تعیین فراوانی یافته های آزمایشگاهی در كودكان بستری شده با تشخیص مننژیت باكتریال

مقدمه
 
مننژیت عبارت است از التهاب لپتومننژ ( نرم شامه + عنكبوتیه )
علل ایجاد كننده مننژیت باكتریال:
2ماه اول زندگی: استرپتوكوك گروه B، با سیل های گرم منفی روده ای نظیر E.coli، لیستریا مونوسیتوژن و گاهاً هموفیلوس انفولونزا تیپ b.
2 ماهگی تا 12 سالگی : پنوموكوك. ، مننگوكوك، هموفیلوس انفلونزاتیپ b
( هموفیلوس انفلونزاتیپ b در كودكان زیر 4 سال شایعترین علت ایجاد كننده مننژیت باكتریال بود كه بعد از كاربرد واكسن كاهش قابل توجهی پیدا كرده است ). (1)و(2)
در كودكان با نقص ایمنی یا نقص آناتومیكی: سودوموناس، استاف اورئوس، استاف كواگولاز منفی، سالمونلا، لیستریا مونوسیتوژن.
در شكستگی سینوس ها و قاعده جمجمه: پنوموكوك
در آسیب های نافذ جمجمه و اعمال جراحی مغز و اعصاب: استافیلوكوك.
درشنت های بطنی _ صفاقی : استافیلوكوك اورئوس و باكتری های روده ای. (1)و(2)
از نظر اپیدمیولوژی: مننژیت باكتریال در فصول زمستان و بهار شایعتر بوده، در پسران بیشتر از دختران است و اكثراً بین دو ماهگی تا  دوازده سالگی رخ می دهد.
از نظر راه های انتشار اولین رتبه انتشار هماتوژن است بعد تلقیح مستقیم عفونت به CNS و در نهایت انتقال عفونت از یك كانون عفونی مجاور مانند عفونت های پارامننژیال ( مثل سینوزیت، ماستوئیدیت، آمپیم سابدورال و آبسه اپیدورال ).
یكسری عوامل وجود دارند كه مستعد كننده ایجاد مننژیت باكتریال در فرد می باشند كه شامل: نقایص سیستم ایمنی، انتقال عملكردی طحال، نقایص آناتومیكی در دستگاه عصبی، فیستول در گوش میانی و داخلی، شكستگی جمجمه ای یا سینوس های پارانازال، شنت گذاری مغزی. (1)و(2)
علائم بالینی در رده های سنی مختلف می توانند متفاوت باشد:
- در شیر خواران علائم غیر اختصاصی و شامل گریه شدید، تحریك پذیری،
بی اشتهایی، استفراغ، لتارژی و فونتانل پر، میالژی و تب است.
- در كوكان و بالغین علائم شایع عبارتند از: سر درد، فتوفوبی، سفتی گردن، استفراغ، تغییر سطح هوشیاری و تب. (1)و(2)
تشخیص بر اساس علایم بالینی، آزمایش خون و بررسی فاكتورهای مختلف و در نهایت LP و بررسی CSF می باشد.
در CSF شمارش و افتراق سلولی، میزان پروتئین، میزان گلوكز بررسی می شود و
رنگ آمیزی گرم، كشت باكتری و در موارد مشكوك به كریپتوكوكوس انجام كشت قارچ و تست های آگلوتیناسیون و لاتكس جهت بررسی آنتی ژن های پلی ساكاریدی باكتریهای كپسولدار انجام می شود. (1)و(2)
همزمان با LP آزمایشات CBC Diff، قند خون، BUN، Creatinin، الكترولیت های سرم، كشت خون و SG ادرار انجام می شود.
عوارض مننژیت هم بدو گروه ناپایدار و پایدار تقسیم می شوند:
عوارض ناپایدار شامل: افیوژن ساب دورال، سندرم ترشح نامناسب ADH، تب طول كشیده. عوارض پایدار شامل: اختلالات نورولوژیك، عقب ماندگی ذهنی، تشنج، تأخیر در یادگیری، اختلال دید، اختلال رفتاری. (1)و(2)
با نگاهی به عوارض می توان گفت كه در مننژیت ثانیه ها و دقیقه ها از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است و بایستی در كمترین زمان ممكن به تشخیص رسید و هر چه زودتر درمان را شروع نمود. در یك بیمار پس از تشخیص بالینی مننژیت و یا شك زیاد به آن و بررسی اجمالی از نظر منشاء احتمالی عفونت ( گوش، سینوس ها، بیماری ادراری، پوست … ) بایستی در صورت عدم وجود علائم و نشانه های عصبی موضعی و ادم پاپی بلافاصله اقدام به گرفتن مایع مغزی نخاعی نمود. اما اگر اختلال عصبی وجود داشته باشد ابتدا بایستی جهت رد ضایعات فضا گیر مغز CT. Scan به عمل آمده و در صورت منفی بودن آنگاه اقدام به LP  نمود. با توجه به اهمیت فوق العاده مننژیت در طب كودكان و نقش كلیدی كه تست های تشخیصی در شناسایی این بیماری مهلك دارند و با نظر به این كه بسیاری از تست های تشخیصی در دسترس در مملكت ما فاصله زیادی تا رسیدن به استاندارد های جهانی دارند ( مثلاً در مننژیت های اطفال به ندرت كشت CSF نتیجه قابل قبولی بدست می دهد ) ما بر آن شدیم كه ابتدا ارزش تشخیصی هر یك از علایم بالینی مننژیت را ارزیابی كنیم و شایعترین تظاهرات مننژیت را در مملكت خود شناسائی كنیم. پس ارزش تشخیص تست های تشخیصی آزمایشگاهی را در بیمارانی كه مننژیت آنها به اثبات رسیده است مورد ارزیابی قرار دهیم و بطور خلاصه برای یك طبیب ایرانی روشن نماییم كه تا چه حد می تواند به علائم بیمار اعتماد كند و تا چه حد می تواند به نتایج آزمایشگاهی اعتماد كند.


نتایج

با گردآوری داده ها و دسته بندی آنها و استفاده از برنامه نرم افزاری SPSS كیفیت هر متغیر را در جمعیت مورد نظر مورد بررسی قرار دادیم و به این نتایج رسیدیم كه:
مننژیت باكتریال در پسران شایعتر از دختران است و در گروه سنی 2 ماهگی تا 7 سالگی شایعتر از سایر سنین است. شایعترین علت مراجعه تب می باشد.
2 نفر (6/1%) هیپوگلیسمی در زمان مراجعه داشتند.
در بررسی لكوسیتوز 46 نفر (7/37%) لكوسیتوز داشتند.
افزایش BUN در 57 نفر (7/46%) و افزایش Cr در 28 نفر (9/22%) تعیین شد.
47 نفر (5/38%) هیپوناترمی و 16 نفر (1/13%) هیپوكالمی داشتند.
در مجموع در 4 مورد (27/3%) B/C مثبت، در 54 مورد (2/44%) B/C منفی و در 64 مورد (4/52%) گزارشی ثبت نشده بود.
در مورد رنگ CSF در 53 مورد (4/43%) شفاف بی رنگ و در 69 مورد (5/56%) كدر بود.
در بررسی تعداد WBC در CSF 112 نفر (8/91%) افزایش لكوسیت وجود داشته كه با غالبیت نوتروفیل ها بود.
در 69 نفر (5/56%)   كمتر از 50% بود.
در بررسی پروتئین مایع CSF 70 نفر (3/57%) افزایش پروتئین مشخص شد.
در مجموع در 6 مورد (9/4%) كشت CSF مثبت شد.
بحث:
در بررسی متغیرها نتایج با كتب Text هم خوانی داشتند البته در مورد BUN و Cr خون و پتاسیم خون در كتب Text نكته ای یافت نشد و كشت خون و CSF هم نیاز به بررسی دارد.
واژه های كلیدی: مننژیت باكتریال، كودكان، تظاهرات بالینی، یافته های آزمایشگاهی، سن، جنس.



فهرست مطالب

فصل اول : معرفی پژوهش :    
مقدمه ( یا بیان مسئله)    
اهداف پژوهش   
سؤالات پژوهش   
فصل دوم : دانستنی های موجود در پژوهش:    
بخش اول: چهارچوب پنداشتی (بررسی كتب Text )    
بخش دوم : مروری بر مطالعات انجام شده   
فصل سوم: متدولوژی تحقیق   
نوع پژوهش   
جامعه پژوهش   
روش نمونه گیری و روش محاسبه آن   
متغیرها   
روش جمع آوری اطلاعات   
روش تجزیه و تحلیل اطلاعات   
فصل چهارم: یافته های پژوهش   
یافته های پژوهش   
جداول   
نمودارها   
فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری   
فهرست منابع   
ضمائم