد سرسخت به تلاش و عمل بیش از شانس اهمیت می دهند ، دارای منبع مهار درونی اند و رویدادهای مثبت و منفی را پیامد اعمال شخصی می دانند . ( شکرکن 1374 و پروین 1996 ، به نقل از فیض ، نشاط دوست ونایلی ) در ارتباط با کودکان ناشنوا که از لحاظ متغییرهای ما مورد بررسی قرار گرفته اند باید گفت :
نقص شنوایی یک اصطلاح ژنریک است . نمایانگر آن عده از ناتوانایی های شنوایی است که احتمالاً درجات شدت و ضعف آن بین خفیف تا عمیق متغیراست و شامل دو گروه ، فرعی ناشنوا و کم شنوا است ( بریل و دیگران 1986 به نقل از هالاهان و کافمن ترجمه جوادیان سال 1378 ، ص 394 )
رابطه دلبستگی با سخت رویی و رابطه این دو با شیوه های کنار امدن به صورت هیجان مداری و مساله مداری چگونه است ؟
اهمیت و ضرورت تحقیق :
خانواده کوچکترین جزء اجتماعی است ، اجتماعی که از خانواده های سالم تشکیل شده باشد مسلماً اجتماعی است سالم و شرط آنکه خانواده ای سالم باشد این است که افراد آن سالم باشند . لذا برای بهبود وضع اجتماع ، تلاش برای بهبود وضع خانواده و افراد آن مهم ترین مساله است . در این راه هیچ چیز را نباید نادیده گرفت باید از تجربیات همه کسانی که در این راه قدم برداشته استفاده کرد .
با توجه به نقش غیر قابل انکار الگوهای دلبستگی ، روش های مقابله و سخت رویی در کارکردهای رفتاری و الگوهای هیجانی بزرگسالان و همچنین با توجه به اینکه از موضوعاتی بوده که بیشتر مد نظر روان شناسان و پژوهشگران و نظریه پردازان بوده است پس اهمیت این تحقیق بر کسی پوشیده نیست و محقق می خواهد تاثیر این الگوها و شیوه ها را در زندگی افراد بررسی کند.

فهرست منابع :

1 – دیماتئو ، ام رابین ( 1378 ) روان شناسی سلامت ، ترجمه مهدی موسوی اصل و دیگران – زیر نظر کیانوش هاشمیان ، انتشارات سمت .
2- دیوسون ، جرالد ( 1939 ) آسیب شناسی روانی بر اساس DSM- 17 – TR ، ترجمه مهدی دهستانی ، تهران ، ویرایش 85 .
3- هالاهان ، دانیل (1944 ) کودکان استثنایی مقدمه ای بر آموزش های ویژه ، ترجمه جوادیان ، انتشارات آستان قدس رضوی .
4- احدی ، حسن ، نقشبندی ، سیامک ، تابع جماعت ، محمد رضا ( 1387 ) رابطه شیوه های دلبستگی با رضایت زناشویی .
5- شریفی ، خلیل ، عریضی ، حمید رضا ، نامداری ، کوروش ، بررسی رابطه بین علمکرد خانواده و سرسختی روان شناختی در دانش آموزان در ماهنامه علمی – پژوهشی دانشگاه شاهد ، سال دوازدهم ، دوره جدید شماره 10 ، اردیبهشت 1384 .
6- فیض ، عبداله ، نشاط دوست ، حمید ، نایلی ، حسین ، بررسی رابطه سرسختی روان شناختی و روش های مقابله با تنیدگی ف مجله روان شناسی
7- میر موسوی ، امین (1386 ) دلبستگی چیست ، ماهنامه کودک .
8- قربانی ، نیما ، سخت رویی ساختار وجودی شخیصت ، مجله روان شناسی و علوم تربیتی ، پژوهش های روان شناختی ، زمستان 74 شماره 6 ، ترجمه کیلینیک الکترونیکی روان یار .
9- Kendra , van wagner .a ttachment theory.
10- کمالی ، محمد ، حضور کودک معمول در خانواده ( کودک ناشنوا ) – پایگاه رسمی محمد کمالی .