كاربرد مواد معدنی و تركیبات آن در صنایع كشاورزی

1مقدمه 
انسان نقش مواد معدنی را در خوراك حیوانات را از ابتدای اهلی كردن حیوانات و پرورش گله ای آنها تشخیص داده است. علیرغم قدمت این تشخیص هنوز هم موضوعات مهم و ناشناخته ای در مورد تغذیه و كاربرد مواد معدنی بویژه برای حیوانات پر تولید وجود دارد. برای بیان نقش و اهمیت كاربرد مواد معدنی در تهیه خوراك دام و طیور تقسیم بندی زیر را كه بر اساس هدفهای افزودن این مواد در خوراك می باشند، ارائه می گردد.
الف: تكمیل عناصر مورد نیاز متابولیسم بدن حیوانات جهت سلامتی
ب: افزودنی های غیر مغذی تحریك كننده و افزایش دهنده قدرت هضم .
ج: افزودنی های معدنی جهت آماده سازی خوراك و افزایش كیفیت تولید.
تقسیم بندی فوق نقش و اهمیت بعضی از مواد معدنی را كه جهت برآورد بیش از یك هدف قید شده اضافه می گردد را انكار نمی كند.
مواد معدنی مختلف به دلیل اینكه تأثیرات پیچیده ای در خوراك دام و طیور نشان می دهند كه نقش كاربرد آن بیش از یك هدف یاد شده جلوه گر می شود. به همین دلیل در این نوشتار مواد معدنی و اهداف افزودن آنها را بطور كامل منفك نكرده و در مورد هر یك از تركیبات معدنی و كانیهای خوراكی بطور كلی توضیحاتی ارائه می گردد.
 
1-1-عناصر مورد نیاز متابولیسم بدن
ضرورت وجود عناصر كلسیم ca ، فسفر p ، منیزیم، k ،Na ، cl ، s ، I ید، آهن، Cu مس، كبالت Co ، منگنز Mn ، روی Zn ، سلنیوم se ، مولیبدن Mo ، فلوئور F ، كروم Cr ، سلسیم Si، وانادیم V ، برای یك یا چند گونه حیوان ثابت شده است كه بدون شك برای اكثر حیوانات نیز ضروری می باشند.
بهمین ترتیب مدارك كافی وجود دارد كه نشان مید هد قلع Sn و نیكل نیز احتمالاً ضروری هستند. همچنین این احتمال می رود كه به لیست عناصر ذكر شده عناصر مورد نیاز دیگری نیز درآینده افزوده گردد.
(عناصر مورد نیاز بدن حیوانات به چند روش تقسیم بندی می گردند. یكی از مناسب ترین روشها، استفاده از اختلاف وسیع در مقادیر مورد نیاز یا افزودنی در جیره می باشد. در این تقسیم بندی مواد به عناصر پر مصرف ( یا اصلی ) و عناصر كم مصرف تقسیم بندی می شوند. در جدول شماره یك لیست عناصر مهم و مقدار عناصر پر مصرف و عناصر كم مصرف مورد نیاز در حیوانات اهلی ارائه شده است. البته عدم ارائه لیست بعضی از عناصر كم مصرف در جدول فوق الذكر از كم ارزشی این عناصر نمی باشد و تنها به دلیل مقدار كم این عناصر در بدن، و همچنین تأمین اكثر آنها در حالت معمولی توسط خوراكهای تركیبی، بدون افزودن مكملهای معدنی این مواد است.